Η εκλογή Μπάϊντεν στην προεδρία των ΗΠΑ γίνεται σε μια περίοδο που κορυφώνετει η ένταση στην ανατολική Μεσόγειο με την επιθετικότητα της Άγκυρας. Ο δημοκρατικός πρόεδρος καλείται να γεφυρώσει ένα χάσμα ακολουθώντας την πάγια πρακτική των ΗΠΑ στις ελληνοτουρκικές σχέσεις: Να αποκαταστήσει τις γραμμές επικοινωνίας μεταξύ του Αιγαίου και να θέσει ως ύψιστη προτεραιότητα την ευταξία στο ΝΑΤΟ.
Ο ρόλος των Ελληνοαμερικανών
Είναι πραγματικότητα πως ο απερχόμενος πλέον πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ είχε την αμέριστη στήριξη μεγάλης μερίδας Ελλήνων της Αμερικής, ενώ προτού εκλεγεί αλλά και το πρώτο διάστημα της διακυβέρνησής του αξιοποίησε πολλούς Έλληνες τόσο στην καμπάνια του όσο και στην διακυβέρνησή του.
Από την άλλη, το λεγόμενο λόμπι της ομογένειας, ποτέ δεν είδε με καλό μάτι την εγγύτητα που είχε αποκτήσει ο Ταγίπ Ερντογάν με τον Ντόναλντ Τραμπ διατηρώντας πάντα διαύλους επικοινωνίας με το Δημοκρατικό Κόμμα. Από την άλλη, άξιο αναφοράς είναι φυσικά το γεγονός πως διαχρονικά οι Έλληνες πολιτικοί των ΗΠΑ με την μεγαλύτερη επιρροή, ήταν εκλεγμένοι με το Δημοκρατικό Κόμμα.
Στο πλαίσιο αυτό στην αυγή της νέας αυτής διακυβέρνησης στις ΗΠΑ, οι Έλληνες από την αντίπερα όχθη του Ατλαντικού αναμένεται να παίξουν καίριο ρόλο στην όποια αποκατάσταση των σχέσεων Ελλάδας-Τουρκίας με διαμεσολαβητή την Αμερική.
Υπενθυμίζεται πως σε δηλώσεις του στον Εθνικό Κήρυκα ο Τζο Μπάιντεν πρόσφατα είχε δηλώσει πως «ζητώ επίσης από τον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν να αναιρέσει την πρόσφατη απόφασή του να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί και να επιστρέψει αυτόν τον θησαυρό στην προηγούμενη κατάστασή του, ως μουσείο, διασφαλίζοντας ίση πρόσβαση για όλους, συμπεριλαμβανομένων των Ορθόδοξων πιστών».
Η σχέση του Μπάιντεν με τον Ελληνισμό
Χαρακτηριστική είναι η δήλωση του πρώην υποψηφίου προέδρου των ΗΠΑ με το Δημοκρατικό Κόμμα το 1988, Μάικλ Δουκάκη ο οποίος σε συνέντευξή του στα ΝΕΑ δήλωσε πως «ο Μπάιντεν είναι πάντα κοντά στην ελληνική κοινότητα εδώ στις ΗΠΑ. […] Θα έχει στον Λευκό Οίκο κάποιον που έχει στενή σχέση με την Ελλάδα».
Ωστόσο τα συμπεράσματα που βγάζουμε προς το παρόν δεν είναι μόνο έμμεσα, αλλά και άμεσα, αφού ο Τζο Μπάιντεν έχει τοποθετηθεί για ζητήματα σχετικά με την Ελλάδα κατά καιρούς.
Οι δηλώσεις του είναι ενδεικτικές:
«Εάν αποδημήσω εις Κύριον θα φύγω Έλληνας και θέλω να το ξέρετε. Όταν φύγω από την ζωή θα φύγω Ορθόδοξος…»
«Δεν έχω λόγια να ευχαριστήσω την εκκλησία για την φιλοξενία και την μόρφωση που μου προσέφερε».
Αντίστοιχα, ο Ελληνοαμερικανός σύμβουλος στρατηγικής, Μάικ Μάνατος, μιλώντας στομ ΣΚΑΪ τόνισε πως με την προεδρία Μπάιντεν «θα δούμε σημαντικές αλλαγές για μια σειρά από λόγους. Ο πρώτος είναι ότι ο αντιπρόεδρος Μπάιντεν έχει μια προσωπική σχέση με την ελληνοαμερικανική κοινότητα σχεδόν καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του».
