ΗΤουρκία έχει στήσει δίκτυο παρακολούθησης, με άλλα λόγια κατασκοπίας, με drones από τη Θράκη ώς την Ανατολική Μεσόγειο και σε άλλες περιοχές, ενώ εδραιώνει τις στρατιωτικές της Βάσεις τόσο στη Λιβύη όσο και στη Σομαλία και στο Κατάρ. Ταυτοχρόνως, αυξάνει την επιρροή της στο Αζερμπαϊτζάν, ειδικώς μετά τον τελευταίο πόλεμο στο Ναγκόρνο Καραμπάχ. Στη δε Συρία είναι πρόδηλον πλέον ότι όχι μόνο αγκιστρώθηκε στρατιωτικά, αλλά τα εδάφη που κατέχει θεωρούνται στην ουσία προσαρτημένα και ο όποιος πληθυσμός στον οποίο επιτρέπει να επιστρέψει είναι πλήρως ελεγχόμενος από την Άγκυρα. Στην Κύπρο, οι Τούρκοι, εκτός από τη ναυτική βάση που ετοιμάζουν στην περιοχή Τρικώμου, στην οποία εδώ και καιρό αναφερόμαστε, έστησαν ήδη Βάση drones στο αεροδρόμιο Λευκονοίκου και προχωρούν σε νέες στρατηγικές κινήσεις, που έχουν σχέση με τη στρατιωτική τεχνολογία και την πολεμική τους βιομηχανία. Απώτερος στόχος είναι η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη απεξάρτηση από άλλες χώρες, την οποία ο Ερντογάν συνδέει με την εθνική ανεξαρτησία και κυριαρχία της χώρας του, καθώς και με την πώληση στρατιωτικού υλικού στο εξωτερικό.
- Ποιοι είναι οι επόμενοι στρατιωτικοί σχεδιασμοί της Άγκυρας
- Μπορεί ή όχι η Κύπρος να επενδύσει στην πολεμική βιομηχανία και πώς
- Τι διπλωματικές και νομικές επιλογές έχει ο Πρόεδρος για να αποτρέψει τη λύση των δύο κρατών
Τουρκικές κινήσεις
Οι κινήσεις της Τουρκία περιλαμβάνουν: Πρώτο, αρχική παραγωγή των πρώτων drones που μπορούν να συνδέονται και να παίρνουν σήμα, καθώς και να κατευθύνονται από δορυφόρο με τη δυνατότητα πτήσεων πάνω από τα 40 χιλιάδες πόδια. Σήμερα, φτάνουν ώς τις 24 χιλιάδες. Δεύτερο, την κατασκευή drones θαλάσσης και τρίτο, ενός μικρού αεροπλανοφόρου, το οποίο δεν θα δρα στο Αιγαίο, όπου τα ελληνικά νησιά συνιστούν ναρκοπέδια, αλλά στην ευρύτερη περιοχή προς το Σουέζ και πέραν αυτού, στη Σομαλία και στα στενά του Ορμούζ, καθώς και προς την περιοχή της Κρήτης, της Λιβύης, προς τη Μάλτα ώς το Γιβραλτάρ. Ο σχεδιασμός αυτός είναι ενταγμένος στην υλοποίηση της πολιτικής της Γαλάζιας Πατρίδας και της εμπέδωσης της Τουρκίας ως περιφερειακής δύναμης.
Στρατιωτική βιομηχανία
Τα drones είναι σημαντικά στη συλλογή πληροφοριών στη θάλασσα και δη στον έλεγχό της, καθώς και στην ξηρά και μάλιστα για την εξυπηρέτηση γεωπολιτικών σκοπιμοτήτων, καθώς και στρατιωτικών, ειδικώς στην περίπτωση κατασκοπίας και επιχειρήσεων. Συνιστά, δε, σαφή αναβάθμιση της ισχύος ενός κράτους, όπως είναι η Τουρκία, η οποία επιδιώκει την κυριαρχία της σε περιφερειακό επίπεδο με παγκόσμιες στρατηγικές διαστάσεις. Η έγκαιρη και άμεση συλλογή πληροφοριών αυξάνει την αυτονομία της Άγκυρας στον εν λόγω τομέα και τη συνεργασία της με τις μεγάλες δυνάμεις.
