Όλοι περίμεναν την επίσκεψη Τσαβούσογλου σαν την αφορμή ενός νέου επεισοδίου
με τον Δένδια (οι απαισιόδοξοι) , ή μία νέα εκκίνηση των Ελληνοτουρκικών σε
μια πιο ρεαλιστική βάση από την Τουρκία ( οι αισιόδοξοι). Τελικά όλοι
αισθάνονται ανακουφισμένοι κατά έναν περίεργο τρόπο αφού τίποτα το εκκωφαντικό
δεν έγινε. Άρα όλα καλά?
Όχι ασφαλώς! Απλώς μπήκαμε σε τροχιά διαλόγου υπό την πίεση των ισχυρών που
δεν επιθυμούν καμία περίπτωση ανάφλεξης στο Αιγαίο και ευρύτερα την ΝΑ
Μεσόγειο που ήδη δοκιμάζεται σε άλλες περιοχές. Και ενώ αυτό επιδιώκει και η
Ελλάδα, δηλαδή την ειρήνη, δέχθηκε επίσκεψη ΥΠΕΞ Τουρκίας υπό 1) 51
παραβιάσεις εναέριου χώρου από Τουρκικά κατασκοπευτικά αεροπλάνα 2)
εμπρηστικές δηλώσεις Τσαβούσογλου περί “Τουρκικής μειονότητας”, “Τουρκικών
σχολείων” και πλαισίωση από Έλληνες μουσουλμάνους πολιτικούς με σύγχρονο block
στην παρουσία Ελλήνων δημοσιογράφων. Την ίδια ώρα σε “σταλμένη”
συνέντευξη του σε Ελληνική εφημερίδα ο Τούρκος ΥΠΕΞ δηλώνει με απειλή την
διατήρηση των casus belli και απαιτεί αποστρατικοποίηση νησιών, αμφισβητεί την
υφαλοκρηπίδα του Καστελόριζου και δηλώνει ότι ο διάλογος θα είναι εφ’ όλης της
ύλης χωρίς όρους για την Τουρκία.
Άρα τί πήγε καλά τελικά? Απολύτως τίποτα. Απλά επισημοποιήθηκε η εφ’
όλης της ύλης διαπραγμάτευση, παρά τις αντίθετες δηλώσεις στην κοινή
συνέντευξη τύπου του κ. Δένδια. Άν ο Έλληνας ΥΠΕΞ πιστεύει αυτά που λέει τότε
μάλλον η διαφωνία του με το Μαξίμου σύντομα θα φανεί. Υπάρχει κανείς που
μπορεί δια της κοινής λογικής να μπορεί να δεχθεί ότι η ατζέντα της συνάντησης
Μητσοτάκη-Ερντογάν θα είναι μικρότερου περιεχομένου? Όχι βέβαια. Η Τουρκία
τώρα ασκεί τον μεγάλο εκβιασμό στην Δύση (ΕΕ, ΝΑΤΟ και ΗΠΑ). Τώρα είναι
η ώρα που αισθάνεται ότι μπορεί να πάρει ότι μπορεί για να εξαγοράσει
την παραμονή της κοντύτερα στην Δύση ή τώρα μπορεί και έχει την ευκαιρία να
γίνει περιφερειακή δύναμη ώστε να συνομιλεί επί ίσοις όροις με Ανατολή και
Δύση όπως παραδοσιακά κάνει κατά καιρούς.
Οι σύμμαχοι βολεύονται και γι’ αυτό πιέζουν διπλωματική οδό και προσπάθεια
συνεννόησης και ορθώς. Αυτό εξάλλου επιθυμεί και η Ελλάδα. Τότε που είναι το
λάθος?
