Επιχειρησιακές πρωτοβουλίες αναλάμβανε ο Νίκος Τόσκας τη μοιραία ημέρα της φονικής πυρκαγιάς στο Μάτι, τον Ιούλιο του 2018; Ετσι φέρεται να υποστήριξε ο τότε αρχηγός της Πυροσβεστικής Σωτήρης Τερζούδης στην απολογία του στον ανακριτή Αθ. Μαρνέρη, σημειώνοντας πως ο πρώην αναπληρωτής υπουργός Προστασίας του Πολίτη είχε απευθείας επικοινωνία με τον διοικητή του Ενιαίου Συντονιστικού Κέντρου Επιχειρήσεων Ιωάννη Φωστιέρη.
«Ο κ. Τόσκας χωρίς προφανώς να το γνωρίζω, κυρίως όμως χωρίς την έγκρισή μου, έδινε εντολές επιχειρησιακές στον κ. Φωστιέρη και εκείνος χωρίς να με ενημερώνει, ως όφειλε, τις εκτελούσε. Ο κ. Φωστιέρης συνεπώς έδινε στον αρχηγό του, δηλαδή εμένα, ελλιπή πληροφόρηση για την επιχειρησιακή δράση των εναέριων μέσων. Την ίδια ακριβώς ελλιπή ενημέρωση είχα και από τον κ. Ματθαιόπουλο» υποστήριξε κατά πληροφορίες ο κ. Τερζούδης, απολογούμενος για ανθρωποκτονία από αμέλεια κατά συρροή και άλλα πλημμελήματα.
Όπως αναφέρεται σε ρεπορτάζ του Ελεύθερου Τύπου, από τις απομαγνητοφωνήσεις του ΕΣΚΕ φαίνεται κατά πληροφορίες πως στις 23/7/2018 ο τότε διοικητής του Συντονιστικού Κέντρου είχε τουλάχιστον έξι φορές πει σε υφισταμένους του τη φράση «είναι εντολή υπουργού», χωρίς, προφανώς, να προβλέπεται τέτοια διαδικασία! Αναφορές που αναμφίβολα γεννούν ερωτηματικά για τον συνολικό τρόπο αντιμετώπισης της καταστροφής από τον τότε κρατικό μηχανισμό.
Λανθασμένες ενέργειες
Στην απολογία του τότε αρχηγού αποτυπώνονται με ξεκάθαρο τρόπο οι λανθασμένες ενέργειες του Πυροσβεστικού Σώματος στη θανατηφόρα πυρκαγιά στο Μάτι, με τραγικό αποτέλεσμα 102 νεκρούς. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο κ. Τερζούδης παραδέχθηκε πως η Πυροσβεστική ήταν ουσιαστικά απούσα την ώρα της τραγωδίας και υποστήριξε ότι κακώς εστάλησαν αλλού επίγεια και εναέρια μέσα, την ώρα που εκτυλισσόταν η τραγωδία και οι πυροσβέστες που βρίσκονταν στο σημείο αναζητούσαν επειγόντως ενισχύσεις που δεν έφτασαν ποτέ…
Ωστόσο, κατά τον κ. Τερζούδη, η ευθύνη δεν ανήκε σε εκείνον, αλλά στον επιχειρησιακό επικεφαλής (υπαρχηγό και μετέπειτα αρχηγό του Σώματος) Βασίλη Ματθαιόπουλο, καθώς και στον επικεφαλής του ΕΣΚΕ Ι. Φωστιέρη, οι οποίοι δεν τον ενημέρωναν. Ούτε μία ούτε δύο, αλλά 18 φορές απαντά στις ερωτήσεις του ανακριτή πως «δεν ήξερε», ή «εκ των υστέρων έμαθε» τις λεπτομέρειες των επιχειρήσεων…
Προς τον Β. Ματθαιόπουλο στρέφει τα βέλη του και για την αλησμόνητη ενημέρωση στον τότε πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, το βράδυ της 23ης Ιουλίου 2018. «Την ενημέρωση στον πρωθυπουργό την έκανε ο Ματθαιόπουλος, ο οποίος κατά τον χρόνο της σύσκεψης με τον πρωθυπουργό κ. Τσίπρα έλαβε τον λόγο αυθαίρετα, παρακάμπτοντας τον αρχηγό της Πυροσβεστικής, δηλαδή εμένα. Αυτό που μου έκανε εντύπωση ήταν ότι ήταν πολύ καλά ενημερωμένος για την πυρκαγιά στο Μάτι ωστόσο δεν είχε φροντίσει ως όφειλε να με είχε ενημερώσει. Επίσης απορία μου προκάλεσε και το γεγονός ότι αν και είχε ολοκληρωθεί η καταστροφή από την πυρκαγιά στο Μάτι ο κ. Ματθαιόπουλος ξεκίνησε την ενημέρωση του πρωθυπουργού στη σύσκεψη από άλλες πυρκαγιές οι οποίες δεν είχαν ούτε ανθρώπινα θύματα ούτε παρόμοιες καταστροφές».