Ως προς την αντιμετώπιση των drones, μόνο δύο χώρες επί του παρόντος φαίνεται να έχουν βρει τον αποτελεσματικό και αξιόπιστο τρόπο δράσης. Η μία είναι η Ρωσία και η άλλη είναι η Αμερική, η οποία διαθέτει υπερσύγχρονο σχετικό σύστημα, που μπορεί να καταρρίψει έως και 66 drones ταυτόχρονα. Βεβαίως ανεπτυγμένη τεχνολογία έχει και το Ισραήλ, με το οποίο η Κυπριακή Δημοκρατία έχει άριστες σχέσεις. Και, ως εκ τούτου, θα ήταν δυνατή μία συνεργασία ανεξαρτήτως των πολιτικών εξελίξεων που επικρατούν στη χώρα. Διπλωματικές πηγές αναφέρουν ότι η ενδεχόμενη αλλαγή φρουράς μετά τον σχηματισμό οκτακομματικής συμμαχίας στο Ισραήλ, από την άκρα δεξιά ως το αραβικό κόμμα, για την απομάκρυνση του Βενιαμίν Νετανιάχου από την εξουσία, δεν είναι απλώς εύθραυστη αλλά συμβαίνει και κάτι άλλο: Οι αποφάσεις που έχουν ληφθεί από το ισραηλινό κράτος σε ενεργειακό και σε άλλο επίπεδο έχουν στρατηγικό χαρακτήρα και βάθος χρόνου. Συνεπώς μία από τις κινήσεις οι οποίες θα μπορούσαν να γίνουν στη συνέχεια θα ήταν η εγκατάσταση, στο πλαίσιο μιας στρατηγικής συνεργασίας με το Ισραήλ, εταιρειών κατασκευής drones στην Κύπρο, με ευρωπαϊκό νομικό χαρακτήρα, που θα μπορούσαν να συμμετάσχουν σε προγράμματα, όπως είναι για παράδειγμα του European Defence Agency και της PESCO. Υπάρχει ταυτοχρόνως και η επιλογή της Σερβίας, δηλαδή της μεταφοράς τμήματος της δικής της Πολεμικής Βιομηχανίας στην Κύπρο, που είναι άλλωστε και αυτή υποψήφιο για ένταξη κράτος και, ως εκ τούτου, μπορούν να απορροφηθούν χρηματοδοτήσεις από την ΕΕ για την κατασκευή οπλικών συστημάτων. Βεβαίως, μία από τις βασικές επιλογές αποτρεπτικών ικανοτήτων στρατιωτικού υλικού θα ήταν, εκτός των άλλων, η δημιουργία, όπως πολλάκις έχουμε υποστηρίξει, του Ινστιτούτου Τεχνολογίας και Ανάπτυξης της Εθνικής Φρουράς στη βάση μιας συνεργασίας με όμορες χώρες όπως είναι η Ελλάδα, το Ισραήλ, Γαλλία και η Σερβία.
