Ελεύθερο ζιζανίων χωραφι την 3η εως την 11η εβδοµάδα
>Με 16 εγκεκριµένες δραστικές ουσίες και ολοκληρωµένο πρόγραµµα για τους δυσεξόντωτους ανταγωνιστές η ζιζανιοκτονία στα βαµβακοχώραφα
Το βαµβάκι θεωρείται καλλιέργεια ιδιαιτέρως ευαίσθητη στα ζιζάνια, τα οποία ανταγωνίζονται επιθετικά τα βαµβακόφυτα για το νερό, τα θρεπτικά στοιχεία, τον χώρο και την ηλιακή ακτινοβολία. Το βαµβακοχώραφο θα πρέπει να παραµένει ελεύθερο ζιζανίων κατά την «κρίσιµη περίοδο» από την 3η έως την 11η εβδοµάδα ώστε το βαµβάκι να αναπτύσσεται ανεµπόδιστο και χωρίς ανταγωνισµό.
Ένα πρόγραµµα ολοκληρωµένης διαχείρισης ζιζανίων αποτελείται από τη συνδυαστική εφαρµογή µέτρων πρόληψης και καταπολέµησης µε καλλιεργητικές φροντίδες, µηχανική, βιολογική και χηµική διαχείριση-καταπολέµηση. Συνιστάται ποικιλία-υβρίδιο µε καλή ανταγωνιστική ικανότητα κατά των ζιζανίων για γρήγορο, οµοιόµορφο φύτρωµα και ταχεία ανάπτυξη, που θα επιτρέψει στην καλλιέργεια «να πάρει κεφάλι». Επιπροσθέτως πριν από όποια επέµβαση ο παραγωγός θα πρέπει να αναγνωρίσει και να χαρτογραφήσει τις εστίες και τα είδη ζιζανίων που υπάρχουν στο χωράφι του, ώστε να επιλέξει τα κατάλληλα µέσα αντιµετώπισης. Πριν τη σπορά της καλλιέργειας µπορεί να γίνει µηχανική κατεργασία-ζιζανιοκτονία µε καλλιεργητή, δισκοσβάρνα και σβωλοκόφτη, ενώ µετά την εγκατάσταση του βαµβακιού στο χωράφι χρήσιµα είναι το σκαλιστήρι και η φρέζα για επεµβάσεις µεταξύ των γραµµών. Μελέτη του εργαστηρίου ζιζανιολογίας του Μπενάκειου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου αναφέρει ότι για την αντιµετώπιση των ζιζανίων στη χώρα µας, µετά την εγκατάσταση της καλλιέργειας, απαιτείται ένας αριθµός µηχανικών σκαλισµάτων καθώς και χειρονακτικών σκαλισµάτων, µε µέσο κόστος 10-15 ευρώ ανά στρέµµα, που σε αρκετές περιπτώσεις ανέρχεται στα 20 ευρώ ανά στρέµµα. Στη χηµική καταπολέµηση, σήµερα για την καλλιέργεια του βαµβακιού υπάρχουν 16 εγκεκριµένες δραστικές ουσίες µε 9 διαφορετικούς τρόπους δράσης και 149 σκευάσµατα-ζιζανιοκτόνα στο εµπόριο. Από τις διαθέσιµες δραστικές, 8 προσφέρουν συνδυαστική δράση κατά πλατύφυλλων και αγρωστωδών ειδών, 8 καταπολεµούν µόνο τα αγρωστώδη, 1 τα πλατύφυλλά ενώ υπάρχουν και 2 δραστικές για την καταπολέµηση της κύπερης. Η εφαρµογή των ζιζανιοκτόνων µπορεί να γίνει προσπαρτικά µε ενσωµάτωση στο έδαφος (PPI-, pendimethalin, fluometuron), προφυτρωτικά (PRE-, fluometuron, s-metolachlor και terbuthylazine) µε επιφανειακή εφαρµογή, καθολική ή σε ζώνες στις γραµµές σποράς (band application) και µεταφυτρωτικά µε καθολική ή κατευθυνόµενη µεταξύ των γραµµών.
Επίσης, υπάρχει τεχνολογία ακριβείας ψεκαστικού συστήµατος (WeedSeeker) που µε την χρήση αισθητήρα ψεκάζει µόνο ζιζάνια (και όχι γυµνό έδαφος), µεταξύ των γραµµών σποράς.
Πορφυρη Κύπερη η δυσεξόντωτη
Το πλέον δυσεξόντωτο ζιζάνιο, που τείνει να κυριαρχήσει σχεδόν σε όλες τις περιοχές της βαµβακοκαλλιέργειας, είναι η πορφυρή (Cyperus rotundous) και η κίτρινη κύπερη. Ο παραγωγός καλείται να επιστρατεύσει όλα τα διαθέσιµα µέτρα για να την καταστήσει υπό έλεγχο.
Η εξυγίανση του χωραφιού πριν τη σπορά και η αντιµετώπιση των ζιζανίων αυτών πριν το σχηµατισµό εγκαίρως αποτελούν τα βασικά µέτρα πρόληψης. Επιπλέον, στη µηχανική αντιµετώπιση µπορεί να γίνει παράχωµα µε βαθιά άροση και αναστροφή του εδάφους για διατάραξη των φυτών. Το εν λόγω µέτρο έχει αυξηµένη αποτελεσµατικότητα καθώς τα αναπαραγωγικά όργανα της κύπερης εκτίθενται στον ήλιο και ξεραίνονται. Είναι σηµαντικό σε χωράφια µε µεγάλους πληθυσµούς κύπερης να αποφεύγεται η χρήση φρέζας διότι µπορεί να διαιωνίσει το πρόβληµα, κόβοντας σε κοµµάτια τα ριζώµατα και συµβάλλοντας έτσι στην αναπαραγωγή και επέκταση του ζιζανίου αυτού. Γνωστή είναι και η αποτελεσµατικότητα της ελεγχόµενης άρδευσης και της αµειψισποράς, ενώ ενέργειες όπως η εφαρµογή ορθολογικού προγράµµατος λίπανσης και φυτοπροστασίας συµβάλλουν στην ενίσχυση της ευρωστίας της καλλιέργειας και στην αύξηση της ανταγωνιστικής ικανότητας του βάµβακος µε την κύπερη.
Συµπληρωµατικά, κρίνεται συνήθως απαραίτητα η επέµβαση µε χηµικά µέσα µε καθολική εφαρµογή pyrithiobac-sodium ή trifloxysulfuron, σύµφωνα µε την Ελληνική Ζιζανιολογική Εταιρεία.
Τέλος, ο σταδιακά αναπτυσσόµενος κλάδος της βιολογικής αντιµετώπισης προσφέρει λύσεις όπως βιο–ζιζανιοκτόνα (ακόµα σε ερευνητικό στάδιο) και φυτοπαθογόνους µύκητες µε εκλεκτική δράση (Cercosporacaricis, Dactylaria higginsii).
Ολόκληρο το αφιέρωμα διαθέσιμο εδώ