Ο πρώην αρχηγός είναι σαφής: «Γνωρίζαμε ότι υπήρχαν θύματα, δεν γνωρίζαμε όμως τον αριθμό». Απάντηση που προκάλεσε την εύλογη απορία του ανακριτή: «Δηλαδή ο κ. Ματθαιόπουλος γνώριζε ότι υπήρχαν νεκροί στο Μάτι και ξεκίνησε να ενημερώνει τον πρωθυπουργό για άλλες πυρκαγιές;». «Εν τοις πράγμασι έτσι είναι» απάντησε ο κ. Τερζούδης.
Το ελικόπτερο που έστειλε στα… διυλιστήρια της Κορίνθου
Κατά τις ίδιες πηγές, ο πρώην αρχηγός του Σώματος Σωτήρης Τερζούδης υποστήριξε πως η εικόνα που είχε από τον επικεφαλής του Συντονιστικού Κέντρου ήταν πως κινδυνεύουν τα διυλιστήρια της Κορίνθου και για αυτό έδωσε εντολή ένα ελικόπτερο να φύγει από το Νταού γύρω στις 17:55 και να πάει εκεί.
Διαβάζοντας τη δικογραφία, είπε, συνειδητοποίησε πως όχι μόνο η φωτιά στα διυλιστήρια δεν παρουσίαζε κίνδυνο, αλλά πως ήταν «έρπουσα» και έκαιγε θάμνους.
Οπως «ομολόγησε» ο κ. Φωστιέρης στη δική του απολογία, δεν ρώτησε ποτέ τον διοικητή της Πυροσβεστικής Κορίνθου, που ήταν επικεφαλής στο σημείο και ο μόνος αρμόδιος να ζητήσει εναέρια συνδρομή, αλλά έστειλε το ένα διαθέσιμο ελικόπτερο στην Κόρινθο ύστερα από τηλέφωνο από τους υπεύθυνους των διυλιστηρίων! «Οχι, δεν μίλησα με τον επικεφαλής. Ο λόγος ήταν ότι η ενημέρωση που είχα από τον κ. Γιάννη Βαρδινογιάννη και τον μηχανικό ασφαλείας ο οποίος είναι επιστήμονας και γνώστης της επικινδυνότητας των εγκαταστάσεων, σε συνδυασμό και με τις καιρικές συνθήκες που επικρατούσαν εκείνη την ημέρα, δεν υπήρχε ούτε μία στο εκατομμύριο πιθανότητα να μείνουν χωρίς εναέριο οι επίγειες δυνάμεις που επιχειρούσαν στη Μότορ Οϊλ. Ενας επιπλέον λόγος, στην περίπτωση ατυχήματος, οπότε θα μιλούσαμε για καταστροφή ανθρώπων, υλικών ανυπολόγιστης αξίας και καταστροφή περιβάλλοντος».
Ο ανακριτής έπειτα από ενδελεχή έρευνα 18 μηνών έχει καταλήξει στο αντίθετο συμπέρασμα: Οτι δηλαδή κακώς δυνάμεις της Πυροσβεστικής δεν αποσπάστηκαν επειγόντως στο Μάτι, από τα διυλιστήρια και αλλού. «Οχι μόνο η ΕΜΑΚ, αλλά το σύνολο του Πυροσβεστικού Σώματος θα μπορούσε να συνδράμει αν βρισκόταν στην περιοχή» αναφέρει άλλωστε στην απολογία του και ο κ. Τερζούδης.
Σήμα για ενισχύσεις
Οι επικεφαλής του Σώματος, που βρισκόταν στο ΕΣΚΕ μαζί με την τότε πολιτική ηγεσία, ενημερώθηκε άμεσα για την εικόνα της πυρκαγιάς στο Νταού Πεντέλης. Στην απολογία του ο διοικητής της Πυροσβεστικής Ν. Μάκρης Δαμιανός Παπαδόπουλος, που κάλεσε το 199 στις 16:52 και ανέλαβε αρχικά επικεφαλής της πυρκαγιάς, υποστήριξε πως ζητούσε απεγνωσμένα ενισχύσεις: «Η πυρκαγιά έπρεπε να ελεγχθεί από τα επίγεια μέσα (τα οποία δεν ήρθαν ποτέ), κυρίως όμως από τα εναέρια μέσα, στα πρώτα 20 λεπτά από τη στιγμή που ενημερώθηκε το ΕΣΚΕ. Κατά τη γνώμη μου με 3-4 εναέρια θα είχε μετριασθεί η ένταση της πυρκαγιάς και δεν θα είχε τέτοια εκρηκτική θερμοδυναμική ταχύτητα. Δεν γνωρίζω γιατί τα εναέρια μέσα δεν έφτασαν μέσα σε αυτό τον εύλογο χρόνο. Πρώτη φορά στα 30 χρόνια υπηρεσίας μου ζήτησα ενισχύσεις και δεν ήρθαν ποτέ».
Παρ’ όλα αυτά το ΕΣΚΕ δεν έδωσε ποτέ εντολή για ενισχύσεις το κρίσιμο διάστημα που θα μπορούσε κατά γενική ομολογία να περιοριστεί η πυρκαγιά, δηλαδή από τις 16:49 που ενημερώθηκε πρώτα από έναν πολίτη, έως τις 17:40 οπότε η φωτιά μπήκε στον Ν. Βουτζά.
