Με την υποχώρηση των χαµηλών θερµοκρασιών οι αµυγδαλοπαραγωγοί µπαίνουν σε µια ιδιαίτερα πολυάσχολη από άποψη φυτοπροστασίας περίοδο, µε τα δέντρα που βρίσκονται από το στάδιο της λευκής κορυφής έως την καρπόδεση να είναι ευάλωτα σε µια σειρά µυκητολογικών ασθενειών και εντοµολογικών προσβολών. Στην κορυφή της λίστας των εχθρών της καλλιέργειας βρίσκονται οι ασθένειες µονίλια και εξώασκος και τα έντοµα ευρύτοµο και αφίδες. Οι επεµβάσεις που κορυφώνονται την περίοδο της άνθισης και είναι απαραίτητες σε δενδρώνες µε ιστορικό προσβολών ή/και όταν επικρατούν ευνοϊκές για τα παθογόνα συνθήκες, όπως η υψηλή υγρασία και θερµοκρασία, θα πρέπει να πραγµατοποιούνται βάσει προγράµµατος, ακολουθώντας τις συστάσεις και οδηγίες των γεωπόνων και αρµόδιων φορέων, µε τη χρήση κατάλληλων και εγκεκριµένων σκευασµάτων.
Η αµυγδαλιά αποτελεί την πρώτη και συνήθως µοναδική ανθοφορία κατά τον Φεβρουάριο, µε αποτέλεσµα πολλοί µελισσοκόµοι να µεταφέρουν τις κυψέλες τους σε περιοχές µε αµυγδαλεώνες, προκειµένου να την «εκµεταλλευτούν». Παράλληλα, η ενεργή παρουσία των επικονιαστών αυτών µπορεί να συµβάλλει καθοριστικά στη γονιµοποίηση των ανθέων των δέντρων και τη µεγιστοποίηση της καρπόδεσης. Ως εκ τούτου οι παραγωγοί θα πρέπει να ελέγχουν την παρουσία και δραστηριότητα των µελισσών στο χωράφι, να επιλέγουν µη µελισσοτοξικά εγκεκριµένα φυτοπροστατευτικά σκευάσµατα για εστιασµένους και αναγκαίους ψεκασµούς την περίοδο της ανθοφορίας, να πραγµατοποιούν τις επεµβάσεις το απόγευµα και το βράδυ, καθώς επίσης να ενηµερώνουν για τέτοιες τους ενέργειες τους γείτονες µελισσοκόµους. Τέλος, η εφαρµογή προγράµµατος ολοκληρωµένης φυτοπροστασίας µε προληπτικά καλλιεργητικά µέτρα, καθώς και η επιλογή κοκκωδών σκευασµάτων δηµιουργούν συνθήκες ασφαλέστερες για τις µέλισσες.
Πρόγραμμα 3 ψεκασμών προς αποφυγήν μονίλιας
Μετό το λήθαργο στην έναρξη της άνθισης, συντονισμένοι ψεκασμοί από όλους τους παραγωγούς μιας περιοχής για μεγιστοποίηση της αποτελεσματικότητας
Μετά την έξοδο των φυτών από το στάδιο του λήθαργου και την έναρξη της άνθησης των δέντρων ξεκινά και ο «αγώνας» των αµυγδαλοπαραγωγών κατά των παθογόνων που απειλούν την υγεία αλλά και κατ’ επέκταση την τελική παραγωγή της καλλιέργειας. Ανάλογα µε τη λήψη (επιτυχή) ή όχι προληπτικών µέτρων τους προηγούµενους µήνες, επηρεάζεται και το µέγεθος του αρχικού µολύσµατος που θα αποτελέσει την πηγή των νέων µολύνσεων την νέα περίοδο. Οι δύο µυκητολογικοί εχθροί της καλλιέργειας σε Ελλάδα και Κύπρο µε την σηµαντικότερη οικονοµική σηµασία έχουν αναδειχθεί η µονίλια ή φαιά σήψη (Monilia cenerea, ή sclerotinia laxa) και ο εξώασκος (Taphrina deformans).
