Το ψάρι με σάλτσα σπετσιώτα ή αλά σπετσιώτα, ως είθισται να αποκαλείται, είναι μια παραλλαγή της κλασικής, παλιάς ελληνικής συνταγής για ψάρι πλακί, με την διαφορά ότι έχει επώνυμη καταγωγή, το ιστορικό και πανέμορφο νησί των Σπετσών. Η νοστιμιά του προκύπτει τόσο από την σάλτσα ντομάτας όσο και από την ίδια την ποιότητα του ιχθύος, μιας και το πιάτο διαδόθηκε όντας μαγειρεμένο με φέτες από δύο πρώτης κατηγορίας ψάρια: την σφυρίδα και την συναγρίδα.
Εύκολο, ελαφρύ, με μετρημένα υλικά και καθαρή γεύση, είναι μεγάλο – και γι’ αυτό – κομμένο ψάρι που ψήνεται στο φούρνο κάτω από μαγειρεμένη σάλτσα ντομάτας με σκόρδο, ελαιόλαδο, κρασί και μαϊντανό.
Έχει ιστορία το ψάρι αλά σπετσιώτα;
Παρότι, το πλακί ψάρι των Σπετσών είναι μάλλον το διασημότερο της κατηγορίας και κάλλιστα σηκώνει την μαγειρική σημαία του νησιού, περισσότερες πληροφορίες για το πως προέκυψε η συγκεκριμένη συνταγή δεν υπάρχουν.
Έτσι, τείνω να συμφωνήσω προς τον φίλο (και δεινό ψαροφάγο) Λάμπρο Τσιτσιμελή, ο οποίος εικάζει πως κάποιος μάγειρας στις Σπέτσες πήρε το κλασικό, ελληνικό πλακί και ως άλλος Τσελεμεντές το διασκεύασε. Δηλαδή, θεωρώντας πιθανόν το απλό πλακί πολύ παραδοσιακό και ακουστικά τετριμμένο, ανήμπορο να σερβιριστεί ακριβότερα σε πλουσιότερο κοινό, το έκανε με premium φέτες σφυρίδας ή συναγρίδας, μαγειρεύοντας ταυτόχρονα τη σάλτσα ντομάτας στην κατσαρόλα με κρασί.
Έξυπνο; Σίγουρα. Και με λιγότερες παρεμβάσεις στην ελληνικότητα σε σχέση με το – λες και αναθεωρητικό – πνεύμα του γαλλομαγειρευτή Τσελεμεντέ. Με πραγματικά ελάχιστες αλλαγές αναβάθμισε το πιάτο δίνοντάς του ταυτόχρονα επώνυμο και ταυτότητα, που αναδεικνύει τον τόπο που η Μπουμπουλίνα κατοίκησε και υπερασπίστηκε μέχρις εσχάτων.
Ποιο ψάρι γίνεται πλακί με σάλτσα σπετσιώτα και τι να προσέξετε
Αν και η κλασική εκτέλεση απαιτεί σφυρίδα ή συναγρίδα, οποιοδήποτε μεγάλο ψάρι που κόβεται σε φέτες αποδίδει καλά αυτή την συνταγή. Βεβαίως, ένα ψάρι με εύγευστη σάρκα δίνει πάντα καλύτερο αποτέλεσμα στο πιάτο.
Ενδεικτικά, πλακί αλά σπετσιώτα γίνονται φέτες από τα εξής ψάρια:
- σφυρίδα, συναγρίδα,
- ροφός, μαγιάτικο (μανάλι), μυλοκόπι, κρανιός,
- πέρκα, στήρα, τόνος, ξιφίας.
Επίσης, σπετσιώτα μπορούν να γίνουν μικρότερα ολόκληρα ψάρια (του κιλού) – άλλωστε ουσιαστικά μιλάμε για ένα ψάρι στο φούρνο με σάλτσα ντομάτας, σκόρδο και μαϊντανό. Σε μια τέτοια εκτέλεση δείτε για τα τεχνικά και το ψάρι ψητό στο φούρνο, το πιο εύκολο έβερ.
Σημειώστε ότι στη συνταγή δεν μπαίνει κρεμμύδι και δεν χρειάζεται – βαραίνει το πιάτο χωρίς λόγο. Αν επιμένετε επειδή σας αρέσει, βάλτε ελάχιστο (1 πολύ μικρό). Μπορείτε πάντα να εμπλακείτε στην πληθώρα των υλικών που το διαδίκτυο αρέσκεται να προσθέτει σε μια ντοματένια σάλτσα (απλώς για να διαφοροποιείται ο κάθε μάγειρας), ωστόσο αυτό δεν είναι η σπετσιώτα.
