Ο Νίκος Δένδιας κάλεσε την Τουρκία σε απαρέγκλιτη τήρηση της Συνθήκης της
Λωζάννης στο κορυφαίο ζήτημα της προστασίας της ελληνικής μειονότητας σε
Κωνσταντινούπολη, Ίμβρο και Τένεδο.
Σε χαιρετισμό του στη διαδικτυακή κοπή της πίτας του Συλλόγου Ιμβρίων, ο
υπουργός Εξωτερικών τόνισε ότι, «η Τουρκία θα πρέπει να σεβαστεί πλήρως τα
δικαιώματα της Ελληνικής Μειονότητας», σημειώνοντας στη συνέχεια,
«συγκλίνοντας με τα διεθνή και ευρωπαϊκά πρότυπα σεβασμού δικαιωμάτων του
ανθρώπου και των ατόμων που ανήκουν σε μειονότητες».
«Η προστασία της ελληνικής μειονότητας στην Κωνσταντινούπολη, την Ίμβρο και
την Τένεδο ήταν και παραμένει διεθνής υποχρέωση της Τουρκίας, βάσει της
Συνθήκης της Λωζάννης», υπογράμμισε ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας,
υπενθυμίζοντας «το Ψήφισμα της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της
Ευρώπης, στις 27/6/2008», το οποίο «καλεί την Τουρκία να αναζητήσει λύσεις που
θα επέτρεπαν την αρμονική συνύπαρξη Χριστιανών και Μουσουλμάνων στην Ίμβρο και
την Τένεδο.
»Σε συνδυασμό με τη δημιουργία συνθηκών επιστροφής των Ιμβρίων και Τενεδίων
Ελλήνων της διασποράς, ανεξάρτητα αν αυτοί έχουν ή όχι την τουρκική
ιθαγένεια».
Περί τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, το 100% του πληθυσμού της Ίμβρου, δηλαδή περίπου
8.000, ήταν Έλληνες.
Λόγω της στρατηγικής θέσης της δίπλα στα Δαρδανέλλια, η Ίμβρος παρέμεινε στην
Οθωμανική Αυτοκρατορία, μαζί με την Τένεδο, σε αντίθεση με τα υπόλοιπα νησιά
του Αιγαίου, που παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα.
Το 1920, η Συνθήκη των Σεβρών παραχωρούσε τα δυο νησιά στην Ελλάδα.
Μετά όμως την ήττα των Ελλήνων στη Μικρά Ασία και τη Μικρασιατική Καταστροφή,
η Συνθήκη της Λωζάννης έδωσε τα δύο νησιά στην Τουρκία, διάδοχο πλέον της
Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Η ίδια συνθήκη όμως εξαίρεσε τους Έλληνες κατοίκους των δύο νησιών από την
ανταλλαγή των πληθυσμών που ακολούθησε, και προέβλεψε γι’ αυτούς εκτενή
αυτονομία, όρος όπως που στη συνέχεια καταπατήθηκε ευρέως.
Σύμφωνα όμως με το άρθρο 14 της Συνθήκης της Λωζάνης, η Τουρκία ανέλαβε
κάποιες, σημαντικές υποχρεώσεις, για τα δύο νησιά:
«Αι νήσοι Ίμβρος και Τένεδος, παραμένουσι υπό την τουρκικήν κυριαρχίαν, θα
απολαύωσιν ειδικής διοικητικής οργανώσεως, αποτελούμενης εκ τοπικών στοιχείων
και παρεχούσης πάσαν εγγύησιν εις τον μη μουσουλμανικόν ιθαγενή πληθυσμόν δι’
ό,τι αφορά εις την τοπικήν διοίκησιν και την προστασίαν των προσώπων και των
περιουσιών.
»Η διατήρησις της τάξεως θα εξασφαλίζηται ένα αυταίς δι’ αστυνομίας
στρατολογουμένης μεταξύ του ιθαγενούς πληθυσμού, τη φροντίδι της ως άνω
προβλεπομένης τοπικής διοικήσεως υπό τας διαταγάς της οποίας θα διατελεί.
»Αι συνομολογηθείσαι ή συνομολογηθησόμεναι μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας
συμφωνίαι, αι αφορώσι την ανταλλαγήν των Ελληνικών και τουρκικών πληθυσμών,
δεν θα εφαρμοσθώσιν εις τους κατοίκους των νήσων Ίμβρου και Τενέδου».
Το 1926, ο νέος Αστικός Κώδικας της Τουρκίας ανακάλεσε όλα τα δικαιώματα των
μειονοτήτων, μεταξύ αυτών και των κατοίκων της Ίμβρου, κατά παράβαση της
Συνθήκης της Λωζάννης.
Ο Νόμος 1151 του 1927 απαγόρευσε τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας στα
σχολεία.
Η πρόβλεψη για ύπαρξη τοπικής Αστυνομίας, ελεγχόμενης από την ελληνική
μειονότητα στο νησί, δεν εφαρμόστηκε ποτέ.
