Φάβα του Αιγαίου από την Αργυρώ | Συνταγή

Εκτέλεση

Φάβα του Αιγαίου

Η κλασική συνταγή για φάβα από την Αργυρώ. Αυτή που έφτιαχνε παλιά η γιαγιά και τρωγόταν στο λεπτό. Ένα ορεκτικό που έχει σημαντική θέση στην ελληνική κουζίνα και όλοι αγαπάμε. Δεν λείπει από κανένα τραπέζι την Καθαρά Δευτέρα αλλά και όχι μόνο. Σε πολλά γιορτινά ή επίσημα τραπέζια κάνει την εμφάνισή της για να δώσει μια ένταση στα ορεκτικά μας και να μας ανοίξει την όρεξη. Είναι μια απλή συνταγή που κρύβει όμως και τα μυστικά της. Με τι ταιριάζει, με τι συνοδεύεται καλύτερα, πως γίνεται παντρεμένη και όλα όσα πρέπει να ξέρεις για την πιο νόστιμη φάβα είναι εδώ!

Ξεκινάμε την συνταγή της Αργυρώς

• Τοποθετούμε τη φάβα σε ένα μπολ και την καλύπτουμε με νερό.
• Αφήνουμε 30 λεπτά να μουλιάσει.
• Τη στραγγίζουμε.
• Ζεσταίνουμε το ελαιόλαδο σε μέτρια φωτιά, σε μία κατσαρόλα πλασοτέ με χοντρή βάση.
• Ρίχνουμε τα χοντροκομμένα κρεμμύδια με το θυμάρι και αφήνουμε για 7-8 λεπτά να γυαλίσουν χωρίς να πάρουν χρώμα.
• Προσθέτουμε τη φάβα και το νερό.
• Ανακατεύουμε μέχρι να πάρει βράση.
• Αφού έρθει σε σημείο βρασμού, χαμηλώνουμε τη φωτιά.
• Αφαιρούμε το θυμάρι και σιγοβράζουμε.
• Κάθε τόσο ξαφρίζουμε το σκούρο αφρό που βγαίνει στην επιφάνεια.
• Αφήνουμε να σιγοβράσει για περίπου 50 λεπτά (ανάλογα με το πόσο βραστερό είναι το όσπριο). Δεν ανακατεύουμε όσο σιγοβράζει γιατί πιάνει.
• Αφήνουμε σχεδόν να λιώσει από το βράσιμο.
• Αλατίζουμε προς το τέλος του βρασμού.
• Την πολτοποιούμε με τη ράβδο ή στο μπλέντερ.
• Για πιο βελούδινη υφή την περνάμε από ψιλή σήτα.
• Μπορούμε να τη σερβίρουμε σκέτη με ελαιόλαδο και λεμόνι ή να την παντρέψουμε.

Για να κάνουμε τη φάβα παντρεμένη

• Κόβουμε τα κρεμμύδια σε μέτρια καρέ και τα ρίχνουμε σε βαθύ τηγάνι με το ελαιόλαδο.
• Τα αφήνουμε σε μέτρια φωτιά για 10 λεπτά ανακατεύοντάς τα συχνά για να καραμελώσουν.
• Προσθέτουμε τα ντοματίνια και αφήνουμε για 2′ να μαλακώσουν.
• Σβήνουμε τα υλικά με το ξίδι και προσθέτουμε την κάππαρη.
• Ανακατεύουμε τα καραμελωμένα κρεμμύδια με τη φάβα, ή τη σερβίρουμε και γαρνίρουμε από πάνω με τα καραμελωμένα υλικά.

Μυστικά για να πετύχετε το σωστό βράσιμο και τη βελούδινη υφή στη φάβα

Η φάβα θέλει μούσκεμα σε μπόλικο νερό από 30′ ως 1 ώρα πριν το μαγείρεμα. Μετά, στραγγίζουμε καλά και προχωράμε στην εκτέλεση της εκάστοτε συνταγής.

Αν βιάζεστε πολύ, λίγη σόδα μαγειρικής στο μούλιασμα βοηθάει στο να βράσει σε λιγότερο χρόνο. Αν έχετε όμως χρόνο, καλό είναι να την αποφύγετε.

Απαραιτήτως χρειάζεστε μια κατσαρόλα με χοντρή βάση.

