ΗΔύση έχει πλέον κάθε λόγο να ανησυχεί για την εξάπλωση της πανδημίας του νεο-οθωμανισμού. Η ίδιοι οι Τούρκοι θεωρούν πως η «νίκη» τους στο Ναγκόρνο Καραμπάχ με τους Αζέρους απέναντι στους Αρμενίους υπήρξε το διαπιστευτήριο της ανάδυσής τους ως περιφερειακής δύναμης.
Γράφει ο Μάριος Πούλλαδος
Η Τουρκία όχι μόνο διαθέτει το πλεονέκτημα εφοδιασμού της Ευρώπης με φυσικό αέριο και ελέγχει τη στρόφιγγα των μεταναστευτικών ροών, αλλά η περιφερειακή της ανάμειξη στον Καύκασο, τη Συρία, τη Λιβύη και την Ανατολική Μεσόγειο υπονομεύει βαθιά τα δυτικά συμφέροντα. Απέναντι σε αυτήν την υπερεξάπλωση του «νεο-οθωμανικού ιού», Κύπρος και Ελλάδα αλλά και ολόκληρη η Δύση οφείλουν να υψώσουν ανάστημα αναζητώντας «εμβόλιο».
Επενδύσεις Κατάρ σε Κερύνεια
Σημείο-κλειδί της επιτυχίας της Τουρκίας είναι η σφυρηλάτηση εδώ και χρόνια μιας στενής συμμαχίας με το Κατάρ. Δεν είναι τυχαίο το πρωτοσέλιδο με τίτλο «Πόδι του Κατάρ στην ΤΔΒΚ» της εφημερίδας Avrupa, όπου αποκαλύπτει το παρασκήνιο που κρύβεται πίσω από την πώληση 20 στρεμμάτων στην περιοχή της σκλαβωμένης Κερύνειας, η αξία της οποίας ανέρχεται σε 3,5 εκ. στερλίνες. Η τ/κ εφημερίδα υποστηρίζει ότι πίσω από την πώληση βρίσκεται μια εταιρεία με την ονομασία «Κέντρο διεθνούς συνεργασίας και κοινωνικής ανάπτυξης Τουρκοκυπρίων-Κατάρ».
Συνδεδεμένοι με την υποστήριξή τους προς τη «Χαμάς» και τη Μουσουλμανική Αδελφότητα, Τουρκία και Κατάρ είναι τρομεροί υποστηρικτές της τρομοκρατίας, με το ειδησεογραφικό δίκτυο Al Jazzera να θεωρείται από πολλούς αναλυτές ως η προμετωπίδα προώθησης των τουρκο-καταρινών γεωπολιτικών συμφερόντων.
Επενδυτικό φιλί στον Ερντογάν
Η κυβέρνηση του Κατάρ υπέγραψε την περασμένη εβδομάδα νέες επενδυτικές συμφωνίες αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων με την Τουρκία, συμπεριλαμβανομένης της αγοράς ενός πολυτελούς εμπορικού κέντρου και της αγοράς ενός μεγάλου τμήματος μετοχών στο χρηματιστήριο Borsa Istanbul.
Η Αρχή Επενδύσεων του Κατάρ υπέγραψε τις συμφωνίες αγοράς στο πλαίσιο διμερούς ταξιδιού του Εμίρη του Κατάρ, Ταμίμ Μπιν Χαμάντ Αλ Τάνι, στην Άγκυρα την Πέμπτη. Συναντήθηκε με τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για να συμμετάσχει στην 6η στρατηγική σύνοδο κορυφής μεταξύ των δύο κρατών.
Μεταξύ άλλων, η επενδυτική συμφωνία προνοεί ότι το Κατάρ θα αποκτήσει μερίδιο 10% στο χρηματιστήριο Borsa Istanbul από το Turkey Wealth Fund, το οποίο ελέγχει περισσότερο από το 90% των συνολικών μετοχών. Επιπλέον η Ντόχα θα αγοράσει επίσης το 42% του Istinye Park, ενός εμπορικού κέντρου στην Κωνσταντινούπολη, για 1 δισεκατομμύριο δολάρια, που ανήκει κατά 58% στην τουρκική Dogus Holding.
Η κυβέρνηση του Κατάρ θα συνεισφέρει επίσης σε επενδύσεις στο έργο Golden Horn Marina στην Κωνσταντινούπολη, χωρίς όμως να έχει γνωστοποιηθεί το ύψος αυτής της επένδυσης.
Η Ντόχα, σε ξεχωριστή συμφωνία, επένδυσε χρήμα στην επίσημη εταιρεία εκμετάλλευσης τερματικών QTerminals για την αγορά της Antalya Port Akdeniz, σε μια συμφωνία 140 εκατομμυρίων δολαρίων που υπεγράφη με την Global Ports Holding (GPH). Οι νέες επενδύσεις έρχονται σε μια χρονική συγκυρία κατά την οποία η τουρκική οικονομία υφίσταται νομισματική κρίση, με την τουρκική λίρα να έχει χάσει σχεδόν το 40% της αξίας της φέτος, λόγω εξαντλημένων συναλλαγματικών αποθεμάτων και ανορθόδοξων νομισματικών πολιτικών.