Η Ίμβρος μετονομάστηκε σε Gökçeada (Γκιοκτσεάντα) και έλαβε χώρα εκτεταμένος
εποικισμός από την ενδοχώρα της Τουρκίας, με σκοπό την αλλοίωση της
πληθυσμιακής σύνθεσης.
Ιδιοκτησίες Ελλήνων απαλλοτριώθηκαν, με την επίκληση λόγων ασφαλείας, σε
εξευτελιστικές τιμές.
Η κλιμάκωση της έντασης στην Κύπρο τη δεκαετία του 1960, επέφερε ακόμη
μεγαλύτερη χειροτέρευση των συνθηκών διαβίωσης των Ελλήνων στο νησί.
Η εγκατάσταση μιας «ανοικτής φυλακής» (δίπλα στο χωριό Σχοινούδι) για
βαρυποινίτες από το εσωτερικό της χώρας, αύξησε τον τρόμο του ελληνικού
πληθυσμού και επέτεινε το φαινόμενο της μετανάστευσης.
Τον Μάιο του 1966, επισκέφθηκε την Ίμβρο ο γενικός πρόξενος της Ελλάδας στην
Κωνσταντινούπολη, Ν. Καρανδρέας.
Όπως γράφει ο Γ. Τενεκίδης, δύο χιλιάδες κάτοικοι στο Σχοινούδι, βγήκαν να τον
υποδεχτούν.
Άλλοι χειροκροτούσαν, άλλοι έκλαιγαν. Γυναίκες με μωρά στην αγκαλιά τον
εκλιπαρούσαν:
«Πάρτε μας! Σώσε μας! Δεν τα λυπάστε τούτα;».
Στις 10 Ιανουαρίου 2012 ενεκρίθη το αίτημα αδειοδότησης ελληνικού μειονοτικού
σχολείου στην Ίμβρο.
Το Σεπτέμβριο του 2013 επαναλειτούργησε μετά από 49 χρόνια το Δημοτικό Σχολείο
των Αγίων Θεοδώρων με τέσσερεις μαθητές.
Το 2015 άνοιξαν ελληνικό Γυμνάσιο και Λύκειο στο νησί.
Τα τελευταία χρόνια έγιναν μερικά «βήματα» από την τουρκική κυβέρνηση.
Η ίδρυση τελωνείων σε Ίμβρο και Τένεδο, η επαναλειτουργία του Δημοτικού
Σχολείου στην Ίμβρο το 2013 και το άνοιγμα Γυμνασίου και Λυκείου στο νησί το
2015, χάρη στις άοκνες προσπάθειες του Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ.
Βαρθολομαίου (ο οποίος γεννήθηκε στο χωριό Άγιοι Θεόδωροι της Ίμβρου) και των
Ιμβρίων της διασποράς είναι αναμφίβολα θετικές ενέργειες.
Ανεπίσημοι υπολογισμοί, ανεβάζουν τον αριθμό των Ελλήνων που ζουν σήμερα στην
Ίμβρο, στους 700.
Ο Νίκος Δένδιας τόνισε στον χαιρετισμό του:
«Το Υπουργείο Εξωτερικών θα συνεχίσει την αδιάλειπτη αρωγή του.
»Στην προσπάθεια αναζωογόνησης της παρουσίας των Ιμβρίων στην πατρώα γη τους.
Με την εγκατάσταση εκεί νέων οικογενειών.
»Η προσπάθεια αυτή, θα συνεχίσει να ενισχύεται χρόνο με τον χρόνο.
»Απώτερος στόχος παραμένει η αποκατάσταση, κατά το δυνατόν, της ιστορικής
παρουσίας του Ιμβριακού Ελληνισμού στο νησί».
Ολόκληρος ο χαιρετισμός του Νίκου Δένδια:
«Αγαπητοί φίλοι, αγαπητοί ομογενείς μας,
»Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω θερμά για την τιμητική πρόσκληση να απευθύνω
χαιρετισμό στη διαδικτυακή κοπή πίτας του Συλλόγου Ιμβρίων.
»Σάς εύχομαι ολόψυχα υγεία.
»Την οποία έχουμε όλοι ανάγκη σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία της πανδημίας,
πρόοδο και επιτυχία στις στοχεύσεις σας.
»Ο Σύλλογος Ιμβρίων, εδώ και πάρα πολλά χρόνια, αγωνίζεται υπό αντίξοες
συνθήκες. Για να προβάλει τις αδικίες και την καταπίεση που έχει υποστεί
διαχρονικά ο ιμβριακός Ελληνισμός από τις τουρκικές Αρχές.
»Την ίδια στιγμή, μέσα από πολυσχιδείς δράσεις και πρωτοβουλίες, συντηρεί
ζωντανή την ξεχωριστή ιστορία των Ιμβρίων.
»Το Υπουργείο Εξωτερικών θα συνεχίσει την αδιάλειπτη αρωγή του.
»Στην προσπάθεια αναζωογόνησης της παρουσίας των Ιμβρίων στην πατρώα γη τους.