Στις περισσότερες περιοχές η αµυγδαλιά βρίσκεται στο στάδιο της λευκής κορυφής (βλαστικό στάδιο Ε) ή στις πιο πρώιµες ποικιλίες έχει ξεκινήσει ήδη η άνθιση. Η άνοδος των θερµοκρασιών, έπειτα από την κακοκαιρία των προηγούµενων ηµερών, που καταπόνησε τα δέντρα, δηµιουργεί ευνοϊκές για την ανάπτυξη των µυκητολογικών ασθενειών συνθήκες, βρίσκοντας την καλλιέργεια σε ευαίσθητη και ευπαθή περίοδο που διαρκεί έως και την καρπόδεση.
Το παθογόνο διαχειµάζει σε αποξηραµένες ταξιανθίες και σε έλκη του δέντρου, προκαλώντας µε την έκπτυξη των ανθοφόρων οφθαλµών τις πρωταρχικές µολύνσεις. Τα ορατά συµπτώµατα της ασθένειας, που προσβάλλει άνθη, κλαδίσκους, κλάδους και δευτερογενώς φύλλα, αποτελούν η ξήρανση , οι νεκρώσεις ανθέων και η δηµιουργία ελκών (χωρίς περιφερειακές υπερπλασίες) που παράγουν κόµµι. Σε υψηλές σχετικές υγρασίες τα φυτικά όργανα καλύπτονται από τεφρόχροες εξανθήσεις του παθογόνου.
Ως βασικό µέτρο αντιµετώπισης της ασθένειας, που στην Ελλάδα εφαρµόζεται σε ετήσια και συστηµατική δράση, εξυπηρετώντας και τον έλεγχο της εξέλιξης άλλων ασθενειών (όπως η φόµοψη και η βοτρυόσφαιρα), είναι η κατάρτιση ενός προγράµµατος τριών ψεκασµών µε κατάλληλα και εγκεκριµένα µυκητοκτόνα. Τέτοια µπορούν να δρουν προληπτικά-προστατευτικά, µε τις δραστικές ουσίες Captan, Iprodione ή Provhloraz, ή προστατευτικά και θεραπευτικά µε τις δραστικές Βoscalid και Pyraclostobin, ή µείγµα αυτών. Τα παραπάνω µυκητοκτόνα µπορούν να εφαρµοστούν σε 3 επαναλήψεις:
- στην έναρξη της ανθοφορίας (λευκή η ρόδινη κορυφή)
- στο 50%-70% της άνθισης ή στην πλήρη άνθιση
- στην πτώση των πετάλων
Οι εφαρµογές µπορεί να χρειαστεί να τροποποιηθούν (µη εφαρµογή σε πολύ χαµηλές θερµοκρασίες) ή/και να συνεχιστούν και στο στάδιο του καρπιδίου σε περίπτωση επικράτησης την περίοδο αυτή ευνοϊκών για την ανάπτυξη µολύνσεων συνθηκών (πχ βροχοπτώσεις).
Επανάληψη ψεκασµού στην πτώση των πετάλων για τον εξώασκο
Ο µύκητα προσβάλλει κυρίως τα φύλλα (βλαστούς και καρπίδια) προκαλώντας υπερπλασίες του ελάσµατος και του κεντρικού νεύρου των φύλλων, κατσάρωµα και παραµόρφωση µε συχνή εµφάνιση κόκκινου-ιώδους χρωµατισµού στα σηµεία αυτά. Τα συµπτώµατα αυτά είναι εµφανή νωρίς την άνοιξη, µε την ασθένεια να καταπολεµάται µε ψεκασµούς µε χαλκούχα ή διθειοκαρβαµιδικά στο στάδιο διόγκωσης των οφθαλµών αλλά και στην πτώση των πετάλων.
Τοποθέτηση κλωβών για χρονικό προσδιορισμό της εξόδου των ακμαίων
Πέρα από τις ασθένειες, οι εντοµολογικές προσβολές µπορούν να αποβούν το ίδιο µοιραίες για την επερχόµενη παραγωγή της αµυγδαλιάς. Επιστήµονες και παραγωγοί ξεχωρίζουν για την καταστρεπτική τους δράση δύο έντοµα: το ευρύτοµο (Εurytoma Amygdali) και τις αφίδες (πράσινη Mysus persicae και γκριζόµαυρη Lanchus persicae).