Ο ανακριτής έχει εντοπίσει συνολικά δώδεκα αεροπλάνα και ελικόπτερα όλων των υπηρεσιών που δυνητικά θα μπορούσαν να αποσπαστούν στο Μάτι και να περιορίσουν την πυρκαγιά, όμως στην απολογία του ο Ι. Φωστιέρης επιμένει πως ενήργησε σωστά: «Δεν έκανα καμία εκτροπή εναέριων μέσων που βρίσκονταν στον αέρα διότι απαιτείτο να συνεχίσουν το έργο τους στις πυρκαγιές που επιχειρούσαν. Εάν γινόταν κίνηση εκτροπής, θα δημιουργούσα άλλα προβλήματα στο επίπεδο της κατάσβεσης των ήδη υπαρχουσών πυρκαγιών».
Απόλυτο χάος: Καμία οργανωμένη προσπάθεια διάσωσης πολιτών…
Ούτε από τα κεντρικά ούτε με απόφαση των αξιωματικών της Πυροσβεστικής που βρίσκονταν στο Μάτι υπήρξε οργανωμένη προσπάθεια διάσωσης πολιτών, παρά μόνο όσοι λίγοι πυροσβέστες ήταν παρόντες προσπαθούσαν να σώσουν ό,τι σώζεται μπροστά στα μάτια τους. Η ΕΜΑΚ, σύμφωνα με την απολογία του τότε διοικητή και νυν αρχηγού της Πυροσβεστικής Στέφανου Κολοκούρη, ενημερώθηκε να συνδράμει στο Μάτι μετά τις 19:00.
Κατά πληροφορίες, ο ανακριτής ρώτησε τον κ. Φωστιέρη αν ενημέρωσε έστω τους τοπικούς επικεφαλής για το ότι υπάρχει σοβαρό πρόβλημα με τα εναέρια, ώστε να μπουν στη διαδικασία απομάκρυνσης ή ενημέρωσης των πολιτών. «Προσωπικά εγώ όχι. Πιστεύω όμως πως η ενημέρωση δόθηκε στους επικεφαλής από τα όργανα του ΕΣΚΕ. Φυσικά πρόσωπα δεν μπορώ να αναφέρω, διότι όλοι μιλάνε με όλους, αλλά όχι με τη λανθασμένη έννοια» απάντησε επ’ αυτού ο τότε διοικητής του ΕΣΚΕ, χωρίς να διαφωτίσει την κατάσταση…
Τελικά, όπως φαίνεται, το απόλυτο χάος που επικρατούσε στις αρμόδιες υπηρεσίες ήταν τέτοιο, που η οδηγία περί απομάκρυνσης ή όποιας άλλης βοήθειας προς τους πολίτες δεν δόθηκε ποτέ από κανέναν.
Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος ήταν ο επικεφαλής της πυρκαγιάς από τις 17:20 έως τις 17:50, το κρίσιμο διάστημα δηλαδή για να ειδοποιήσει Δήμους και Περιφέρεια πριν η φωτιά φτάσει στα σπίτια, ώστε να προστατευθούν, έστω άτακτα, οι πολίτες. Στην απολογία του ανέφερε: «Κατά πάγια τακτική, η Πυροσβεστική μέσω του κέντρου, ενημερώνει πάντα την ΕΛ.ΑΣ., την Περιφέρεια και αυτή ενημερώνει τους Δήμους. Ετσι έγινε κι εκείνη την ημέρα. Συνεπώς όφειλαν να προβούν στη σύγκληση ΣΟΠΠ και να ενημερώσουν την Πυροσβεστική να στείλει εκπρόσωπο. Από τη στιγμή που είχα την εικόνα της κατεύθυνσης της πυρκαγιάς, ήταν θέμα λεπτών, λόγω των συνθηκών, αυτή η πυρκαγιά να μπει σε κατοικημένη περιοχή. Οπότε οι αποφάσεις θα πρέπει να είναι άμεσες και όχι να ξεκινήσει μία διαδικασία από το μηδέν».
Ο μετέπειτα επικεφαλής της πυρκαγιάς, Χαράλαμπος Χιώνης, είχε υποστηρίξει πως ενημέρωσε τον δήμαρχο Ραφήνας Ευ. Μπουρνού και την περιφερειακή σύμβουλο Ιωάννα Τσούπρα να «διώξουν τον κόσμο» εν μέσω της πύρινης λαίλαπας στις 18:20-18:30 στη Λεωφόρο Μαραθώνος. Αμφότεροι στις απολογίες τους υποστήριξαν πως δεν έχουν από τον νόμο τέτοια αρμοδιότητα.
Η ανάκριση για το Μάτι βρίσκεται στα τελικά στάδια, αφού εκκρεμεί η απολογία μόνο του (τότε υπαρχηγού και μετέπειτα αρχηγού του Πυροσβεστικού Σώματος) Βασίλη Ματθαιόπουλου.
Πηγή: Ελεύθερος Τύπος
