Την άποψη πως ο Ερντογάν χρησιμοποιεί και εργαλειοποιεί στην ουσία τη θρησκεία για να πετύχει τις επιδιώξεις του εξέφρασε η Μαίρη Μπόση, Καθηγήτρια Διεθνούς Ασφάλειας στο Πανεπιστήμιο Πειραιά, μιλώντας στον Alpha 98,9.
Σε ερώτηση αν έχουμε μία νέα έξαρση του ισλαμιστικού εξτρεμισμού και αν φοβάται ένα νέο κύμα επιθέσεων η κ. Μπόση σημείωσε: «Καταρχήν να πούμε ότι οι επιθέσεις οι τωρινές σχετίζονται και με τις προηγούμενες επιθέσεις στη Γαλλία η οποία έχει και ένα μεγάλο κύκλο αίματος γύρω από αυτού του τύπου τις επιθέσεις και πρέπει να πω ότι έπεται και συνέχεια. Στην ουσία θέλω να δω και να ρίξουμε μία ματιά, να εξετάσουμε δηλαδή τη βία και την τρομοκρατία όταν την παρακολουθούμε εξετάζουμε τις αιτίες. Εξετάζουμε τις αφορμές. Εξετάζουμε τα αποτελέσματα. Το χώρο που συνέβη, τη χώρα που συνέβη, τον τρόπο δράσης αλλά και τα ιστορικά προηγούμενα. Και εδώ μπήκε και μία νέα διάσταση στη Γαλλία, καθώς ο δράστης είναι μετανάστης. (…) Έχουμε δηλαδή και μία νέα διάσταση η οποία διάσταση θα χρησιμοποιηθεί για να αναβαθμίσει την ακροδεξιά βία. Κάτι το οποίο και η Γαλλία το γνωρίζει πάρα πολύ καλά. Έχει πολλά περιστατικά αυτής της κατηγορίας. Άρα πράγματι υπάρχει ένα ζήτημα πολύ σοβαρό στην παρούσα φάση. Είναι μία εποχή στην οποία δοκιμάζεται αν το θέλετε και η Δημοκρατία. Δοκιμάζεται σε πολλές διαστάσεις. Γιατί σας θυμίζω ότι η Δημοκρατία ανέχεται, σέβεται, δέχεται και το διαφορετικό, τη διαφορετικότητα. Και αυτό την κάνει τόσο διαφορετική, την κάνει τόσο εξέχουσα. Ενώ οι ολιγαρχίες, η απολυταρχία ούτε ανέχεται, ούτε δέχεται. Είναι μια βασική διαφορά δηλαδή. Εδώ θα πρέπει να πούμε ότι στη Γαλλία παρακολουθώ την αναβάθμιση ιδιαίτερα του λαϊκισμού εδώ και αρκετά χρόνια πρέπει να πω αλλά τώρα πρόσφατα πολύ περισσότερο κάτι που εντείνει αυτού του είδους της εντάσεις, τα προβλήματα που υπάρχουν και δίνει δικαίωμα σε εξτρεμιστές ηγέτες όπως είναι ο Ερντογάν για παράδειγμα να οξύνει τη ρητορεία του και να δώσει το έναυσμα για πολύ περισσότερες ενέργειες».
Ερωτηθείσα ποιος είναι ο ρόλος του Ερντογάν αφού υπάρχουν οι καταγγελίες του Αιγύπτιου Προέδρου Αλ Σίσι αλλά και του κ. Δένδια που είπε ότι είναι «ταξιδιωτικό γραφείο» των τζιχαντιστών η κ. Μπόση σχολίασε: «Ναι πολύ σωστά. Αυτές είναι πολύ σωστές απόψεις τις οποίες θίξατε. Να θυμίσω απλώς ότι όπως ανέφερα η ρητορεία του Ερντογάν θα δώσει έναυσμα αλλά να θυμηθούμε ότι ο Ερντογάν και στήριξε και περιέθαλψε και στηρίχθηκε και χρηματοδότησε και εκπαίδευσε τους εξτρεμιστές τους οποίους έστελνε και στέλνει σε διάφορες περιοχές εν γνώση των δυτικών κυβερνήσεων οι οποίοι δεν αντέδρασαν, ούτε έχουν αντιδράσει ως όφειλαν να αντιδράσουν. Όταν το είπε αυτό ο Σίσι μια και το αναφέρατε ήταν η γενικότερη κατάσταση που συνέβη μετά το τέλος του Μόρσι και που είδαμε το διωγμό των Αδελφών Μουσουλμάνων. Οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι που βρήκαν αν το θέλετε καταφύγιο στην Τουρκία με τον Ερντογάν να αναβαθμίζει το ρόλο του, ως ένας ρόλος ο οποίος από εδώ και μέρα θα υποστηρίζει όχι μόνο τους Αδερφούς Μουσουλμάνους αλλά τους απανταχού μουσουλμάνους. Αυτό εκ των πραγμάτων ανοίγει πάρα πολλές συζητήσεις. Από τη μία το αναφέρατε, μιλάμε για θρησκευτικό πόλεμο; Όχι. Είναι πολύ απλοϊκά να το ερμηνεύσω έτσι. (…)».