Με µία γενιά το έτος το ευρύτοµο, που µοιάζει µε µαύρο ιπτάµενο µυρµήγκι 5 εκατοστών, διαχειµάζει ως προνύµφη µέσα στους καρπούς που έχουν µείνει στο δέντρο ή έχουν πέσει στο έδαφος. Οι καρποί αυτοί αποκτούν µια ξεραµένη σκούρα όψη και µουµιοποιούνται. Με τα εξειδικευµένα διασυστηµατικά εντοµοκτόνα κατά των προνυµφών να έχουν αποσυρθεί από το εµπόριο, µοναδικό αλλά ισχυρό «όπλο» των παραγωγών είναι η εστιασµένη επέµβαση κατά την περίοδο εξόδου των ακµαίων από τους καρπούς. Για να αυξηθεί η ακρίβεια αυτού του µέτρου τα περιφερειακά κέντρα φυτοπροστασίας εγκαθιστούν κλωβούς-παγίδες στους αµυγδαλεώνες, στα οποία τοποθετούν «µουµιοποιηµένους», προσβεβληµένους καρπούς που έχουν συλλεχθεί από µια περιοχή, τους παρακολουθούν και µε τις πρώτες εξόδους των ακµαίων εκδίδουν δελτία γεωργικών προειδοποιήσεων. Η απλότητα και η χρησιµότητα αυτού του µέτρου καθιστά την εφαρµογή του δυνατή και σε αυτόνοµο επίπεδο από τους ίδιους τους παραγωγούς.
Οι υπόλοιποι προσβεβληµένοι καρποί θα πρέπει να αποµακρύνονται επιµελώς από τα δέντρα και το χωράφι και να καταστρέφονται. Μετά την έξοδο, αλλά απαραιτήτως πριν την έναρξη της ωοτοκίας στους νέους καρπούς, οι παραγωγοί µπορούν να επέµβουν µε έναν ή περισσότερους ψεκασµούς, µε προηγούµενων χρόνων αναφορές να τους προσδιορίζουν χρονικά στις πρώιµες περιοχές από µέσα έως τέλη Απριλίου και στις όψιµες περιοχές στις πρώτες µέρες του Μάη. Σε χωράφια µε έντονα προβλήµατα, µεγάλους πληθυσµούς του εντόµου ή µε ευπαθείς στο έντοµο ποικιλίες όπως οι Ρέτσου, Τρουίτο, Τέξας, οι ψεκασµοί µε τα κατάλληλα εγκεκριµένα εντοµοκτόνα µπορεί να χρειαστεί να επαναληφθούν κάθε 7 µε 8 ηµέρες µέχρι το στάδιο της σκλήρυνσης του ενδοκαρπίου. Οι επεµβάσεις αυτές είναι βέλτιστο να πραγµατοποιούνται κατά τις µεσηµβρινές ώρες, που κορυφώνεται η έξοδος των ακµαίων.
Με την έκπτυξη του άνθους η προσβολή από τις αφίδες
Ο γρήγορος ρυθµός πολλαπλασιασµού τους και η ανθεκτικότητά τους σε χαµηλές θερµοκρασίες καθιστούν τις αφίδες έναν επίµονο εχθρό που χωρίς συχνή παρακολούθηση µπορεί να ξεφύγει από τον έλεγχο του παραγωγού και να προκαλέσει εκτεταµένα προβλήµατα. Τα δύο συνηθέστερα είδη αφίδων στην αµυγδαλιά είναι η πράσινη αφίδα που προσβάλλει τους νεαρούς βλαστούς και φύλλα προκαλώντας τη συστροφή τους και την αναστολή της ανάπτυξης της βλάστησης (η προσβολή αρχίζει µε την έκπτυξη του άνθους) και η γκριζόµαυρη αφίδα του κορµού και των βραχιόνων.
Η καταπολέµηση των αφιδών είναι διττής σηµασίας, αφού οι πληγές που δηµιουργούν σε βλαστούς και φύλλα µπορεί να γίνουν πύλες εισόδου για τους µύκητες της µονίλιας, και γίνεται µε ψεκασµούς µε σκευάσµατα deltamethrin ή/ και µε παραφινικό λάδι.
