Ο Κωνσταντίνος Κανάρης υπήρξε ηγετική μορφή της επανάστασης του 1821,
στρατιωτικός και πολιτικός. Στις 7 Ιουνίου του 1822 πυρπόλησε τη ναυαρχίδα του
Καπουδάν πασά (= μέγας ναύαρχος) Καρά Αλή, που ήταν αγκυροβολημένη στη Χίο, με
αποτέλεσμα να σκοτωθούν 2.000 ναύτες και ο ίδιος ο Καρά Αλής. Το γεγονός αυτό
έδωσε κουράγιο στο αγωνιζόμενο έθνος και ταυτόχρονα έκανε μεγάλη εντύπωση στην
Ευρωπαϊκή κοινή γνώμη, της οποίας ο θαυμασμός για το κατόρθωμα του Κανάρη
εξελίχθηκε σε ενεργό φιλελληνισμό.
Στις 28 Οκτωβρίου 1822 στο στενό μεταξύ Τενέδου και Τρωάδος ο Κανάρης
ανατίναξε Τουρκικό δίκροτο με 800 ναύτες. Τα κατορθώματα του Κανάρη σκόρπισαν
πανικό στους Οθωμανούς και επηρέασαν αποφασιστικά την πορεία του Αγώνα. Το
1824 βύθισε Τουρκική φρεγάτα με 600 ναύτες κοντά στη Σάμο, ενώ σχεδίασε και
την πυρπόληση του Αιγυπτιακού στόλου στην Αλεξάνδρεια. Ο Κανάρης ανήλθε στα
ανώτατα αξιώματα της πολιτείας, διατελώντας ναύαρχος, γερουσιαστής, υπουργός
και πρωθυπουργός (1848, 1864-65, 1877) και έγινε σύμβολο φιλοπατρίας και
γενναιότητας.
Γενικά
Περί τα μέσα του 18ου αιώνα οι Ψαριανοί, οδηγημένοι από τις σκληρές και
περιορισμένων δυνατοτήτων συνθήκες διαβίωσης στο άγονο νησί τους, εμφανίζονται
στο ναυτικό προσκήνιο με υποτυπώδη – αρχικά – περιορισμένη ναυτιλιακή δράση,
που τους εξασφάλιζε απλώς τα προς το ζην. Η πολύχρονη ωστόσο θαλασσινή
εμπειρία τους έδωσε τη δυνατότητα κατασκευής μεγάλων σκαφών με τα οποία
πρωταγωνίστησαν στα ναυτικά δρώμενα του πρώτου Ρωσοτουρκικού πολέμου
(1768-1774) ενώ διέπρεψαν και ως καταδρομείς ιδιαίτερα κατά την περίοδο των
Ορλοφικών, δυσκολεύοντας συστηματικά σε κάθε περίπτωση τον επισιτισμό των
Τούρκων.
Η έντονη σε όλους τους τομείς ναυτική δράση των Ψαριανών στάθηκε και η βασική
αιτία δημιουργίας έμπειρου και ετοιμοπόλεμου στόλου που πρωταγωνίστησε με τους
στόλους των άλλων νησιών στον Αγώνα, ενώ η αξιόλογη οικονομική δραστηριότητά
τους ως…..
