Της Ελευθερίας Κούρταλη
Οι γεωπολιτικές προκλήσεις στις οποίες επιδίδεται η Τουρκία αποτελούν ένα πρόσθετο μεγάλο “βάρος” για τα τουρκικά assets τα οποία έχουν πληγεί έντονα λόγω των προβλημάτων που εδώ και καιρό στοιχειώνουν την τουρκική οικονομία, σημειώνουν οι αναλυτές των Société Générale, HSBC και Wood, προβλέποντας έτσι περαιτέρω βύθιση της τουρκικής λίρας, με τον μεγάλο εφιάλτη για τον Ερντογάν να συνεχίζεται.
Η SocGen τονίζει ότι το γεωπολιτικό μέτωπο αποτελεί έναν βασικό κίνδυνο για το νόμισμα της χώρας και προχωρά σε υποβάθμιση των προοπτικών για την τουρκική λίρα. Όπως εκτιμά, η συνεχιζόμενη αδυναμία του εγχωρίου νομίσματος πιθανότατα θα αναγκάσει την κεντρική τράπεζα της χώρας κάποια στιγμή να προχωρήσει σε περαιτέρω αναγκαία μέτρα σύσφιξης.
Ωστόσο, καθώς ήδη η τουρκική λίρα έχει ήδη “σπάσει” τον στόχο που είχε θέσει η SocGen για τα τέλη του 2020 έναντι του δολαρίου, το 7,70, και έχει αποδυναμωθεί με μεγάλη ταχύτητα το τελευταίο διάστημα, πλέον εκτιμά πως στο τέλος του δ’ τριμήνου η ισοτιμία θα έχει εκτοξευθεί στο 8,20, ενώ στο α΄ τρίμηνο του 2021 θα κινηθεί στο επίπεδο του 8,10. Παράλληλα ολόκληρο το 2021 η λίρα θα κινείται σε ιδιαίτερα αποδυναμωμένα επίπεδα και στο 8,00 έναντι του δολαρίου στο β΄ τρίμηνο και στο 7,90 στο γ’ τρίμηνο.
Αυξημένες αναμένει η γαλλική τράπεζα ότι θα παραμείνουν και οι αποδόσεις των 10ετών τουρκικών ομολόγων το επόμενο 12αμηνο, αντανακλώντας τα σημαντικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η οικονομία του Ερντογάν καθώς και το “απαγορευτικό” σήμα προς τους επενδυτές που στέλνουν οι συνεχείς προκλήσεις στις οποίες προχωρά. Έτσι, το yield στους κρατικούς τίτλους της χώρας θα κινηθεί σε επίπεδα μεταξύ του 13,25%-14% έως και τα τέλη του 2021. Η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας έχει αποδειχτεί ένας διστακτικός “παίκτης”, όπως τονίζει, και για να αναγκαστεί να δώσει τις κατάλληλες απαντήσεις νομισματικής πολιτικής θα πρέπει η λίρα να βυθιστεί περαιτέρω. .
To γεωπολιτικό μέτωπο αποτελεί και σύμφωνα με την HSBC “εφιάλτη” για την τουρκική λίρα, καθώς οι εντάσεις με την ΕΕ σχετικά με τις δραστηριότητες γεώτρησης στη Μεσόγειο παραμένουν υψηλές, ενώ η σύγκρουση μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας επίσης πρόσθεσε περαιτέρω “θέματα” σε ό,τι αφορά τον ρόλο και τις προκλήσεις της Τουρκίας.
Εκτός από αυτά, το νόμισμα αντιμετωπίζει επίσης ένα δύσκολο μακροοικονομικό περιβάλλον. Το διψήφιο ποσοστό πληθωρισμού και το διευρυνόμενο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών συνεχίζουν να “χτυπούν” το νόμισμα.
Βεβαίως, η πρόσφατη αύξηση των επιτοκίων της κεντρικής τράπεζας της χώρας και η χαλάρωση του ρυθμιστικού περιβάλλοντος και της φορολογίας που διευκολύνουν την πρόσβαση σε συναλλαγματική ρευστότητα, θα πρέπει να βοηθήσουν κάπως την κατάσταση.
Ωστόσο, όπως τονίζει η HSBC, “δεν είμαστε πεπεισμένοι ότι τέτοιες αλλαγές θα είναι αρκετές για να αντιστρέψουν την πτωτική τάση της λίρας”. Όπως προσθέτει “πιστεύουμε ότι μια βελτίωση στις προοπτικές της λίρας απαιτεί μια αυστηρότερη νομισματική πολιτική, όπου το επιτόκιο repo (επί του παρόντος στο 10,25%) θα χρησιμοποιηθεί ως το πρωταρχικό μέσο για τη νομισματική σύσφιξη. Δεδομένου του επιπέδου του πληθωρισμού, ενδέχεται να χρειαστεί υψηλότερο repo για την αποκατάσταση των θετικών πραγματικών επιτοκίων.
Έτσι, η HSBC παραμένει ιδιαίτερα επιφυλακτική για την τουρκική λίρα, ακόμη και αν έχει ήδη ξεπεραστεί ο στόχος που έχει θέσει η βρετανική τράπεζα για το τέλος του έτους, το 7,70 έναντι του δολαρίου. Η λίρα, όπως τονίζει, παραμένει ευάλωτη καθώς ο πληθωρισμός παραμένει διψήφιος (11,8% τον Σεπτέμβριο) και το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών συνεχίζει να διευρύνεται. Σε ένα τέτοιο μακροοικονομικό σκηνικό, η κεντρική τράπεζα ενδέχεται να χρειαστεί να ενισχύσει περαιτέρω την πολιτική της. Η ιστορία υποδηλώνει ότι κάθε προσπάθεια να σταματήσει η πτωτική τάση της λίρας απαιτεί μια συμβατική νομισματική σύσφιξη, όπως καταλήγει.
Η Wood από την πλευρά της προχώρησε σήμερα σε υποβάθμιση των εκτιμήσεών της για το έλλειμμα του λογαριασμού τρεχουσών συναλλαγών της Τουρκίας και στο -5,5% το 2020 καθώς και στο -4,2% το 2021. Αυτό, όπως τονίζει, ενισχύει τις εκτιμήσεις της για συνέχιση της αδυναμίας της λίρας τον επόμενο χρόνο, αν και επισημαίνει ότι η πολύ χαμηλή θέση των ξένων θεσμικών επενδυτών στο νόμισμα ανοίγει την πόρτα σε βραχύβιες ανοδικές εξάρσεις. Επίσης, ενισχύει και την εκτίμησή της για περαιτέρω νομισματική σύσφιξη της τάξης των 175 μονάδων βάσης, η οποία ωστόσο δεν σηματοδοτεί μια θεμελιώδη αλλαγή στη στρατηγική δανεισμού υπέρ της ανάπτυξης από την κεντρική τράπεζα.
Δεδομένου ότι τα στοιχεία της συνεχιζόμενης επιδείνωσης του λογαριασμού τρεχουσών συναλλαγών της Τουρκίας δεν εξαρτώνται αποκλειστικά από εσωτερικές εξελίξεις, μια ξαφνική “διακοπή” του ισοζυγίου πληρωμών δεν θα οδηγήσει σε γρήγορη ανάκαμψη, όπως παρατηρήθηκε το 2018-2019, ή μια ανάκαμψη στη λίρα. Προς το παρόν η Wood διατηρεί την πρόβλεψή της για την ισοτιμία δολαρίου/λίρας στο 7,70 στο τέλος του 2020 πριν εξασθενίσει περαιτέρω στο 8,1 σε μέσο όρο το 2021.
capital.gr