Πόσο νερό θέλει η φάβα;

Μην βάζετε πολύ νερό όταν βράζετε τη φάβα. Στην συνταγή που σας δίνω, η ποσότητα είναι μετρημένη ώστε να βράσει σωστά. Επίσης, η χαμηλή φωτιά δεν εξατμίζει το νερό με το βρασμό, έτσι τα υγρά επαρκούν ώστε να βράσει σωστά και στο χρόνο που αναγράφεται στη συνταγή.

Από την ώρα που θα βάλετε την φάβα με το νερό στην κατσαρόλα, χαμηλώστε τη φωτιά. Το σιγανό μαγείρεμα είναι αυτό που θα την κάνει να βράσει και να λιώσει. Εγώ στην κουζίνα του σπιτιού τη μαγειρεύω αφού πάρει την πρώτη βράση στο 2. Όχι πιο δυνατά.

Βράζουμε χωρίς καπάκι στην κατσαρόλα, γιατί όταν την σκεπάσετε φουσκώνει και χύνεται.

Μια φορά ανακατεύουμε την φάβα μόλις πάρει βράση και μετά πότε ξανά. Την ξεχνάμε μέχρι να λιώσει το κρεμμύδι.

Ξαφρίζουμε τη φάβα μόλις πάρει βράση γιατί εμφανίζεται γκρι αφρός στην επιφάνεια.

Και πότε καταλαβαίνω ότι η φάβα είναι έτοιμη για πολτοποίηση;

Όταν τα κρεμμύδια που έχετε βάλει στη φάβα λιώσουν τελείως και γίνουν διάφανα, σχεδόν αόρατα, τότε είναι έτοιμη για αλάτισμα και πολτοποίηση.

Η φάβα μπορεί να γίνει όσο πηχτή ή όσο αραιή προτιμάτε. Να θυμάστε πάντα ότι όταν είναι ζεστή είναι αραιή και μόλις αρχίσει και κρυώνει, τότε αρχίζει και σταθεροποιείται.

Ποια είναι η σωστή πυκνότητα της φάβας;

Μπορείτε να κάνετε τη φάβα να πήξει, βράζοντας την για λίγα λεπτά επιπλέον ή να την αραιώσετε αν σας βγει πολύ πυκνή, προσθέτοντας λίγο ζεστό νερό.

Σε πολλά νησιά, τρώγεται σε θερμοκρασία δωματίου απαραιτήτως με ξερό κρεμμύδι και ελιές. Γιατί όπως λένε και οι φίλοι μου στην Κρήτη, “φάβα χωρίς κρεμμύδι και ελιά, είναι γάμος χωρίς νύφη και όργανα”.

Αν σας περισσέψει, μπορείτε να την βάλετε σε γυάλινο η πυρίμαχο σκεύος. Μην χρησιμοποιήσετε πλαστικό σκεύος (μπολ) γιατί η φάβα τραβάει τυχόν μυρωδιές από τα πλαστικά σκεύη και αλλοιώνεται η γεύση της.

Για να μην πιάσει αντιαισθητική πέτσα η επιφάνειά της, καλύψτε με μεμβράνη που εφάπτεται στην επιφάνειά της, όσο ακόμα η φάβα είναι ζεστή.

Συντηρείται στο ψυγείο καλά σκεπασμένη, για 4 ήμερες. Συντηρείται στην κατάψυξη καλά σκεπασμένη για 2 μήνες.

Η φάβα του Αιγαίου, η Παντρεμένη φάβα και η κλασική συνταγή

Βελούδινη φάβα σημαίνει φάβα που η υφή της είναι σαν μους, απαλή, λεία και αφράτη και η γεύση της σκέτο γλύκισμα. Όσοι έχετε δοκιμάσει φάβα από τα νησιά του Αιγαίου, θα καταλάβατε ότι η ποιότητα και η γεύση της άνυδρης φάβας, που φύεται στα νησιά πχ Σαντορίνη και μικρές Κυκλάδες, είναι κορυφαία. Θα μου πείτε…και που να την βρούμε; Σωστό κι αυτό. Η παραγωγή είναι μικρή και δεν φτάνει για καλύψει τις ανάγκες. Παρ’ όλα αυτά, αν σας δοθεί η ευκαιρία, θα πρέπει να τη δοκιμάσετε.

Αν ακολουθήσετε πιστά τις οδηγίες μου ό,τι φάβα κι αν φτιάξετε πάλι τέλεια θα σας βγει, γιατί όλο το μυστικό της φάβας κρύβεται σε ένα και μόνο υλικό. Στο μπόλικο ξερό κόκκινο κρεμμύδι.

