Η τουρκική κυβέρνηση ανακοίνωσε την Τετάρτη την απόφαση της να τιμωρήσει τις διαδικτυακές πλατφόρμες Facebook, Instagram, Periscope, TikTok, Twitter, και YouTube με πρόστιμο 10 εκατομμυρίων τουρκικών λιρών (1.175 εκατομμυρίων δολαρίων). Ο λόγος είναι η μη-συμμόρφωση των παραπάνω μέσων με τον νέο νόμο που έχει θεσπίσει η Άγκυρα, ο οποίος δίνει την εξουσία στο κράτος να ρυθμίζει το περιεχόμενο που διακινείται στα social media. Πρόκειται για την ύστατη προσπάθεια αποσιώπησης της διαδικτυακής έκφρασης της δυσαρέσκειας για την εύθραυστη οικονομία της χώρας, η οποία οδεύει ολοταχώς προς μια συναλλαγματική κρίση.
Ο νέος αυτός νόμος τέθηκε σε ισχύ την 1η Οκτωβρίου και εξαναγκάζει τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, με πάνω από 1 εκατομμύριο χρήστες/ημέρα, να διορίσουν κάποιο μόνιμο στέλεχος στην Τουρκία, του οποίου η αρμοδιότητα και δικαίωμα θα είναι ο εντοπισμός και η αφαίρεση «προσβλητικού» περιεχομένου. Επίσης, υποχρεώνει τις εταιρείες που αποθηκεύουν δεδομένα Τούρκων χρηστών να χρησιμοποιούν βάσεις δεδομένων εντός Τουρκίας, δημιουργώντας προβληματισμούς ως προς την προσβασιμότητα του τουρκικού κράτους σε προσωπικά δεδομένα ανθρώπων που ασκούν κριτική στο καθεστώς Ερντογάν.
Οι κυρώσεις για τις εταιρείες που δεν συμμορφώνονται με τον νέο νόμο συμπεριλαμβάνουν πρόστιμο έως 30 εκατομμύρια τουρκικές λίρες (3.5 εκατομμύρια δολάρια), απαγόρευση παροχής διαφημιστικών υπηρεσιών σε τουρκικές επιχειρήσεις και μείωση του διαθέσιμου bandwidth κατά 90%.
Μέχρι σήμερα, καμία από τις εταιρείες δεν έχει δεχτεί τον διορισμό κρατικού εκπροσώπου, με το Facebook μάλιστα να ενημερώνει την κυβέρνηση ότι δεν υπάρχει περίπτωση να συμμορφωθεί με το νέο νόμο. Παραμένει να δούμε αν οι εταιρείες θα πληρώσουν τα πρόστιμα που τους επιβλήθηκαν την περασμένη Τετάρτη(4/11).
Με τέτοιου τύπου μέτρα, ο Τούρκος Πρόεδρος επιδιώκει να σφίξει την θηλιά γύρω από τον λαιμό των επικριτών της κυβέρνησής του. Από το 2018, συγγενείς, φίλοι και άνθρωποι του στενού επαγγελματικού κύκλου του Ερντογάν ελέγχουν 7 ομίλους-κολοσσούς των media, οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για την έκδοση 21 από τις 29 καθημερινές εφημερίδες, ελέγχοντας έτσι το 90% της ειδησεογραφίας της χώρας. Αυτό έχει οδηγήσει στη δραματική μείωση των αναγνωστών, με τις πωλήσεις των εφημερίδων και των περιοδικών να έχουν μειωθεί κατά 50% την τελευταία δεκαετία. Σημαντική μείωση έχει υποστεί και ο τομέας της τηλεόρασης. Μια έρευνα του 2018 παρουσίασε ότι ο αριθμός των Τούρκων που ενημερώνονται μέσω της τηλεόρασης μειώθηκε από το 87% στο 72%, ενώ παράλληλα ο αριθμός αυτών που ενημερώνονται μέσω social media πήγε από το 2% στο 10% την ίδια περίοδο. Η αυξανόμενη δημοτικότητα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και η αποτελεσματικότητα της αντιπολίτευσης στο να χρησιμοποιεί διαδικτυακές πλατφόρμες ώστε να εκθέσει την διαφθορά και την κακοδιαχείριση του καθεστώτος Ερντογάν, έχει εξελιχθεί σε πονοκέφαλο για τον Τούρκο Πρόεδρο, ο οποίος έσπευσε να αποκαλέσει τα μέσα αυτά ως «την χειρότερη απειλή κατά της ανθρωπότητας», την περίοδο που απαγόρευσε τα Facebook, Twitter, WhatsApp και YouTube με την δικαιολογία ότι αποτελούν απειλή κατά της εθνικής ασφάλειας της χώρας. Τον Απρίλιο του 2017 απαγόρευσε την Wikipedia για 3 χρόνια, καθώς στην διαδικτυακή εγκυκλοπαίδεια υπήρχαν κείμενα τα οποία, μεταξύ άλλων, ανέφεραν την στήριξη της Τουρκίας προς τζιχαντιστές και την ανάμειξη του γαμπρού του και Υπουργού Οικονομικών της χώρας, Berat Albayrak, σε ντροπιαστικά σκάνδαλα.
Η ειρωνεία στην υπόθεση είναι ότι η Τουρκική κυβέρνηση βασίζεται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στους στρατούς troll και hacker που έχει στο δυναμικό της ώστε να προωθήσει την προπαγάνδα της, πιέζοντας και παρενοχλώντας παράλληλα διαφωνούντες, δικαστές και εισαγγελείς. Ακόμα και τα πρόστιμα κατά των εταιρειών που ανακοινώθηκαν την Τετάρτη, δημοσιεύθηκαν μέσω ενός tweet από τον Τούρκο Αναπληρωτή Υπουργό Μεταφορών. Τον Ιούνιο, το twitter ανακοίνωσε τον εντοπισμό και τη διαγραφή 7.340 λογαριασμών από ένα δίκτυο που σχετίζεται με την νεολαία του κυβερνώντος κόμματος AKP. Η αντίσταση των γιγάντων των social media απέναντι στα δρακόντεια μέτρα του Ερντογάν μέχρις στιγμής είναι κάτι το θετικό. Ένας από τους μεγαλύτερους υπερασπιστές των δικαιωμάτων στο διαδίκτυο, ο καθηγητής Yaman Akdeniz, προειδοποιεί ότι ενδεχόμενη συμμόρφωση των εταιρειών μπορεί να μετατρέψει τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στο «μακρύ χέρι» του τουρκικού καθεστώτος. Ενώ η Άγκυρα ακολουθεί το παράδειγμα άλλων αυταρχικών καθεστώτων όπως το Ιράν και η Βενεζουέλα φιμώνοντας τα social media, οι Αμερικανικές πλατφόρμες δεν πρέπει να γίνουν μαριονέτες του Ερντογάν. Αντιθέτως, πρέπει να συνεχίσουν να τον εκθέτουν αλλά και να συνεχίσουν να απομακρύνουν τους κυβερνητικούς μηχανισμούς, των οποίων ο στόχος είναι η παρενόχληση και απειλή διαφωνούντων.
Μετάφραση: Νίκος Χριστοφορίδης
Πηγή: fdd.org