Στρατιωτική συμμαχία
Η συμμαχία Τουρκίας-Κατάρ απλώνεται επίσης και στο επίπεδο των κοινών στρατιωτικών επιχειρήσεων στη Σομαλία και τη Λιβύη, και ένα ενωμένο μέτωπο ενάντια στους γείτονες του Κόλπου της Ντόχα. Υπενθυμίζεται ότι Άγκυρα έχει μια μεγάλη στρατιωτική βάση στο Κατάρ, το οποίο από την πλευρά του έχει ήδη επενδύσεις στην Τουρκία αξίας δεκάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων, από τον τομέα της ψυχαγωγίας μέχρι και αμυντικές εταιρείες.
Όπως αναφέρουν ξένοι αναλυτές, η αμυντική συνεργασία μεταξύ Τουρκίας και Κατάρ είναι πλέον βαθιά. Παρέχουν από κοινού υπηρεσίες κυβερνοασφάλειας στο πλούσιο σε πετρέλαιο Κατάρ, και ο τουρκικός κατασκευαστής τεθωρακισμένων αρμάτων BMC ανήκει κατά το ήμισυ σε καταρινό επενδυτικό ταμείο. Ήδη από το 2018, η τουρκική εταιρεία παραγωγής Drones, Baykar Makina, υπέγραψε συμφωνία για εξαγωγή ένοπλων μη επανδρωμένων αεροσκαφών (UAV) στις ένοπλες δυνάμεις του Κατάρ.
Με τα χρόνια, οι δύο χώρες – και οι δύο τεχνικοί σύμμαχοι των ΗΠΑ – συνεργάστηκαν και κατάφεραν να αποφύγουν πιθανές αμερικανικές και σαουδικές κυρώσεις, οι οποίες θα μπορούσαν να τιμωρήσουν την υποστήριξή τους προς τη Ρωσία, το Ιράν και τις τρομοκρατικές ομάδες. Όπως σημειώνει το βρετανικό Spectator, «εάν η ερωτική σχέση μεταξύ της Άγκυρας και της Ντόχα μπορούσε να συμβολιστεί σε ένα αντικείμενο, θα ήταν το Boeing 747-8 αξίας 300 εκατομμυρίων λιρών, το πιο ακριβό ιδιωτικό τζετ στον κόσμο, το οποίο ο εμίρης του Κατάρ, Σεΐχης Ταμίμ Αλ Τάνι, παραχώρησε ως δώρο στον Ερντογάν πριν από δύο χρόνια».
ΗΑΕ ως αντίβαρο & Συρία
Ο νεο-οθωμανισμός του Ερντογάν όμως δεν σταματά εκεί, αφού κινούμενος στ’ αχνάρια του Ιράν για πολυεπίπεδη περιφερειακή κυριαρχία, έχει αναδειχθεί ως εκείνη η λαϊκιστική φιγούρα του αραβικού κόσμου, με σκοπό τον ξεσηκωμό των λαών στις αραβικές χώρες των οποίων τις κυβερνήσεις θεωρεί υποτελείς στη Δύση και το Ισραήλ, αλλά και προδότες του Ισλάμ. Σε αυτό το πλαίσιο, ο Ερντογάν δεν έχασε χρόνο να απειλήσει να διακόψει τους δεσμούς με τα «υποκριτικά» Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ) μετά τη συμφωνία συμφιλίωσης με το Ισραήλ. Τα ΗΑΕ, που ενισχύονται από την ειρηνευτική συμφωνία με το Ισραήλ και την επακόλουθη επιρροή στην Ουάσινγκτον, ενεργούν στα συμφέροντα της Σαουδικής Αραβίας, του Ομάν, της Αιγύπτου, της Ελλάδας και της Γαλλίας προκειμένου να αναχαιτιστεί ο Ερντογάν. Αναλυτές εκτιμούν ότι επίκεντρο της αναχαίτισης είναι ουσιαστικά η Συρία. Τα Εμιράτα προσπαθούν να ενισχύσουν τον Άσαντ και τους συμμάχους του για να δημιουργήσουν αντίβαρο στους Τούρκους στον βορρά.
Τα ΗΑΕ ξεκίνησαν μια διπλωματική επίθεση «αγάπης» προς τη Συρία από τότε που η πρεσβεία της Δαμασκού άνοιξε εκ νέου το 2018, ευθυγραμμισμένη με τον Άσαντ, ο οποίος ανησυχεί εξίσου για την τουρκική απειλή.
Προς το παρόν, αυτή είναι μια εκστρατεία μαλακής ισχύος. Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έχουν διοχετεύσει τα πάντα, από μηχανήματα κατά του καρκίνου έως στρατιωτική εκπαίδευση στη Δαμασκό, ενώ, σύμφωνα με ορισμένα δημοσιεύματα, τον Απρίλιο, ο Πρίγκιπας του Αμπού Ντάμπι, Μοχάμεντ Μπιν Ζαγιέντ, πρόσφερε στη συριακή κυβέρνηση 2,3 δισεκατομμύρια λίρες για να πολεμήσει τις τουρκικές δυνάμεις που βρίσκονται στο Ιντλίμπ.
