«Δεν χρωστάω σε κανέναν» φέρεται να είπε ο Πρωθυπουργός στον ΥΕΘΑ Νίκο
Παναγιωτόπουλο
Η ενίσχυση του Πολεμικού Ναυτικού είναι η επομένη προτεραιότητα της Κυβέρνησης
όσον αφορά στους εξοπλισμούς.
Αφού η Πολεμική Αεροπορία κερδίζει ένα σημαντικό συγκριτικό πλεονέκτημα με την
ένταξη των Rafale και τον εκσυγχρονισμό των F-16 Viper, αξιολογούνται αυτή την
στιγμή οι προτάσεις που έχουν γίνει για την ενίσχυση του στόλου φρεγατών που
είναι αρκετά πεπαλαιωμένος. Αρκεί να σημειωθεί ότι τα παλαιότερα πλοία είναι
ναυπηγήσεως των αρχών της δεκαετίας του ’80 και το νεώτερο εντάχθηκε σε
υπηρεσία το 1996.
Οι προτάσεις που έχουν γίνει από πολλές πλευρές, αλλά κυρίως από τις ΗΠΑ και
την Γαλλία, αξιολογούνται από το Γενικό Επιτελείο Ναυτικού, το οποίο
επισημαίνει τα πλεονεκτήματα, αλλά και τα αδύνατα σημεία της κάθε πρότασης. Ως
εκ τούτου όλα τα ενδεχόμενα παραμένουν ανοικτά. Το μόνο βέβαιο είναι ότι οι
αποφάσεις θα ληφθούν περί τα τέλη Μαΐου και η συμφωνία που θα υπογραφεί θα
είναι διακυβερνητική (Government to Government ή G-to-G).
Όπως τονίζουν αρμόδιοι επιτελείς θα ληφθεί σοβαρά υπ’ όψιν για την επιλογή η
συμβατότητα των νέων πλοίων με τις υπάρχουσες υποδομές του Ναυτικού, ενώ
κυβερνητικοί παράγοντες υπογραμμίζουν ότι το κόστος θα είναι καθοριστικός
παράγοντας. Το κόστος ήταν και ο λόγος για τον οποίο δεν συμφωνήθηκε το
περασμένο καλοκαίρι η αγορά δύο γαλλικών φρεγατών κλάσεως Belhara που είχε
συζητηθεί. Από τότε όμως και οι Γάλλοι επανέρχονται με πλέον συμφέρουσες
προτάσεις ενώ έχουν κινητοποιηθεί και οι Αμερικανοί, οι οποίοι προτείνουν
φρεγάτες πολλαπλών αποστολών με προοπτική ένταξης της Ελλάδας στα μελλοντικά
τους προγράμματα πολεμικών πλοίων.
Παράλληλα, ενδιαφέρον εκδηλώνουν η Ιταλία, οι οποία συνεργάζεται με τους
Αμερικανούς για τις νέες ναυπηγήσεις τους και οι Ολλανδοί που διατηρούν
παραδοσιακές σχέσεις με το Ναυτικό μας. Αρκεί να σημειωθεί ότι 9 από τις 13
φρεγάτες του Στόλου μας είναι ολλανδικές, ενώ και οι 4 νεότερες μπορεί να
είναι γερμανικού σχεδιασμού, αλλά το σύστημα μάχης τους είναι προϊόν
γαλλο-ολλανδικής κοινοπραξίας.
«Δεν χρωστάω σε κανέναν»
Εν όψει αυτής της κρίσιμης επιλογής, η στάση του Πρωθυπουργού Κυριάκου
Μητσοτάκη φαίνεται να είναι ενθαρρυντική για την πλέον συμφέρουσα επιλογή στην
οποία θα καταλήξουν οι υπηρεσιακοί παράγοντες. Σύμφωνα με καλά ενημερωμένους
κύκλους, ο ίδιος έχει καταστήσει σαφές πως αισθάνεται ότι «δεν χρωστά σε
κανέναν». Ότι δηλαδή και οι Γάλλοι και οι Αμερικανοί πρέπει να είναι
ικανοποιημένοι.
Οι πρώτοι με την αγορά των 18 Rafale και οι δεύτεροι με τον εκσυγχρονισμό των
F-16 και την πρόθεση να προχωρήσουμε και στην απόκτηση μαχητικών πέμπτης
γενιάς F-35. Αυτό αφήνει ανοικτά όλα τα ενδεχόμενα.
Σημαντικό κριτήριο πάντως θα είναι η ενδιάμεση λύση την οποία προτείνουν οι
ενδιαφερόμενες πλευρές. Δεδομένου ότι οποιαδήποτε παραγγελία νέου πλοίου
απαιτεί τέσσερα περίπου χρόνια για την ναυπήγηση και παράδοσή του, είναι
απαραίτητο να συνοδεύεται και από την παραχώρηση στο Πολεμικό Ναυτικό και
κάποιου ήδη υπάρχοντος πλοίου.