Το λάθος της χώρας μας είναι ότι δεν έχει τονισμένες κόκκινες γραμμές και
όρους πέραν των οποίων δεν υφίσταται ζήτημα διαλόγου. Αυτό δεν αφορά τους
άλλους. Αφορά αποκλειστικά εμάς. Η διαρκής υποχωρητικότητα της χώρας έφερε την
Τουρκία να έχει ανοίξει την βεντάλια όλων των ζητημάτων (Θράκη, Αιγαίο, νησιά,
ΑΟΖ, υφαλοκρηπίδα, δηλαδή πλήρης αμφισβήτηση της συμφωνίας της Λωζάννης) και
αφού το έκανε αυτό τώρα αρχίζει να σιγοψιθυρίζει ότι μπορεί και να δεχθεί και
το ΔΔ της Χάγης ως παραχώρηση. Τί μας θυμίζει αυτό? Αυτό θυμίζει
δηλώσεις Ντόρας Μπακογιάννη στο πρώτο τρίμηνο της διακυβέρνησης περί συνολικής
διαπραγμάτευσης με Τουρκία και προσφυγή στην Χάγη αν δεν υπάρξει συμφωνία. Η
Ελλάδα προσποιείται ικανοποίηση επειδή οι προκλήσεις της Τουρκίας μειώθηκαν σε
ένταση και αραίωσαν. Ωστόσο από την άλλη πλευρά η Άγκυρα κάνει ότι μπορεί για
να υπονομεύει το κλίμα συνεννόησης ενώ φαίνεται ότι
διαπραγματεύεται.
Στην πραγματικότητα η Ελλάδα εγκλωβισμένη σε έναν αέναο κύκλο συζητήσεων έχει
αφήσει την ατζέντα να ανοίξει όπως ακριβώς το επιδιώκει η Τουρκία. Η
Ελλάδα κερδίζει σε χρόνο ώστε να χτίσει συμμαχίες και να αυξήσει την
επιχειρησιακή της δύναμη αλλά η Τουρκία κερδίζει σε εννοιολογικό περιεχόμενο
διαφορών. Η διαφορά είναι μεγάλη διότι στην Χάγη δεν θα πάμε με όπλα και
συμμάχους αλλά με αριθμό και βάθος διαφορών και για όσους γνωρίζουν η Χάγη δεν
είναι μόνο λόγια αλλά είναι και πολιτική και διεθνές δίκαιο το οποίο η Τουρκία
ούτε τηρεί ούτε έχει υπογράψει σε κάποια σημεία του ιδίως στο δίκαιο της
θάλασσας.
Ο Μητσοτάκης αναλαμβάνει μεγάλη ευθύνη και ιστορικό βάρος να πάει σε
συνάντηση-διαπραγμάτευση με τον Ερντογάν υπό casus belli και έχοντας
προκαταβολικά χωρίς καν συζήτηση τα 6 από τα 12 μίλια στο Αιγαίο και έχοντας
ανακηρύξει την μισή ΑΟΖ μέχρι τον 28ο μεσημβρινό χωρίς εμφανή αιτία.
Αν οι και οι κακές γλώσσες λένε ότι θέλει να κερδίσει χρόνο για να πάει με
ηρεμία στο Αιγαίο σε εκλογές τον Σεπτέμβριο ας τονιστεί ότι η ιστορία γράφεται
μια φορά και δεν σβήνεται ειδικά στα Ελληνοτουρκικά θέματα.
Άν πάλι βασίζεται στις υποσχέσεις των συμμάχων καλό είναι να δει τις πολλές
φορές που η Ελλάδα εγκαταλείφθηκε αίφνης.
Η Ελλάδα ευρίσκεται κοντά σε ιστορική ευκαιρία να κερδίσει από αυτήν την
αναμέτρηση αρκεί να αποφασίσει να πει δυνατά και σταθερά τι δεν πρόκειται ποτέ
να κάνει και τι ρόλο θέλει να παίξει στην περιοχή. Να το πει όπως το είπε ο
Κων/νος Καραμανλής, ο Ανδρέας Παπανδρέου και ο Κώστας Καραμανλής κι ας
ταλαιπωρήθηκαν πολιτικά εκ των υστέρων. Εκείνοι κέρδισαν χρόνο πραγματικά
πολύτιμο για τα εθνικά δίκαια αλλά έχασαν από τον χρόνο της δικιάς τους
διακυβέρνησης, ενώ τώρα μάλλον η επιδίωξη είναι πιο ταπεινή και αφορά την
στενή σχέση με την εξουσία και την διαχείρισή της.
Κι όλα αυτά γίνονται χωρίς ουσιαστική πολιτική συνεννόηση και χωρίς εμφανή
Εθνική γραμμή. Γιατί άραγε?
Μακάρι να είμαι λάθος!
Κώστας Μαρκόπουλος
Δ/ντής Χειρουργός Θώρακος & Αγγείων στο Ιατρικό Ψυχικού
Πρ. Βουλευτής, πρ. Υπουργός