Το παιχνίδι του Ερντογάν
Οι τουρκικές στρατηγικές κινήσεις είναι συναφείς με το Κυπριακό και τη νέα Πενταμερή, καθώς και με τις φιλοδοξίες του Ταγίπ Ερντογάν για να μείνει στον θρόνο του στις προεδρικές εκλογές του 2023. Διπλωματικές πηγές αναφέρουν ότι, μέχρι τότε, ο Τούρκος Πρόεδρος δεν πρόκειται να παραδώσει σπιθαμή εδάφους και δη στην Κύπρο ή να προχωρήσει σε αποχώρηση στρατευμάτων, διότι σε μια τέτοια περίπτωση η αντιπολίτευση των Κεμαλιστών, ακόμη και δικοί του, θα τον κατηγορήσουν για εσχάτη προδοσία. Λόγω, δε, των βίαιων μεθόδων που χρησιμοποίησε μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου του 2015, εάν χάσει την εξουσία, οι αντίπαλοί του δεν θα έχουν κανένα πρόβλημα να τον κατηγορήσουν για εσχάτη προδοσία και αν έχουν τη δυνατότητα θα τον κρεμάσουν, όπως και τον Μεντερές, ακόμη και μέσα στην πλατεία Ταξίμ. Το βασικό επιχείρημα του Ερντογάν στις εκλογές δεν μπορεί να είναι ο περιορισμός του τουρκικού έθνους και οι υποχωρήσεις, αλλά η επέκτασή του στη Συρία, στη Λιβύη, στον Καύκασο, στη Σομαλία, στο Κατάρ, στη θάλασσα, στον αέρα και επί του εδάφους. Η Κύπρος είναι σταθμός και ο Τούρκος Πρόεδρος δεν πρόκειται να ρισκάρει το κεφάλι του με μία λύση που θα είναι αντίθετη με τους στρατηγικούς του σχεδιασμούς στη βάση της νέας οθωμανικής αυτοκρατορίας. Άλλωστε, στην παρούσα φάση για να αντιμετωπίσει τους Κεμαλιστές, που υποστηρίζουν για παράδειγμα ως υποχώρηση ότι το Κυπριακό έχει τελειώσει το 1974, υιοθετεί θέσεις πιο ακραίες από αυτούς.
Ξεκαθάρισμα θέσεων…
Είναι αφέλεια να πιστεύει κάποιος ότι, χωρίς αλλαγή στρατηγικής από πλευράς των Αθηνών και της Λευκωσίας, θα ήταν δυνατό να επιτύχει οποιοσδήποτε διάλογος είτε αυτός εξελίσσεται στο πλαίσιο των ελλαδοτουρκικών σχέσεων είτε σε εκείνο του Κυπριακού και μάλιστα της Πενταμερούς. Γι’ αυτούς και για άλλους λόγους ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν έχει παρά μόνο μία επιλογή: Να ξεκαθαρίσει προς την ΕΕ και τον ΟΗΕ ότι δεν μπορεί να συγκληθεί νέα Πενταμερής εάν η τούρκικη πλευρά δεν αποσύρει τη θέση της για λύση δύο κρατών. Διότι, μία τέτοια διευθέτηση είναι αντίθετη με τις εντολές που έχει ο ΓΓ του ΟΗΕ αλλά και με την ίδια τη Χάρτα, αφού παραβιάζεται το άρθρο 2 παράγραφος 4, που καθορίζει ότι απαγορεύεται η αναγνώριση οποιασδήποτε οντότητας, κράτους ή Αρχής, η οποία προέκυψε από τη βία και τη χρήση των όπλων, όπως είναι το ψευδοκράτος. Εξ ου και η έκδοση των ψηφισμάτων 541 και 550 του Συμβουλίου Ασφαλείας και ο λόγος για τον οποίον η Τουρκία θέλει την κατάργησή τους και την έκδοση νέων ψηφισμάτων, που θα της επιτρέπουν να προχωρήσει στην αναγνώριση του ψευδοκράτους πριν από την τελική λύση. Εάν ο Πρόεδρος αποδεχτεί τη μετάβασή του στην Πενταμερή χωρίς αλλαγή των τουρκικών θέσεων, τότε είναι ως να αποδέχεται ως τμήμα της βάσης λύσης του Κυπριακού τα δύο κράτη, τα οποία ήδη οι Τούρκοι έχουν θέσει επί τάπητος στην πρώτη φάση της υφιστάμενης διαδικασίας, χωρίς, μάλιστα, ο ΓΓ του ΟΗΕ να αφήσει έστω και μία αιχμή.