«Όταν ήταν πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας (σ.σ. ο Μπάιντεν), έφερε τον Ερντογάν στην Επιτροπή και του είπε ότι, μέχρι να αποσύρει τα στρατεύματά του από την Κύπρο, η σχέση της Τουρκίας με τις ΗΠΑ θα είναι όσο δύσκολη γίνεται. Όταν ήταν αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, ήταν ο μόνος εν ενεργεία αντιπρόεδρος που επισκέφθηκε το Οικουμενικό Πατριαρχείο και μάλιστα δύο φορές. Αναφέρεται στον Οικουμενικό Πατριάρχη ως έναν από τους λίγους ανθρώπους που έχει γνωρίσει τόσο κοντά στον Θεό. Ως προς την Κύπρο, την επισκέφθηκε ως αντιπρόεδρος και προσπάθησε να βρεθεί λύση στο Κυπριακό. Έχει εμπλακεί προσωπικά σε όλα αυτά τα ζητήματα. Συνεπώς, το να έχεις κάποιον σαν αυτόν ως πρόεδρος των ΗΠΑ, να ασχολείται με αυτά τα θέματα, μπορεί να κάνει σημαντική διαφορά» δήλωσε.
Στο πλαίσιο αυτό, τις παραπάνω αβρότητες έχει ανταποδώσει και ο ίδιος ο Τζο Μπάιντεν. «Ένα από τα μεγαλύτερα κομπλιμέντα που έλαβα ποτέ είναι από έναν φίλο μου που βλέπω εδώ στην πρώτη σειρά, τον Άντι Μανάντος. Ο Άντι κι εγώ έχουμε μακρά ιστορία και όταν εξελέγην αντιπρόεδρος ο Άντι εξέδωσε ένα δελτίο Τύπου στο οποίο έλεγε «τώρα στον Λευκό Οίκο μπορεί να μην έχουμε έναν Έλληνα αλλά μπορεί και να έχουμε γιατί τώρα έχουμε τον Τζο Μπαïντενόπουλο στον Λευκό Οίκο»», είχε αναφέρει ο υποψήφιος των Δημοκρατικών.
Επικίνδυνο το διάστημα μέχρι τις 20 Ιανουαρίου
Ο Τζο ΜΠάιντεν μπορεί να είναι πλέον ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ, ωστόσο θα μεσολαβήσει μεγάλο διάστημα μέχρι να περάσει το κατώφλι του Λευκού Οίκου, καθώς ως είθισται θα αναλάβει τα καθήκοντά του στις 20 Ιανουαρίου.
Πολλοί αναλυτές έχουν σημειώσει πως το διάστημα αυτό θα είναι κρίσιμο για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, καθώς ο Ταγίπ Ερντογάν μπορεί να επιχειρήσει να εκμεταλλευτεί οποιοδήποτε «κενό εξουσίας» μπορεί να εμφανιστεί στην Ουάσιγκτον έως τότε.
O Ερντογάν θα προχωρήσει σε μια δέσμη ενεργειών που θα κλιμακώνει κατακόρυφα την ένταση στο μέτωπο της Ανατολικής Μεσογείου. Η συνέχιση και επέκταση των σεισμικών ερευνών, η αποστολή γεωτρύπανου σε περιοχή δυνητικής ελληνικής κυριαρχίας και η δημιουργία και άλλων τετελεσμένων στα Κατεχόμενα της Κύπρου θα επιβαρύνουν περαιτέρω το κλίμα. Μέσω των τριμερών σχημάτων συνεργασίας και της στρατηγικής συνεργασίας της Ελλάδας με παίκτες όπως το Ισραήλ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Αίγυπτος, είναι δυνατή η ύψωση αναχωμάτων στον τουρκικό επεκτατισμό. Ωστόσο, στο τέλος της ημέρας, όποιος και αν είναι ο συνδυασμός των επιβεβλημένων αποτρεπτικών κινήσεων από την πλευρά της Ελλάδας, η Τουρκία θα παραμείνει για τις ΗΠΑ ένα οικόπεδο ανυπολόγιστης γεωπολιτικής αξίας. Αν η αμερικανική αισιοδοξία διαψευσθεί, και η Τουρκία έχει πάρει δρόμο χωρίς επιστροφή μακριά από τη Δύση, η Ελλάδα θα το καταλάβει ακόμα πιο έντονα.
Σε κάθε περίπτωση δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο Μπάϊντεν είναι πρώτα και κύρια πρόεδρος των ΗΠΑ και οι αποφάσεις τους θα ευθυγραμμιστούν με τα συμφέροντα των Αμερικάνικων εταιρειών στην περιοχή και αυτό από τη φύση του μπορεί να δημιουργήσει μεγαλύτερα προβλήματα στην περιοχή από αυτά που ο νέος πρόεδρος καλείται να λύσει…
