Υποχρεωτικό βήμα στο «κενό» αποτελούν οι Διερευνητικές επαφές οι οποίες
ξαναρχίζουν την Δευτέρα και στις οποίες για λόγους που έχουν να κάνουν
περισσότερο με την τακτική εξωραϊσμού της εικόνας της Τουρκίας και
διευκόλυνσης των χειρισμών Γερμανών – Μπορέλ, τους προσδίδεται αυτή η σχεδόν
«ιστορική» σημασία.
Η Τουρκία και ο κ. Ερντογάν για λόγους που είναι πλέον γνωστοί και έχουν να
κάνουν τόσο με την αβεβαιότητα σχετικά με τις προθέσεις της Ουάσιγκτον στην
«εποχή Μπάιντεν» όσο και με την δύσκολη οικονομική κατάσταση στο εσωτερικό,
θέλουν να αποφευχθεί ένα crash test με την Ευρώπη, που θα υποχρεώσει ακόμη και
τους «φίλους» της (Γερμανία, Ισπανία, Ιταλία) να πάρουν θέση δίπλα στη Γαλλία,
την Ελλάδα και την Κύπρο.
Και η όλη προσπάθεια είναι να φθάσει χωρίς δυσάρεστα επεισόδια στη Σύνοδο
Κορυφής του Μαρτίου, όπου με όπλο το μεταναστευτικό θα αποσπάσει ένα καλό
πακέτο, τη «θετική ατζέντα» από την Ευρώπη.
Οι Διερευνητικές επαφές ποτέ δεν υπήρξαν για την Τουρκία εργαλείο για την
αναζήτηση λύσης στην οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας. Τις χρησιμοποίησε μετά τη
Μαδρίτη και το Ελσίνκι ως παρελκυστικό μέσο για να πείθει τους ευρωπαίους ότι
συμμορφώνεται στην υποχρέωση διαλόγου με την Ελλάδα. Σήμερα μετά το 2016 και
την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος του Τ. Ερντογάν που σηματοδότησε την
αυταρχική και εθνικιστική στροφή του καθεστώτος αλλά κυρίως μετά το
Τουρκολιβυκό Μνημόνιο και την ανάπτυξη του Δόγματος της «Γαλάζιας Πατρίδας» οι
πιθανότητες και οι δυνατότητες εξεύρεσης λύσης μέσω των διερευνητικών είναι
σχεδόν μηδενικές.
Το χάσμα που ήδη υπήρχε μεταξύ των δυο χωρών έχει διευρυνθεί και έχει
σημαδευτεί από την απόπειρα επιβολής τετελεσμένων υπό στρατιωτική απειλή
μάλιστα καθώς οι έρευνες του Oruc Reis έγιναν συνοδεία του τουρκικού Στόλου.
Το βλέμμα του κ. Ερντογάν όμως είναι στραμμένο και στις εκλογές του 2023 που
θα αποδειχθούν κρίσιμες όχι μόνο για την πολιτική επιβίωση του καθεστώτος του
αλλά ακόμη και για τη φυσική επιβίωση του καθώς οι εχθροί παραμονεύουν σε κάθε
γωνιά της Τουρκίας.
Ο κ. Ερντογάν σε όλες τις τελευταίες εμφανίσεις του και σε κομματικό
ακροατήριο έχει δώσει το σύνθημα της κινητοποίησης για την νίκη στις εκλογές
που συμπίπτουν με τον εορτασμό της επετείου των 100 ετών από την ίδρυση του
τουρκικού κράτους, ένα ορόσημο με το οποίο ο κ. Ερντογάν θέλει να
σηματοδοτήσει την αφετηρία μιας νέας εποχής για την Ερντογανική Τουρκία. Και
βασικός σύμμαχος για να το επιτύχει αυτό είναι το εθνικιστικό κόμμα του ΜΗΡ
του Μπαχτσελί το οποίο πλέον επηρεάζει το DNA του ΑΚΡ και του ιδίου του
Ερντογανικού ιδεολογήματος.