Αντι-στρες επεµβάσεις µε βιοδιεγέρτες
Οι πρώιµης ανθοφορίας αµυγδαλιές «χτυπήθηκαν» σφοδρά από τις χαµηλές θερµοκρασίες και τον παγετό που συνόδευσε τη «Μήδεια», εµφανίζοντας εκτεταµένη νέκρωση των ανθέων. Για να προστατεύσουν τα εναποµείναντα άνθη και να ενισχύσουν τη γονιµοποίηση, την καρπόδεση και την υγεία των δέντρων τους, οι καλλιεργητές προχωρούν σε άµεσες επεµβάσεις µε αµινοξέα και βιοδιεγέρτες. Τα σκευάσµατα αυτά έχουν προληπτική καθώς και αποκαταστατική δράση, υποβοηθώντας την ανθεκτικότητα και την ανάκαµψη της καλλιέργειας από το στρες (προσβολή από εχθρό, παγετό).
Ευρεία χρήση έχουν τα εκχυλίσµατα από θαλάσσια φύκια του είδους Ascophyllum nodosum µε υπολογίσιµη περιεκτικότητα σε κάλιο (10 – 15%) και εφαρµόζονται στο έδαφος µε ριζοπότισµα ή διαφυλλικά στα φυτά (µε ψεκασµό φυλλώµατος). Εκχύλισµα από ζαχαροµύκητα και µείγµατα αµινοξέων έχουν παρόµοια εφαρµογή (κάθε 1-3 εβδοµάδες στο έδαφος), ως ενεργοποιητές ή πρόδροµοι σε ωφέλιµες αυξίνες και φυτοορµόνες.
Θα λείψουν τα αμύγδαλα, ενώ αυξάνει η ζήτηση
Για ζημιές 60% στους ανθοφόρους οφθαλμούς μιλούν οι παραγωγοί, ανησυχούν και για δεύτερο κύμα ψύχους
Τoυ
ΠΕΤΡΟΥ ΓΚΟΓΚΟΥ
gogos@agronews.gr
Τις ελπίδες των παραγωγών αµυγδάλου για µια καλή και παραγωγική χρονιά, φαίνεται να ανατρέπει, ή στην καλύτερη να µετριάζει, το πρόσφατο κύµα ψύχους που έπληξε τη χώρα και βρήκε τα δέντρα στο ευαίσθητο στάδιο της άνθισης. Οι µέχρι στιγµής αναφορές µιλούν για καταστροφή της τάξεως του 60% έως και 100% των ανθοφόρων οφθαλµών σε πολλές περιπτώσεις, µε τους παραγωγούς των πεδινών να βρίσκονται στη δυσµενέστερη κατάσταση.
Οι «τυχεροί» ποντάρουν στους εναποµείναντες οφθαλµούς, που αν διατηρήσουν τη ζωτικότητά τους την υπόλοιπη περίοδο, µπορεί να µετριάσουν τη χασούρα, όπως αναφέρει ο γεωπόνος Βαγγέλης Μάινος. Με τρεις συνεχόµενες χρονιές χαµηλών τιµών του εγχώριου αµυγδάλου, η υπάρχουσα κατάσταση των δέντρων φαίνεται ότι θα οδηγήσει σε µειωµένη διάθεση του προϊόντος στην αγορά το 2021, σπρώχνοντας προς τα πάνω τις τιµές του.
Παρ’ όλα αυτά, η εµπορική χρονιά του προϊόντος είναι ακόµα θολή, µε τους παραγωγού να ανησυχούν για ένα δεύτερο κύµα ψύχους που αναµένεται τις πρώτες ηµέρες του Μαρτίου.
Παράλληλα, η φετινή χρονιά ακολουθεί ένα µη «αποδοτικό» οικονοµικά έτος για τα περισσότερα παραγωγικά κέντρα της χώρας, αφού µε πρόσχηµα την πανδηµία, οι παραγωγοί δεν πήραν την τιµή που ανέµεναν και η ψίχα έπεσε από τα 8,5 ευρώ στις πρώτες πράξεις της χρονιάς, στα 6,5 ευρώ προς το τέλος του 2020. Πέραν αυτού όµως και τα µηνύµατα από τη διεθνή αγορά δεν υπήρξαν ποτέ αισιόδοξα µέχρι πολύ πρόσφατα, µε τα τελευταία στοιχεία διεθνών οργανισµών πλέον να καταγράφουν αύξηση της παγκόσµιας ζήτησης και κατανάλωσης.