Ναι μεν, αλλά…
Στο σημείο αυτό τόσο η πρόταση των Αμερικανών όσο και των Γάλλων, δεν
θεωρούνται από το Γενικό Επιτελείο Ναυτικού ικανοποιητικές. Οι Αμερικανοί
προτείνουν την παραχώρηση δύο καταδρομικών κλάσεως Ticonderoga (τα νεότερα
αντιτορπιλικά Arleigh Burke δεν είναι διαθέσιμα). Πρόκειται για πλοία της
δεκαετίας του ’80 με πολυάνθρωπα πληρώματα και τεράστιες απαιτήσεις
υποστήριξης. Οι Γάλλοι απεναντίας προτείνουν δύο φρεγάτες κλάσεως Lafayette,
μικρά και ευέλικτα πλοία, τα οποία όμως στερούνται παντελώς ανθυποβρυχιακής
δυνατότητας.
Και οι δύο προτάσεις όμως δημιουργούν μεγάλα προβλήματα υποστήριξης καθώς τα
συστήματά τους είναι ασύμβατα με αυτά που χρησιμοποιεί το Πολεμικό Ναυτικό.
«Θα πρέπει να ξαναχτίσουμε μισό Ναύσταθμο για να υποστηρίξουμε καθ’ ένα από
αυτά» είπε χαρακτηριστικά αρμόδιος επιτελής.
Απεναντίας, η ολλανδική πρόταση για δύο φρεγάτες Τύπου Μ είναι ελκυστική διότι
τα πλοία αυτά είναι η εξέλιξη των ήδη υπαρχόντων του Τύπου S (Έλλη, Λήμνος)
οπότε μπορούν να ενσωματωθούν χωρίς ιδιαίτερες απαιτήσεις εκπαίδευσης ή
δημιουργίας υποδομών υποστήριξης. Η ολλανδική πρόταση μπορεί να σημάνει και
την παραγγελία των νεότερης γενιάς πλοίων τύπου Sigma που είναι σπονδυλωτής
σχεδίασης ώστε να ανταποκρίνεται σε κάθε ανάγκη, μπορεί όμως και να συνδυασθεί
με την παραγγελία αμερικανικών πλοίων.
Να σημειωθεί ότι οι αμερικανικές φρεγάτες του τύπου MMSC που μας προσφέρονται
είναι οι χαμηλοτέρων δυνατοτήτων από όλες. Όπως σχολιάσθηκε από κορυφαίο
παράγοντα, «τα έχουν όλα αλλά από λίγο». Η τιμή τους όμως είναι συμφέρουσα.
Απεναντίας τα γαλλικά πλοία είναι ισχυρά και βαριά οπλισμένα, είναι όμως
ακριβά.
Το «αγκάθι» των Ναυπηγείων
Ένα άλλο σημαντικό ζήτημα είναι κατά πόσον και με ποιους θα μπορεί να υπάρξει
συνεργασία ώστε να επωφεληθούν, αναλαμβάνοντας κατασκευαστικές εργασίες,
ναυπηγεία στην Ελλάδα. Εδώ όλοι έχουν προτάσεις, το πρόβλημα είναι όμως πως θα
είναι πολύ δύσκολη η αξιοποίηση τους. Όσον αφορά στα Ναυπηγεία Ελευσίνας οι
εκτιμήσεις που έχουν κάνει αμερικανικοί οίκοι δεν είναι και πολύ
ενθαρρυντικές. Εκτιμούν ότι τα τεράστια χρέη τους, κυρίως προς το Ελληνικό
Δημόσιο τα καθιστούν μη βιώσιμα και ως εκ τούτου αποτρέπουν τους Έλληνες
συνεργάτες τους να εμπλακούν με αυτά.
Τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά από την άλλη πλευρά -που δεν κατέστη δυνατόν να
ιδιωτικοποιηθούν- παραμένουν σε ιδιότυπο ιδιοκτησιακό καθεστώς. Παραμένουν
στην δίνη μιας διαφοράς ανάμεσα στο Ελληνικό Δημόσιο και την εταιρεία
Priminvest του Ισκαντάρ Σάφα που κατέχει το 75% των Ναυπηγείων (το υπόλοιπο
25% παραμένει στην ιδιοκτησία της γερμανικής ThyssenKrupp). Για την διαφορά
αυτή είναι σε εξέλιξη διαδικασία διεθνούς διαιτησίας ενώ εκκρεμεί και μια
απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου που καταλογίζει στον Σκαραμαγκά πρόστιμο
πολλών εκατομμυρίων ευρώ για παράνομες επιδοτήσεις, τις οποίες έλαβε όταν
ιδιοκτήτης των Ναυπηγείων ήταν η ΕΤΒΑ.
Η κατάσταση είναι δηλαδή πολύπλοκη. Όμως το Ναυτικό χρειάζεται πλοία και αυτό
το γνωρίζει πολύ καλά ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος, ο
οποίος συντονίζει με σύνεση τις προσπάθειες της στρατιωτικής ηγεσίας να
προχωρήσει στην καλύτερη δυνατή επιλογή.
ΠΗΓΗ: ΕΣΤΙΑ 23/03/2021-newsbreak.gr