Τέλος, υπογραμμίζεται ότι με τις καλοκαιρινές, ώριμες, γλυκές ντομάτες θα έχετε το καλύτερο αποτέλεσμα. Αν κάνετε το ψάρι με σάλτσα σπετσιώτα τον υπόλοιπο χρόνο, ενδεχομένως θα χρειαστεί να προσθέσετε λίγη ζάχαρη (1/2 κ.γ.).
Σας αρέσει το μεγάλο φρέσκο ψάρι εύκολα μαγειρεμένο πλακί; Δείτε και ψάρι πλακί χωρίς κρεμμύδια του παλιού καιρού.
Δοκιμάσατε αυτή τη συνταγή;
Βάλτε την στο Instagram με tag @pandespani_deliciousideas
hashtag #pandespani
και πείτε μας τη γνώμη σας στα σχόλια
Ψάρι με σάλτσα σπετσιώτα – κρανιός αλά σπετσιώτα
Προετοιμασία: 10 λεπτά. Μαγείρεμα και ψήσιμο 50 λεπτά. Οι φέτες του ψαριού πρέπει να είναι σχετικά χοντρές, min. 4 εκατ. Αν έχουν μικρότερο πάχος, μειώστε τον χρόνο ψησίματος. Οι ντομάτες αποφλοιώνονται εύκολα βάζοντάς τις σε νερό που βράζει. Εύκολη συνταγή.
Για 4-6 άτομα
4-6 φέτες ψαριού (πάχος 4 εκ.) – χρησιμοποιήθηκαν φέτες από κρανιό ελληνικής ποιοτικής υδατοκαλλιέργειας Fish from Greece
3 μεσαίες, ώριμες ντομάτες (450 γρ.) τριμμένες ή (αποφλοιωμένες και) ψιλοκομμένες
1/2 – 1 ντομάτα σε φέτες
3-4 σκελίδες σκόρδο κομμένες
1 κ.σ. πελτέ ντομάτας
100-120 ml ελαιόλαδο
1/2 φλ. (120 ml) κρασί λευκό ξηρό
1/2 (μικρό) ματσάκι μαϊντανός ψιλοκομμένος
αλάτι, φρεσκοτριμμένο πιπέρι
Προετοιμάζετε τα υλικά: Ψιλοκόβετε τις ντομάτες σε κύβους περί το 1 εκ. ή τις περνάτε στον τρίφτη. Κόβετε την 1 ντομάτα σε φέτες ή ροδέλες και την κρατάτε χωριστά για να μπει πάνω από το ψάρι με τη σάλτσα σπετσιώτα. Τεμαχίζετε τα σκόρδα και ψιλοκόβετε τον μαϊντανό.
Ετοιμάζετε τη σάλτσα: Σε κατσαρόλα και μέτρια φωτιά βάζετε το ελαιόλαδο να ζεσταθεί και προσθέτετε το σκόρδο. Αφήνετε να αρωματιστεί το λάδι για 2 λεπτά, χωρίς να καεί το σκόρδο.
Προσθέτετε τις τριμμένες ή ψιλοκομμένες ντομάτες και τον πελτέ. Ανακατεύετε και μαγειρεύετε για 1-2 λεπτά. Ρίχνετε το κρασί και αφήνετε να εξατμιστεί η μεγαλύτερη ποσότητα – 3-4 λεπτά.
Βάζετε τον μισό μαϊντανό, αλάτι (κανονικό αλάτισμα) και πιπέρι. Χαμηλώνετε τη φωτιά και μαγειρεύετε τη σάλτσα για 20 λεπτά. 5 λεπτά πριν ολοκληρωθεί το μαγείρεμα δοκιμάζετε και διορθώνετε τη σάλτσα στο αλάτισμα, αν χρειάζεται.
Προθερμαίνετε τον φούρνο στους 180 βαθμούς C.
Ψήσιμο: Σε πυρίμαχο σκεύος απλώνετε στη βάση του τη μισή σάλτσα σπετσιώτα και τοποθετείτε πάνω της τις φέτες από το ψάρι, αφού πρώτα τις έχετε αλατοπιπερώσει. Βάζετε πάνω σε κάθε κομμάτι ψαριού μια φέτα ντομάτας και μοιράζετε τον υπόλοιπο μαϊντανό κρατώντας 1 κ.σ. για το σερβίρισμα.
Ψήνετε στον προθερμασμένο φούρνο για 30 λεπτά, εφόσον οι φέτες έχουν το συγκεκριμένο πάχος. Αν είναι λεπτότερες, μειώνετε τον χρόνο. Θα πρέπει η σάρκα του ψαριού να ψηθεί αλλά να παραμένει ζουμερή. Αποσύρετε.
Σερβίρισμα: Μεταφέρετε τις φέτες από το ψάρι στα πιάτα και ρίχνετε πάνω του τη σάλτσα σπετσιώτα από το σκεύος. Πασπαλίζετε με λίγο φρέσκο, ψιλοκομμένο μαϊντανό (από αυτόν που κρατήσατε).