Βαίνει αυξανόµενη η ζήτηση από τη βιοµηχανία
Τα τελευταία στοιχεία του αµερικανικού υπουργείου γεωργίας USDA δείχνουν ότι η κατανάλωση και κατ’ επέκταση η ζήτηση για αµύγδαλο από τη βιοµηχανία βαίνει αυξανόµενη στην Ευρώπη. Την ίδια στιγµή και η παγκόσµια κατανάλωση αναµένεται να ενισχυθεί, φθάνοντας το 2021 τους 1,5 εκατ. τόνους, µέγεθος που διαµορφώνει ιστορικά υψηλά για το προϊόν. Από την άλλη, οι εισαγωγές της Ευρωπαϊκής Ένωσης µέχρι τα τέλη του 2020 από Τρίτες χώρες σηµείωσαν αύξηση 15% παρά το γεγονός ότι η παραγωγή, υποκινούµενη και από τη στρεµµατική επέκταση της καλλιέργειας στην Ισπανία τα προηγούµενα χρόνια, ενισχύθηκε κατά 2%.
Συγκεκριµένα, όπως αναφέρει το USDA, η έντονη ζήτηση από τις βιοµηχανίες τροφίµων στην ΕΕ, έφερε επιπλέον 325.000 τόνους αµυγδάλου, κυρίως από την Καλιφόρνια. Όπως επισηµαίνουν άνθρωποι της αγοράς στην Agrenda, σε ό,τι αφορά την εγχώρια καλλιέργεια, το επόµενο διάστηµα θα µπουν στην παραγωγή κι άλλα δέντρα και µε δεδοµένα τα θετικά θεµελιώδη που εµφανίζει η παγκόσµια αγορά, κρίνεται αναγκαίο η αναδιάρθρωση της αλυσίδας εφοδιασµού στη χώρα, µε στόχο να στηριχθεί η παραγωγή.
∆ασµούς στις εισαγωγές από Τρίτες χώρες θέλει η Ισπανία
Πιέσεις ώστε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εισάγει δασµούς ή ποσοστώσεις στις εισαγωγές αµυγδάλων από Τρίτες χώρες και ειδικά από τις Ηνωµένες Πολιτείες εφαρµόζουν οργανώσεις παραγωγών από την Ισπανία, σε µια προσπάθεια ανάκαµψης της ενδοκοινοτικής αγοράς αµυγδάλων. Επίσηµα στοιχεία του αµερικανικού υπουργείου γεωργίας USDA δείχνουν ότι η Ευρώπη διατηρεί µερίδια µόλις 6% στην παγκόσµια παραγωγή, µε τις ΗΠΑ να διατηρούν τη µερίδα του λέοντος µε 83%. Οι ισπανικές ενώσεις παραγωγών, αποδίδουν σε αθέµιτες εµπορικές πρακτικές και στην έλλειψη διαφάνειας τις ασθενικές εµπορικές επιδόσεις του ευρωπαϊκού αµυγδάλου.
Ωστόσο µε δεδοµένο ότι στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν γίνει σηµαντικές επενδύσεις την τελευταία 20ετία στην συγκεκριµένη καλλιέργεια, καθώς και ότι η παραγωγή αµυγδάλων µόνο στην Ισπανία διαµόρφωνε µέχρι πρόσφατα τζίρο 400-500 εκατ. ευρώ, οι Ενώσεις παραγωγών θεωρούν ότι µια προστατευτική πολιτική τα επόµενα χρόνια θα έδινε στην παραγωγή αµυγδάλου της ΕΕ τα απαιτούµενα περιθώρια για να συνεχίσει την αναπτυξιακή της πορεία.
Πάντως το 2020 τα έσοδα των παραγωγών από το αµύγδαλο στην χώρα της Ιβηρικής έπεσαν στο µισό και από τα 400 εκατ. ευρώ που πέτυχαν το 2015, φέτος µετά βίας άγγιξαν τα 200 εκατ. ευρώ.
Αναλυτικά το αφιέρωμα διαθέσιμο εδώ
Κοινοποιήστε το:
Διαβάστε Επίσης