Με την εγκατάσταση εκεί νέων οικογενειών.
»Η προσπάθεια αυτή, θα συνεχίσει να ενισχύεται χρόνο με τον χρόνο.
»Απώτερος στόχος παραμένει η αποκατάσταση, κατά το δυνατόν, της ιστορικής
παρουσίας του Ιμβριακού Ελληνισμού στο νησί.
»Σημαντικό πυλώνα της στρατηγικής μας συνιστά η στελέχωση, σε συνεργασία με το
Υπουργείο Παιδείας, των εκεί ομογενειακών σχολείων.
»Επιπλέον, η εξεύρεση κατάλληλης απασχόλησης των Ιμβρίων, θα αποτελέσει
μελλοντικά τον αποφασιστικό παράγοντα διασφάλισης της μόνιμης διαμονής τους
στο νησί.
»Θα ήταν βεβαίως παράλειψη μου να μην αναφερθώ στην Αυτού Θειοτάτη
Παναγιότητα, τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο.
»Είναι παγκοίνως γνωστό ότι και ο ίδιος έλκει την καταγωγή του από την Ίμβρο.
»Το φωτεινό παράδειγμά του και η διαρκής δραστηριοποίησή του επ’ ωφελεία των
ομογενών μας στο νησί, εγγυάται την ευόδωση των προσπαθειών σας.
»Επίσης, κρίνοντας από τους πρώτους μήνες της ποιμαντορίας του, πιστεύω ότι ο
Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ίμβρου και Τενέδου, κ. Κύριλλος, θα καταφέρει να
συσπειρώσει τον εκεί Ιμβριακό Ελληνισμό.
»Σ’ αυτό το σημείο οφείλω να σημειώσω ότι η Τουρκία πρέπει επιτέλους να
κατανοήσει ότι η Ελληνική Μειονότητα στην Ίμβρο, την Τένεδο και την
Κωνσταντινούπολη δεν συνιστά εχθρό για την υπόλοιπη τουρκική κοινωνία.
»Αντιθέτως, αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορικής πορείας της.
»Και σημείο αναφοράς για τη φιλία και την ειρηνική συνύπαρξη ανάμεσα στους δύο
λαούς μας.
»Η Τουρκία θα πρέπει να σεβαστεί πλήρως τα δικαιώματα της Ελληνικής
Μειονότητας.
»Συγκλίνοντας με τα διεθνή και ευρωπαϊκά πρότυπα σεβασμού δικαιωμάτων του
ανθρώπου και των ατόμων που ανήκουν σε μειονότητες.
»Επιτρέψτε μου να υπενθυμίσω τις προβλέψεις του άρθρου 14 της Συνθήκης της
Λωζάννης. Περί εγγυήσεων στον μη μουσουλμανικό ιθαγενή πληθυσμό, όσον αφορά
την τοπική διοίκηση και την προστασία των προσώπων και της περιουσίας τους.
»Η προστασία της ελληνικής μειονότητας στην Κωνσταντινούπολη, την Ίμβρο και
την Τένεδο ήταν και παραμένει διεθνής υποχρέωση της Τουρκίας, βάσει της
Συνθήκης της Λωζάννης.
»Θα ήθελα να υπενθυμίσω επίσης το Ψήφισμα της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του
Συμβουλίου της Ευρώπης, στις 27/6/2008.
»Το ψήφισμα αυτό καλεί την Τουρκία να αναζητήσει λύσεις που θα επέτρεπαν την
αρμονική συνύπαρξη Χριστιανών και Μουσουλμάνων στην Ίμβρο και την Τένεδο.
»Σε συνδυασμό με τη δημιουργία συνθηκών επιστροφής των Ιμβρίων και Τενεδίων
Ελλήνων της διασποράς, ανεξάρτητα αν αυτοί έχουν ή όχι την τουρκική ιθαγένεια.
»Φίλες και Φίλοι,
»Το ενδιαφέρον μας για σας παραμένει ισχυρό και αμείωτο.
»Έως ότου η γειτονική χώρα αρθεί στο ύψος των υποχρεώσεων τις οποίες έχει
αναλάβει,
»θα συνεχίσουμε να χρησιμοποιούμε όλα τα διαθέσιμα νομικά και διπλωματικά
εργαλεία στη διάθεσή μας, προκειμένου να εκπληρωθούν οι προσδοκίες και τα
ιστορικά δίκαια των Ιμβρίων.
»Μ’ αυτές τις σκέψεις επιτρέψτε μου να σας συγχαρώ και πάλι για τα μικρά και
τα μεγάλα επιτεύγματά σας μέχρι σήμερα.
»Εγώ προσωπικά και οι υπηρεσίες του Υπουργείου Εξωτερικών, τόσο στην Ελλάδα
όσο και στην Τουρκία, είμαστε στη διάθεσή σας για την παροχή οποιασδήποτε
συνδρομής κριθεί σκόπιμη και εφικτή.
»Ευτυχισμένο και καλότυχο το Νέο Έτος!».
