Γράφει ο Γιάννης Παλαιολόγος
ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Σε συμβιβασμό μεταξύ των θιασωτών της θετικής ατζέντας και των χωρών με μεγαλύτερες επιφυλάξεις απέναντι στην Αγκυρα και παραπομπή σημαντικών αποφάσεων για τη Σύνοδο Κορυφής του Ιουνίου κατέληξε η Ε.Ε. στην προχθεσινή τηλεδιάσκεψη κορυφής. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», εν τω μεταξύ, χθες τα επιτελεία του Σαρλ Μισέλ και της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είχαν επαφές με τις τουρκικές αρχές σχετικά με την ατζέντα της επίσκεψης των δύο προέδρων των ευρωπαϊκών θεσμών στην Τουρκία, που θα λάβει χώρα πιθανότατα εντός του Απριλίου.
Η κοινή δήλωση στην οποία κατέληξαν οι «27» αναφέρει ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση είναι έτοιμη να εμβαθύνει τη συνεργασία της με την Τουρκία με τρόπο «σταδιακό, αναλογικό και αντιστρέψιμο». Στην αναφορά στην τελωνειακή ένωση, το πρώτο σημείο αυτής της ενισχυμένης συνεργασίας, σημειώνεται πλέον πρώτα η ανάγκη να αντιμετωπιστούν οι «τρέχουσες δυσκολίες» στην υλοποίησή της, «διασφαλίζοντας την αποτελεσματική εφαρμογή της σε όλα τα κράτη-μέλη» (εννοώντας την Κύπρο) και δευτερευόντως το κάλεσμα προς το Συμβούλιο «να εργαστεί προς μία εντολή εκσυγχρονισμού» της (την οποία επιθυμεί η Αγκυρα). Η κοινή δήλωση αναφέρει επίσης ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση «θα παίξει ενεργό ρόλο στην υποστήριξη των διαπραγματεύσεων» για το Κυπριακό, «μεταξύ άλλων με τον διορισμό ενός εκπροσώπου στην αποστολή καλών υπηρεσιών των Ηνωμένων Εθνών» (αναφορά που απουσίαζε από τα προσχέδια).
Ενισχυμένη είναι και η παράγραφος που αφορά την κατάσταση στο εσωτερικό της Τουρκίας. Στην τελική διατύπωση προστέθηκε η εξής φράση: «Η στοχοποίηση πολιτικών κομμάτων και μέσων ενημέρωσης και άλλες πρόσφατες αποφάσεις αποτελούν μείζονες οπισθοδρομήσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα και αντιβαίνουν στις υποχρεώσεις της Τουρκίας για σεβασμό στη Δημοκρατία, το κράτος Δικαίου και τα δικαιώματα των γυναικών».
Κατά τα άλλα, στην τηλεδιάσκεψη κυριάρχησε το ζήτημα των εμβολίων. Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε στους ηγέτες η κ. Ουρσουλα φον ντερ Λάιεν, έχουν γίνει από την 1η Δεκεμβρίου εξαγωγές 77 εκατομμυρίων δόσεων (στη συντριπτική τους πλειονότητα εμβόλια της Pfizer-BioNTech), μεταξύ των οποίων 21 εκατομμύρια προς το Ηνωμένο Βασίλειο. Οι εξαγωγές της Ευρωπαϊκής Ενωσης ξεπερνούν τα 62 εκατομμύρια, που είχαν χορηγηθεί ώς την Πέμπτη σε Ευρωπαίους πολίτες.
Στο επίκεντρο της συζήτησης βρέθηκε η AstraZeneca, που ενώ τηρεί στο 100% τις δεσμεύσεις της προς το Ηνωμένο Βασίλειο, παραμένει άγνωστο αν θα πετύχει έστω τον στόχο των 30 εκατομμυρίων δόσεων για το α΄ τρίμηνο προς την Ευρωπαϊκή Ενωση (25% των αρχικών δεσμεύσεων). Εν τω μεταξύ, πιστοποίηση για την παραγωγή εμβολίων από τον ΕΜΑ έλαβε χθες το εργοστάσιο της Halix, υπεργολάβου της AstraZeneca, στο Λέιντεν της Ολλανδίας, την παραγωγή του οποίου διεκδικούν τόσο το Λονδίνο όσο και οι Βρυξέλλες.
Αν όμως η οργή κατά της βρετανοσουηδικής εταιρείας ενώνει τα κράτη-μέλη, υπάρχει διχογνωμία για τον καλύτερο τρόπο αύξησης των παραδόσεων από αυτήν. Η απαγόρευση εξαγωγών θεωρείται από τις χώρες-παραγωγούς εμβολίων ένα αμβλύ εργαλείο που ενδέχεται να δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα από όσα θα λύσει.
Αντιδράσεις
Τέλος, έντονες ήταν οι αντιδράσεις αρκετών χωρών –μεταξύ των οποίων και η Γερμανία– κατά της απαίτησης του Αυστριακού καγκελάριου Σεμπάστιαν Κουρτς να συμπεριληφθεί η χώρα του στους δικαιούχους αυξημένων ποσοστώσεων από τα 10 εκατομμύρια επιπλέον δόσεις του εμβολίου της Pfizer-BioNTech που θα παραδοθούν το δεύτερο τρίμηνο. Υπήρξε ευθεία αμφισβήτηση των ισχυρισμών του κ. Κουρτς ότι η χώρα του αντιμετωπίζει πρόβλημα αντίστοιχο με αυτά της Κροατίας, της Λετονίας ή της Βουλγαρίας. Ο δημόσιος και επιθετικός τρόπος με τον οποίο έχει θέσει το ζήτημα έχουν αφήσει τον καγκελάριο αρκετά απομονωμένο.
ΠΗΓΗ: kathimerini.gr