Η στρατηγική…
Η όποια στρατηγική, για να είναι επιτυχής, θα πρέπει να στηρίζεται επί των εξής αξόνων: 1. Τη διατήρηση της Κυπριακής Δημοκρατίας και βελτίωση του συνταγματικού πλαισίου επί τη βάσει των αρχών και αξιών της ΕΕ και όχι την κατάργηση και διάλυσή της μέσα από ένα ομοσπονδιακό πολιτειακό σύστημα συνομοσπονδιακού χαρακτήρα, που θα υλοποιεί τα οθωμανικά όνειρα του Ερντογάν και θα είναι ταυτοχρόνως δικός μας εφιάλτης. Όσα δικαιώματα έχουμε επί τη βάσει του Διεθνούς και Κοινοτικού Δικαίου εντός της ΑΟΖ κ.λπ προκύπτουν από την υφιστάμενη νομική οντότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας, την οποία η Τουρκία θεωρεί ως εκλιπούσα. Την δε ερμηνεία για εκλιπούσα επιδιώκει να την νομιμοποιήσει μέσω μιας ομοσπονδιακής λύσης του Κυπριακού ή μιας λύσης δύο κρατών, στο πλαίσιο της αποδοχής και αναγνώρισης του ψευδοκράτους είτε με τον έναν είτε με τον άλλο τρόπο. Έτσι, προσδοκά ότι θα αναγνωριστεί το ψευδοκράτος και μαζί τα τετελεσμένα της εισβολής, δηλαδή ο διοικητικός γεωγραφικός και πληθυσμιακός διαχωρισμός του νησιού. Γι’ αυτό ας μην είμαστε αφελείς. Δεν είναι το τέλος αλλά το προηγούμενο βήμα της πλήρους τουρκοποίησης, που θα υλοποιηθεί αυτήν τη φορά, όπως μας έχει υποσχεθεί ο Ερντογάν, με την αποστολή 2 εκατομμυρίων περίπου Τούρκων, οι οποίοι πλέον δεν θα θεωρούνται έποικοι, αλλά εποχικοί ή άλλης μορφής εργάτες, που θα περάσουν από την τουρκική ενδοχώρα στο τουρκοκυπριακό συνιστών κράτος. Και τότε γνωρίζετε τι θα μας πουν; Αυτό το οποίο μας λένε και σήμερα. Πώς θα τους διώξουμε; Τι θέλετε; Να κάνουμε πόλεμο; Αφού δηλαδή δεν ακούν αυτά τα οποία επί σειράν ετών υποστηρίζουμε και πράττουν ακριβώς το αντίθετο, για να καλύψουν τις λανθασμένες επιλογές τους προβάλλουν την αναίμαχτη υποταγή μας στην Τουρκία αντί να προχωρήσουν στις αποτρεπτικές κινήσεις, τις οποίες πολλάκις έχουμε αναλύσει από αυτές τις στήλες. Όπως πράττουμε και αυτήν τη φορά.