Αυτό δεν πρόκειται να αφήσει τον Ερντογάν να αλλάξει ρότα και όλοι θα
αντιληφθούν σύντομα ότι το «καλό παιδί» δεν είναι ρόλος τον οποίο μπορεί να
παίξει για πολύ η Τουρκία.
Τα μηνύματα μάλιστα από ξένους παράγοντες που είχαν τις τελευταίες ημέρες
επαφές με την τουρκική ηγεσία ενημερώνουν εμπιστευτικά την Αθήνα και
προειδοποιούν ότι η Τουρκία δεν πρόκειται να αλλάξει πολιτική και ότι αυτό που
καθορίζει την στάση της ακόμη και απέναντι στην Ε.Ε. είναι η εσωτερική
πολιτική κατάσταση και ο προσανατολισμός σε έναν ιδιότυπο εθνικισμό.
Με αυτά δεδομένα και οι διερευνητικές επαφές δεν μπορούν να οδηγήσουν πουθενά,
όσο κι αν οι έμπειροι Π. Αποστολίδης και Αλ. Κουγιού, επιδιώξουν να κρατήσουν
ζωντανή την διαδικασία αυτή ώστε να εξασφαλίζεται συγχρόνως μια περίοδος
ύφεσης στο μέτωπο του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου.
Η τουρκική πλευρά γνωρίζοντας πολύ καλά να παίζει το επικοινωνιακό παιγνίδι θα
αρχίσει σύντομα τις διαρροές για τα «θέματα που έθεσε στο τραπέζι» η τουρκική
διαπραγματευτική ομάδα, προκειμένου να εκθέσει και να φέρει σε δύσκολη θέση
την ελληνική πλευρά.
Εξάλλου τις τελευταίες ημέρες έχει γίνει άτυπη δημόσια διαπραγμάτευση για την
ατζέντα των Διερευνητικών. Η Αθήνα ρητά δηλώνει ότι αντικείμενο είναι μόνο η
οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ, η Τουρκία με κάθε τρόπο απαντά ότι
στην ατζέντα θα είναι και τα χωρικά ύδατα και η αποστρατιωτικοποίηση και ο
εναέριος χώρος και το FIR και SAR και κρατά βεβαίως ως «άσσο στο μανίκι» το
θέμα των «γκρίζων ζωνών» που θα μπει στο τέλος της διαπραγμάτευσης ώστε είτε
πράγματι να αμφισβητηθεί ευθέως το status quo ελληνικών νησιών και νησίδων
είτε να χρησιμοποιηθεί ως διαπραγματευτικό χαρτί, που θα αποσυρθεί αφού η
Ελλάδα αποδεχθεί την τουρκική αξίωση για εξ υπαρχής και συνολική αποδοχή
περιορισμένης η και μηδενικής επήρειας των ελληνικών νησιών σε θαλάσσιες ζώνες
και αποδοχή της τουρκικής αξίωσης για παραίτηση του δικαιώματος επέκτασης των
χωρικών υδάτων των Νησιών πέραν των υπαρχόντων 6 ν.μ.
Η ελληνική κυβέρνηση εκ των πραγμάτων είναι υποχρεωμένη να προσέλθει στις
διερευνητικές αλλά δεν πρέπει να έχει ψευδαισθήσεις ούτε για το περιεχόμενο
ούτε για το αποτέλεσμα. Ούτε για τον σκοπό ούτε το έως πού μπορεί να φθάσουν
οι επαφές αυτές.
Η Άνοιξη έρχεται και ο κ. Ερντογάν δεν θα διστάσει να βγάλει και πάλι τα
ερευνητικά στη θάλασσα προκειμένου να πείσει την κοινή γνώμη του ότι η
«Τουρκία επιβάλει το… δίκιο της». Και η Ελλάδα θα πρέπει να είναι έτοιμη να
αντιμετωπίσει και αυτή την εξέλιξη.
