γράφει ο Κώστας Βενιζέλος
Με παλιές ξαναζεσταμένες συνταγές, η κατοχική Τουρκία, επιχειρεί να οδηγήσει τις συζητήσεις στο Κυπριακό σε αδιέξοδο, ώστε να προχωρήσει στην υλοποίηση των σχεδιασμών της, έχοντας ενώπιον της διάφορες εναλλακτικές επιλογές.
Όπως συναφώς πληροφορούμαστε, το καθεστώς Ερντογάν επαναφέρει, μεταξύ άλλων, την παλιά ντενκτασική φόρμουλα, για αναγνώριση για 24 ώρες του ψευδοκράτους και μετά «να συζητηθεί και η ομοσπονδία». Αυτό το σενάριο έχει συζητηθεί στην Άγκυρα στο ψηλότερο δυνατό επίπεδο και η γραμμή διαβιβάσθηκε προς το κατοχικό καθεστώς. Πρόκειται, βέβαια, για μια πρόταση, η οποία είναι αδύνατον να προχωρήσει καθώς δεν υπάρχει ηγεσία στην ελληνική πλευρά, η οποία να αποδεχθεί ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
Η Άγκυρα υποστηρίζει πως η αποδοχή της κυριαρχικής ισότητας από την ελληνοκυπριακή πλευρά, θα ανοίξει το δρόμο για να είναι η Τουρκία πιο «ευέλικτη» στις συζητήσεις. Αυτή η προσέγγιση έχει διαβιβασθεί μέσω τρίτων και στη Λευκωσία, από την οποία ζητείται όπως επιδείξει «βούληση» για να διευκολυνθούν οι προσπάθειες.
Είναι σαφές πως η κατοχική Τουρκία θέτει διάφορα ζητήματα, προτάσσει τις αξιώσεις της, αφήνει να διαρρεύσουν διάφορα σενάρια τρόμου, για να μπορεί να εξασφαλίσει το μέγιστο των επιδιώξεων της. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου κατά τη διάρκεια συνάντησής του με την απεσταλμένη των Ηνωμένων Εθνών, Τζέιν Χολ Λουτ, στις 22 Μαρτίου, στην Άγκυρα, υποστήριξε πως η τουρκική πλευρά συζητά «μόνο λύση δυο κρατών και όχι οτιδήποτε άλλο». Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν πως η αξιωματούχος του Διεθνούς Οργανισμού απάντησε στον Τσαβούσογλου, πως η συζήτηση εκτός του πλαισίου προϋποθέτει απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας, κάτι που δεν αναμένεται ότι μπορεί να συμβεί. Σημειώνεται, πάντως, ότι τα Ηνωμένα Έθνη έχουν αποδεχθεί τον τουρκικό όρο, όπως στην άτυπη Πενταμερή Διάσκεψη, που θα πραγματοποιηθεί στις 27-29 Απριλίου, στη Γενεύη, να συζητηθούν όλες οι θέσεις, περιλαμβανομένης και αυτής των δυο κρατών. Είναι πρόδηλο ότι η κατοχική Τουρκία προσέρχεται στην Διάσκεψη ξεκαθαρίζοντας τις επιδιώξεις της.
Αξιώνει κυριαρχική ισότητα και ίσο διεθνές καθεστώς. Αυτό παραπέμπει σε δυο κράτη. Η Άγκυρα μέσα από μια αλά τούρκα πολιτική ισότητα, επιχειρεί όπως η εσωτερική ισότητα αντανακλάται και διεθνώς. Θα το επιδιώξει τούτο διακαώς θέλοντας να εξασφαλίσει δυο βασικά πλεονεκτήματα: Πρώτο, την παρουσία της στην Ε.Ε. μέσω του τουρκοκυπριακού συνιστώντος κρατιδίου. Δεύτερον, να έχει ρόλο και λόγο στα ενεργειακά.
Εάν το σενάριο αυτό δεν πετύχει, τότε το σχέδιο Β περιλαμβάνει μέσα από διαδοχικά αδιέξοδα, βελούδινο διαζύγιο. Αυτό προϋποθέτει την αναγνώρισης δυο κρατών.