- Τη σαφή διατύπωση εντός της ΕΕ ότι θα πρέπει να γίνει σεβαστή η δήλωση του τελευταίου συμβουλίου επί τη βάσει της οποίας καθορίζεται ότι καμία κίνηση προς την αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης με την Άγκυρα δεν μπορεί να συμβεί εάν προηγουμένως η Τουρκία δεν εφαρμόσει την υφιστάμενη τελωνειακή ένωση και με την Κυπριακή Δημοκρατία. Ταυτοχρόνως ο Πρόεδρος έχει τη δυνατότητα να ζητήσει από τους εταίρους τα εξής: Α. Να καλέσει η ίδια η ΕΕ την Τουρκία να αποσύρει τη θέση της περί της λύσης των δύο κρατών, διότι είναι αντίθετη με το πρωτόκολλο 10, την αντιδήλωση της 21ης Σεπτεμβρίου του 2005 και γενικώς με το κοινοτικό κεκτημένο. Β. Καμία θετική εξέλιξη δεν θα μπορεί να συμβεί στην ενταξιακή διαδικασία της Τουρκίας εάν η ίδια δεν εγκαταλείψει την πολιτική των δύο κρατών στον Κυπριακό κι αν δεν επιτρέψει στην ΕΕ να συμμετάσχει στις οποιεσδήποτε διαδικασίες επίλυσης του προβλήματος και αν δεν αναγνωρίσει την Κ. Δημοκρατία. Γ. Να καταστήσει σαφές στην Τουρκία ότι εάν η χώρα αυτή προχωρήσει σε νέες επιθετικές ενέργειες σε βάρος της Κύπρου και της Ελλάδος, παραβιάζοντας την Κυπριακή ΑΟΖ και αμφισβητώντας κυριαρχικά δικαιώματα κρατών μελών της ΕΕ προκαλώντας εντάσεις, τότε θα ενεργοποιηθεί η εφαρμογή του εμπάργκο πώλησης όπλων. Δ. Να ενεργοποιηθεί αμέσως η παράγραφος 42 παρ. 7 των Συνθηκών σε περίπτωση που η Τουρκία στραφεί εκ νέου στρατιωτικά εναντίον της Κύπρου ή της Ελλάδος. Η εν λόγω παράγραφος προνοεί όπως τα κράτη-μέλη συνδράμουν με κάθε τρόπο, ακόμη και στρατιωτικό, για την υπεράσπιση κράτους-μέλους της ΕΕ που δέχεται επίθεση από τρίτο κράτος.
- Την εμβάθυνση των συμμαχιών με χώρες όπως η Γαλλία και το Ισραήλ σε στρατηγικό και στρατιωτικό επίπεδο, για να αυξηθεί η αποτρεπτική ικανότητα τόσο της Ελλάδας όσο και της Κύπρου και να περιοριστούν οι πιθανότητες νέων κρίσεων από πλευράς της Τουρκίας, η οποία θα πρέπει να αντιληφθεί ότι από τις ενέργειές της, το όποιο κόστος που προσδοκά να έχει θα είναι μεγαλύτερο από το όφελος. Αυτό σημαίνει την ενίσχυση του άξονα Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ ανεξαρτήτως εάν κατασκευαστεί ή όχι ο αγωγός EastMed, στη λογική και πρακτική εφαρμογή της αποτροπής της τουρκικής απειλής. Ήδη οι Αμερικανοί ευνοούν τη δημιουργία ενός περιφερειακού υποσυστήματος ασφαλείας στη γειτονιά μας με τη συμμετοχή του Ισραήλ, της Αιγύπτου και άλλων κρατών.
Το αυτονόητο…
Επιλογές εναλλακτικές σε σχέση με τον εξευμενισμό, που οδήγησε στα υφιστάμενα αδιέξοδα, υπάρχουν. Το πρόβλημα είναι αν μπορεί να τις βλέπει, να τις αξιολογεί και να τις εφαρμόζει ηγεσία μας. Επί του παρόντος αποτυγχάνει. Και δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές τα συστημικά κόμματα είχαν μεγάλες απώλειες. Το τραγικό είναι ότι κάθε φορά ισχυρίζονται πως θα επανεξετάσουν την πολιτική τους, αλλά κάθε φορά παγιδεύονται στα ίδια λάθη και χειρότερα. Και η Άγκυρα δεν χάνει την ευκαιρία να εκμεταλλεύεται και να προχωρεί σταθερά προς την υλοποίηση των διχοτομικών σχεδιασμών, που έχουν απώτερο στόχο όχι τα δύο κράτη αλλά το ένα κράτος, το οποίο μάλιστα θέλει να είναι τουρκικό και βιλαέτι της νέας οθωμανικής αυτοκρατορίας. Όταν τα απλά δεν γίνονται αντιληπτά, πόσω μάλλον τα στρατηγικώς σύνθετα…
*Δρ των Διεθνών Σχέσεων
Σημερινή