Αιμορραγία τουρκικής λίρας από μποϊκοτάζ
Εν τω μεταξύ, η άτυπη έκκληση για μποϊκοτάζ των τουρκικών αγαθών σε ορισμένες αραβικές χώρες αρχίζει να ενοχλεί ιδιαίτερα επιχειρήσεις που βασίζονται αποκλειστικά στην εξαγωγή προϊόντων στον αραβικό κόσμο, προς τις χώρες του Κόλπου. Η εκστρατεία είναι αρκετά δημοφιλής, αν και δεν έχει εγκριθεί επίσημα από τις χώρες του Κόλπου, με την Τουρκία να διαθέτει λίγα εργαλεία στη διάθεσή της για να ζητήσει δράση για να την σταματήσει, είτε μέσω διμερών κυβερνητικών καναλιών είτε μέσω του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ). Νωρίτερα αυτόν το μήνα, ο Ερντογάν δημοσίευσε ένα βίντεο στο Twitter που απειλούσε χώρες του Αραβικού Κόλπου με άνευ προηγουμένου τρόπο. «Αυτές οι χώρες δεν υπήρχαν χθες, και ίσως να παύσουν να υπάρχουν στο εγγύς μέλλον, αλλά ο Παντοδύναμος Θεός θα συνεχίσει να υψώνει τη σημαία μας στην περιοχή για πάντα», δήλωσε ο Ερντογάν στο tweet που δημοσιεύτηκε στα Αραβικά.
Η ιστορική συμφωνία Ελλάδας-ΗΑΕ
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, Κύπρος και Ελλάδα αναγνωρίζουν πως οφείλουν να διευρύνουν τις διπλωματικές, οικονομικές και ενεργειακές γέφυρες με εκείνες τις χώρες του Κόλπου που βλέπουν με την ίδια δυσπιστία την αναδίπλωση του τουρκικού επεκτατισμού με την προβιά του νεο-οθωμανισμού. Σε δηλώσεις του στη «Σημερινή», ο Αναπληρωτής Καθηγητής Διεθνούς Ασφάλειας στο Kings College του Λονδίνου και το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Μάνος Καραγιάννης, τόνισε πως η πρόσφατη αναγνώριση του Ισραήλ από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Μπαχρέιν άνοιξε τον δρόμο για μια ισχυρότερη παρουσία της Ελλάδας στη Μέση Ανατολή. «Η αμυντική συνεργασία της Ελλάδας με τα ΗΑΕ είναι ίσως η μεγαλύτερη επιτυχία της ελληνικής διπλωματίας το 2020. Πάντως, η ρήτρα αμοιβαίας αμυντικής συνδρομής ανάμεσα στις δύο χώρες που συμφωνήθηκε πρόσφατα θα έχει περισσότερο συμβολική, παρά επιχειρησιακή σημασία για την ελληνική ασφάλεια. Το Άμπου Ντάμπι εναντιώνεται στην προσπάθεια της Άγκυρας να ηγεμονεύσει στον μουσουλμανικό κόσμο και υποστηρίζει την αντιτουρκική αντιπολίτευση στη Λιβύη. Λόγω της πανισλαμιστικής πολιτικής του καθεστώτος Ερντογάν, η ελληνική Κυβέρνηση χρειάζεται μουσουλμάνους συμμάχους. Μόνον έτσι η Αθήνα δεν θα επιτρέψει στην Άγκυρα να εργαλειοποιήσει τις παλιές και νέες μουσουλμανικές κοινότητες που βρίσκονται στον ελλαδικό χώρο».
Να σημειωθεί πως στις 11 Νοεμβρίου πραγματοποιήθηκε η πρώτη Συνάντηση της Κοινής Επιτροπής Συνεργασίας μεταξύ των Κυβερνήσεων της Κυπριακής Δημοκρατίας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.
Στη συνάντηση ήταν παρών ο Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Χριστοδουλίδης και ο Υπουργός Επικρατείας των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, Ahmed Al Sayegh, όπου συζητήθηκε η ενίσχυση των διμερών σχέσεων σε ένα ευρύ φάσμα τομέων, που συμπεριλαμβάνει το εμπόριο, τις επενδύσεις, την ενέργεια, τη ναυτιλία, την εκπαίδευση, τον πολιτισμό, τον τουρισμό, την ασφάλεια και την άμυνα. Πέρα όμως από τις συζητήσεις, η Κ.Δ. οφείλει να προχωρήσει τάχιστα στη σύναψη στρατιωτικής συμφωνίας ανάλογης με αυτήν της Ελλάδας, ούτως ώστε να αρχίσει ο περιορισμός της εξάπλωσης της νεο-οθωμανικής πανδημίας , και να αποκτήσουμε «αντισώματα» απέναντι στην τουρκικό ισλαμισμό του Ερντογάν.
Δημοσιτεύτηκε στην Κυριακάτικη Σημερινή (29/11/20)