Είναι, πάντως, ξεκάθαρο ότι η επόμενη ημέρα μιας αποτυχίας έτυχε ήδη επεξεργασίας στο τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών. Τι εξετάζουν οι Τούρκοι;
Πρώτον, εξετάζεται το ενδεχόμενο προσάρτησης, που εάν γίνει θα περάσει μέσα από δημοψήφισμα στα κατεχόμενα και έγκρισης από την τουρκική Μεγάλη Εθνοσυνέλευση. Δεν θα πρέπει, πάντως, να μη ληφθούν υπόψη τα όσα είδα το φως της δημοσιότητας προ ημερών στην τουρκική Μιλιέτ. Μεταξύ άλλων, σημειώνεται στο δημοσίευμα και το εξής, που εξετάζεται και σήμερα: «Όπως είχε δηλώσει σε μια ομιλία του στη Βουλή το 1997 ο Μπουλέντ Ετζεβίτ, η ‘’ΤΔΒΚ’’ και η Τουρκία θα πρέπει να περάσουν σε ένα μοντέλο αυτόνομου κράτους που να είναι αυτόνομο στο εσωτερικό και να υπάγεται στην Τουρκία σε θέματα εξωτερικών υποθέσεων και άμυνας. Και το όνομα του κράτους αυτού πρέπει να είναι Τουρκική Δημοκρατίας Κύπρου». Αυτό το ενδεχόμενο φαίνεται πως θα επανέρχεται.
Δεύτερον, εξετάζεται το ενδεχόμενο να ξεκινήσει μια εκστρατεία αναγνώρισης του ψευδοκράτους. Κράτη- δορυφόροι της Άγκυρας μπορούν κάνουν την αρχή. Ήδη ο Ερντογάν έχει προ ημερών απευθυνθεί στο Συμβούλιο Συνεργασίας Τουρκόφωνων Κρατών για έμπρακτη αλληλεγγύη προς τους Τουρκοκύπριους.
Με αυτά, λοιπόν, τα δεδομένα, η Λευκωσία θα προσέλθει στην άτυπη Πενταμερή Διάσκεψη στη Γενεύη (27-29 Απριλίου), που ετοιμάζεται να υποδεχθεί εκ νέου την κ. Λουτ, την ερχόμενη εβδομάδα ( έρχεται Σάββατο, θα έχει επαφές την Κυριακή, θα αναχωρήσει την επομένη).
Παρά τα αρνητικά δεδομένα που διαμορφώνονται λόγω της τουρκικής ατζέντας, η Κυπριακή Δημοκρατία διαθέτει βασικά εργαλεία στα χέρια της. Τίποτε από τις επιδιώξεις της Τουρκίας δεν μπορούν να γίνουν πραγματικότητα εάν δεν αποδεχθεί η ελληνική πλευρά. Επιπλέον έχει τη δυνατότητα να αξιοποιήσει την τουρκική απαίτηση για εκσυγχρονισμό της τελωνειακής ένωσης με την Ε.Ε. θέτοντας όρους.
Όλοι, βέβαια, οι σχεδιασμοί μπορούν να ανατραπούν εάν ο Ερντογάν προχωρήσει σε πρόωρες εκλογές τον ερχόμενο Ιούνιο. Για να κερδίσει τις εκλογές θα πρέπει να εξασφαλίσει, έξωθεν, ενέσεις στην οικονομία και ενδεχομένως μια θεαματική κίνηση εκτός συνόρων. Αναμένεται πως ενόψει εκλογών θα σκληρύνει ακόμη τη στάση του έναντι της Ελλάδος και της Κύπρου.
ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ, ΑΙΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΚΑΙ ΕΔΡΑΙΩΣΗ ΤΗΣ ΛΥΣΗ ΔΥΟ ΚΡΑΤΩΝ
Μέσα από τις κινήσεις ασφυκτικού ελέγχου των κατεχομένων, περιορισμού των αντιδράσεων των Τουρκοκυπρίων, η Τουρκία επιχειρείται, μεταξύ άλλων, μέσα από μια ξεπερασμένη προπαγανδιστική τακτική να δημιουργηθεί κλίμα έντασης με συνταγή παρελθοντολογίας. Η έναρξη –όχι τυχαία την 1η Απριλίου επέτειο του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα– της προβολής της ταινίας από την τουρκική κρατική τηλεόραση, «Κάποτε στην Κύπρο», αποτελεί μέρος αυτών των σχεδιασμών. Είναι προφανές πως επιχειρείται να χρησιμοποιηθεί μια τηλεοπτική σειρά για να «αποδειχθεί» το αδύνατο της συμβίωσης και να ενισχυθεί ενόψει της άτυπης Πενταμερούς και το αφήγημα για δύο κράτη. Πρωτίστως αυτή η προπαγάνδα –που ειρήσθω εν παρόδω παραποιεί τα γεγονότα– απευθύνεται στο εσωτερικό της Τουρκίας και των κατεχομένων.
Δεν θα πρέπει, επίσης, να θεωρείται τυχαίο ότι ο Τούρκος Αντιπρόεδρος, Φουάτ Οκτάι, παρευρέθηκε στην έναρξη της προβολής –στην κατεχόμενη Αμμόχωστο– ενώ τον περασμένο Φεβρουάριο είχε επισκεφθεί τους χώρους των γυρισμάτων.
«Ξεδοντιασμένο» ρόλο Ε.Ε. θέλουν Τουρκία και Βρετανία
Η κατοχική Τουρκία επιμένει στον εκσυγχρονισμό της τελωνειακής ένωσης με την Ε.Ε. και θέλει εξελίξεις στο πεδίο αυτό πολύ σύντομα. Αυτό είναι και το βασικό θέμα συζήτησης που θα έχουν οι Πρόεδροι του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισιέλ και της Κομισιόν, Ούρσουλα φονντερ Λάιεν, την ερχόμενη Τρίτη στην Άγκυρα, με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Η Λευκωσία έχει επί τούτου ξεκαθαρίσει πως πριν τη σύνοδο του Ιουνίου δεν τίθεται θέμα να ανοίξει μια τέτοια συζήτηση. Το συνδέει δε με τη στάση της Τουρκίας στην άτυπη Πενταμερή Διάσκεψη της Γενεύης ( 27-29 Απριλίου). Τόσο η Αθήνα και όσο και η Λευκωσία έχουν, πάντως, τη δυνατότητα –εάν το θελήσουν– να θέσουν ζητήματα στους όρους εντολής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου προς την Κομισιόν για να διαπραγματευτεί τον εκσυγχρονισμό της τελωνειακής ένωσης με την Τουρκία.
Τα θέματα αυτά, όπως και το Κυπριακό, συζητήθηκαν και κατά τη διάρκεια της τηλεδιάσκεψης, που είχαν την περασμένη Παρασκευή ο Πρόεδρος Αναστασιάδης και ο Σαρλ Μισιέλ ενόψει της επίσκεψης στην Άγκυρα. Οι Βρυξέλλες θα επιχειρήσουν να πείσουν τον Ερντογάν να αποδεχθεί τη συμμετοχή της Ε.Ε. στην άτυπη Πενταμερή, αν και τα Ηνωμένα Έθνη απευθύνουν τις προσκλήσεις ως οικοδεσπότες. Είναι σαφές πως παρά τις ενστάσεις της Άγκυρας και του Λονδίνου, η συμμετοχή της Ε.Ε. με καθεστώς παρατηρητή, θεωρείται δεδομένη. Η προσπάθεια των δύο προφανώς και αποσκοπεί στο να «ξεδοντιαστεί» ο ρόλος της Ένωσης στις συζητήσεις για το Κυπριακό και πρωτίστως ως προς τη συμβατότητα της συμφωνίας με το κοινοτικό κεκτημένο.
ΠΗΓΗ: Φιλελεύθερος