«Συζητώντας για την εργαλειοποίηση της θρησκείας έλεγα ότι είναι καμιά φορά πολύ εύκολο να συζητήσουμε για την έννοια των θρησκευτικών πολέμων. Ακούγεται συχνά – πυκνά. Δεν είναι έτσι τα πράγματα όμως. Και αναφέρομαι στο γεγονός ότι αυτή η εποχή που ζούμε, μία εποχή έντονης αβεβαιότητας και ανασφάλειας, με πολλές και διαφορετικές διαστάσεις, η θρησκεία μπορεί να χρησιμοποιηθεί και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για πολλούς λόγους. Ο Ερντογάν απ’ ότι βλέπω τη χρησιμοποιεί. Τη χρησιμοποιεί πάρα πολύ. Στην ουσία το λιγότερο που τον ενδιαφέρει είναι το γεγονός της απώλειας ανθρωπίνων ζωών. Αυτό που τον ενδιαφέρει πάνω από όλα είναι η αναδιανομή εδαφών, ο ενεργειακός πλούτος, η αλλαγή συνόρων. Με άλλα λόγια η θρησκεία είναι ένα μέσο για να κινητοποιήσει μεγάλες μάζες τις οποίες χειρίζεται και να κάνει το αποτέλεσμα προς δικό του όφελος», συμπλήρωσε.
Σε ερώτηση αν ο Ερντογάν θέλει να γίνει και πολιτικός εκφραστής αυτού του εξτρεμισμού η κ. Μπόση σημείωσε: «Αυτό το βλέπουμε εδώ και μεγάλο διάστημα. Αλλά όπως ανέφερα και προηγουμένως σας είπα το έχουμε δει να στηρίζει, να περιθάλπει και να χρηματοδοτεί εξτρεμιστές, κάτι το οποίο ήταν γνωστό και είναι γνωστό σε όλους».
Σε ερώτηση γιατί δεν αντιδρά η Δύση τόνισε: «Αυτή τη φορά δεν είδαμε να κινείται κανένας. Έχουμε δει αντίθετα ότι οι ΗΠΑ με τον έως σήμερα Πρόεδρο Τραμπ να δείχνει μία πολύ ευμενή σχέση στον Ερντογάν. Από την άλλη έχουμε δει ότι στην ουσία η Ευρώπη παραμένει με πολύ ευνοϊκούς όρους στην Τουρκία. Όλη αυτή η κατάσταση, αυτή η έντονη κατάσταση η οποία θα συνεχιστεί και νομίζω ότι μέσα σε αυτή την ένταση θα δούμε ότι το εξτρεμιστικό στοιχείο θα αναβαθμίζεται υπέρμετρα. Θα το δούμε σε όλες τις δυτικές χώρες αυτό, όλες τις δυτικές πρωτεύουσες και νομίζω ότι πρέπει και να λάβουμε τα μέτρα μας. Γιατί η ρητορεία Ερντογάν δίνει το έναυσμα σε πολλές ομάδες ανθρώπων οι οποίες ασπάζονται τον εξτρεμισμό. Και υπάρχουν αυτοί. Υπάρχουν σε όλη την Ευρώπη. Η Γαλλία έχει πάρα πολλούς, η Γερμανία έχει πολλούς και νομίζω ότι ήδη έχουμε δει δείγματα γραφής και θα συνεχίσουμε να τα βλέπουμε».
Σε ερώτημα αν ο Ερντογάν μπορεί να στριμωχτεί ακόμα περισσότερο υπογράμμισε: «Θα μπορούσαν πολλά να είχαν γίνει. Δυστυχώς δεν έχουν γίνει και από ότι βλέπω δεν θα γίνουν. Να κρατήσουμε λίγο υπόψη ότι η ρητορεία, η οξυμένη ρητορεία από πλευράς Γαλλίας (…), δίνει και επιτρέπει μία σειρά από ισλαμικά κράτη να κινούνται αρνητικά προς το δυτικό κόσμο. Δημιουργείται δηλαδή ένα ρήγμα μεταξύ θρησκειών, ενώ στην ουσία δεν υπάρχουν αυτά τα ρήγματα, τα δημιουργούμαι για να υπάρξουν εντυπώσεις περισσότερες και πιο έντονες. Ο λαϊκισμός είναι πολύ κακός σύμβουλος, έτσι οπως αναβαθμίζεται δείχνει ότι από πλευράς Ευρώπης τουλάχιστον, έτσι όπως το αναφέρει ο Μακρόν, δίνει βαθύ ρήγμα στον ισλαμικό κόσμο και έχω παρακολουθήσει ότι υπάρχει μεγάλη κινητικότητα με διαδηλώσεις στις μουσουλμανικές χώρες με το σκεπτικό της βεβήλωσης της θρησκείας τους. Εδώ λοιπόν θα πρέπει να βάλουμε ορισμένα όρια που ξεκινούν και πως συνεχίζουν αυτές οι έννοιες και πως μπορούμε να τις σταματήσουμε».
Ερωτηθείσα αν φοβάται ότι η Ελλάδα μπορεί να μπει στο στόχαστρο η κ. Μπόση σημείωσε: «Ποτέ μία χώρα δεν είναι απόλυτα ασφαλής. Αυτό θα πρέπει να το βάλουμε υπόψη μας. Δεν υπάρχει απόλυτη ασφάλεια πουθενά. Η Ελλάδα προς το παρόν είναι η χώρα που λαμβάνει αυτό το μεγάλο αριθμό των ανθρώπων μέχρι τουλάχιστον σήμερα που συζητάμε υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι έρχονται με πολλά ερωτηματικά γύρω από τους χώρους διαβίωσης τους. Πλείστοι θέλουν να φύγουν από τη χώρα. Ελάχιστοι είναι αυτοί που θέλουν να παραμείνουν. Εκ των πραγμάτων η πιθανότητα να έχουν εισέλθει στη χώρα και άτομα αυτής της κατηγορίας, αυτό κάθε άλλο παρά μπορώ να το αποκλείσω, μία και ο αποστέλλον αυτού του είδους της ορδές ανθρώπων στην Ελλάδα είναι κάθε άλλο παρά άμοιρος ευθυνών. Δεν θα το απέκλεια καθόλου».