Πολλοί μαγειρεύουν φάβα με καρότα, με δάφνη, με πράσο κλπ. Στην Πάρο όπου μεγαλώνουν τα παιδιά μαθαίνοντάς τα να τρώνε φάβα από πολύ μικρά, οι νοικοκυρές έχουν βρει το μυστικό με το κρεμμύδι και η γεύση της φάβας στο τέλος είναι ένα γλύκισμα. Γεύση που αναζητούν και όσοι επισκέπτονται τα νησιά του Αιγαίου κατά την περίοδο των διακοπών τους.

Η φάβα παραδοσιακά γίνεται κάθε Τετάρτη σε όλα τα σπίτια των νησιών του Αιγαίου ανελλιπώς. Και η φάβα που περισσεύει από την προηγούμενη ημέρα, έχει την τιμητική της την επόμενη, σε ένα πιάτο που λέγεται φάβα παντρεμένη.

Η παντρεμένη φάβα, γίνεται πάντα με χθεσινό περίσσευμα γιατί πρέπει να έχει σφίξει καλά από την προηγούμενη μέρα, ώστε να μην γίνει σούπα κατά την διάρκεια της παντρειάς.

Η φάβα παραδοσιακά “παντρεύεται” μέσα σε τηγάνι, με μπόλικο ξερό κρεμμύδι κι ελαιόλαδο. Το αποτέλεσμα; Απλά υπέροχο. Η φάβα μπορεί να σερβιριστεί ή να “παντρευτεί” με πλήθος υλικών, όπως ξερό και φρέσκο κρεμμύδι, κάπαρη και καπαρόφυλλα, αλίπαστα και ξηρούς καρπούς. Επίσης, σε πολλά νησιά, παντρεύεται με κρεμμύδι-κάπαρη-ντομάτα και ξύδι. Στην κλασική συνταγή η φάβα σερβίρεται με μπόλικο ελαιόλαδο και λεμόνι.

Η ελληνική κουζίνα είναι σοφή και πάρα πολύ υγιεινή στη βάση της. Και η φάβα είναι μια τρανταχτή απόδειξη γι’ αυτό. Καθιερώστε την λοιπόν στο εβδομαδιαίο σας μενού και μάθετε στα παιδιά σας να τρέφονται με φάβα από μικρή ηλικία (πάντα με την σύμφωνη γνώμη του παιδιάτρου σας). Μην περιμένετε να μεγαλώσουν για να τη δοκιμάσουν.

Πολλοί απολαμβάνουν την φάβα κυρίως σαν ορεκτικό αλλά για εμάς τους νησιώτες, αποτελεί πάντα κυρίως γεύμα καθ’ όλη την διάρκεια του χρόνου.

Συνοδεύεται τέλεια με μαριναρισμένες σαρδέλες, χταπόδι σαλάτα, καπνισμένο σκουμπρί αλλά και γαύρο μαρινάτο.

Διαβάστε περισσότερα μυστικά για να διαλέγετε και να μαγειρεύετε σωστά όλα τα όσπρια εδώ.

 

Διατροφικό σχόλιο του Αναστάσιου Παπαλαζάρου*

«Η φάβα αποτελεί εξαιρετική πηγή βιταμινών του συμπλέγματος Β που μεταξύ των άλλων συμβάλλουν στη σωστή λειτουργία του μεταβολισμού μας. Επίσης μας δίνει φυτικής προέλευσης πρωτεΐνη, που αν και υστερεί συγκριτικά με αυτή των ζωικών προϊόντων, ωστόσο πολλές μελέτες την καθιστούν απαραίτητη στο διαιτολόγιο του σύγχρονου ανθρώπου. Επίσης, μας δίνει τον πολύτιμο για τη μεταφορά του οξυγόνου στους μύες, σίδηρο, που η βιοδιαθεσμότητα τους αυξάνεται με την παρουσία βιταμίνης C από τα ντοματίνια και των οξέων από το ξύδι. Απαραίτητο συνοδευτικό στο καλοκαιρινό μας τραπέζι.»

*Δρ Αναστάσιος Παπαλαζάρου
Διαιτολόγος –Διατροφολόγος

**Η θερμιδική κάλυψη και η σύσταση μακροστοιχείων γίνεται κατά προσέγγιση κι αφορά μια μερίδα της συνταγής.

Θέλετε περισσότερες συνταγές, εύκολες, γρήγορες και οικονομικές; Βρείτε τες όλες εδώ.

Αν αγαπάτε τη φάβα, δοκιμάστε να φτιάξετε και την παρακάτω φανταστική συνταγή