Ανάσα στην παραπαίουσα οικονομία της Τουρκίας σπεύδει να προσφέρει η Κίνα, χορηγώντας στην κρατική τουρκική τράπεζα Ziraat δάνειο 400 εκατ. δολαρίων μέσω της κινεζικής Export Import Bank of China. Με στόχο να καλύψει τις χρηματοδοτικές ανάγκες όσων εταιρειών δραστηριοποιούνται κυρίως στις εμπορικές σχέσεις ανάμεσα στις δύο χώρες, το δάνειο θα χορηγηθεί σε δύο δόσεις, 320 εκατ. και 500 εκατ. γουάν.
Το δάνειο έρχεται σε μια στιγμή που τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας έχουν εξανεμιστεί, το τουρκικό νόμισμα διολισθαίνει, ο πληθωρισμός παραμένει επίμονα διψήφιος και οι ξένοι αρχίζουν να γυρίζουν την πλάτη στη γειτονική χώρα αντιδρώντας στην απρόβλεπτη και αυταρχική συμπεριφορά του Τούρκου προέδρου.
Προπαντός, όμως, ερμηνεύεται από διεθνείς πολιτικούς και οικονομικούς αναλυτές ως περαιτέρω απόδειξη της στροφής που κάνει η Τουρκία προς την Ανατολή και της απομάκρυνσής της από τη Δύση. Δεν παύει πρωτίστως να προδίδει, πάντως, ότι η τουρκική οικονομία χρήζει στήριξης, ιδιαιτέρως μετά τους νέους κραδασμούς που έχει προκαλέσει η αιφνίδια και απροσχημάτιστη απομάκρυνση του κεντρικού τραπεζίτη στις 20 Μαρτίου.
Με τον πληθωρισμό στο 16% να υποβαθμίζει διαρκώς το βιοτικό επίπεδο του τουρκικού λαού και το νόμισμα της χώρας να έχει χάσει περίπου το 50% της αξίας του τα τελευταία τρία χρόνια, τουρκικά νοικοκυριά και επιχειρήσεις έχουν επιλέξει τη λεγόμενη δολαριοποίηση, καθώς μετατρέπουν τις καταθέσεις τους σε δολάρια σε μια απεγνωσμένη προσπάθεια να τις περιφρουρήσουν. Την ίδια στιγμή ο Τούρκος πρόεδρος μοιάζει για ακόμη μία φορά εντελώς αποκομμένος από την πραγματικότητα του μέσου Τούρκου, καθώς καλεί τον κόσμο να καταθέσει στις τράπεζες το συνάλλαγμα και τον χρυσό που κρατάει στα σπίτια. Υποστηρίζει πως έτσι θα υπάρξει αμοιβαίο όφελος καθώς θα ενισχυθούν οι τράπεζες της χώρας ενώ τα τουρκικά νοικοκυριά θα ωφεληθούν από τα επιτόκια που υπόσχεται να μειώσει.Είναι, άλλωστε, αυτό που προεξοφλεί η αγορά μετά την καθαίρεση του κεντρικού τραπεζίτη Νατσί Αγκμπάλ και την αντικατάστασή του από τον Σαχάπ Καβτσιόγλου, ο οποίος έχει δημοσίως συνταχθεί με την ανορθόδοξη θεωρία του Τούρκου προέδρου ότι τα υψηλά επιτόκια ευθύνονται για τον πληθωρισμό. Ο νέος κεντρικός τραπεζίτης έχει ήδη αφήσει ανοικτό το ενδεχόμενο να προχωρήσει σε μείωση των επιτοκίων μέσα στον μήνα, στην πρώτη συνεδρίαση της κεντρικής τράπεζας υπό την προεδρία του.
Η απομάκρυνση του κεντρικού τραπεζίτη προ δύο εβδομάδων συνεπάγεται την απώλεια και του τελευταίου ίχνους αξιοπιστίας για τον Τούρκο πρόεδρο, που όταν διόρισε τον Νατσί Αγκμπάλ τον Νοέμβριο υποσχέθηκε να δώσει τέλος στις παραδοσιακές παρεμβάσεις του στο έργο της κεντρικής τράπεζας. Συνεπάγεται, όμως, παράλληλα και την απώλεια κάθε αξιοπιστίας της κεντρικής τράπεζας που υπό τον Αγκμπάλ προχώρησε σε τρεις αυξήσεις επιτοκίων μέσα σε τέσσερις μήνες φτάνοντας το κόστος δανεισμού στο 19%. Με τις συναπτές αυτές αυξήσεις του κόστους δανεισμού, ο Αγκμπάλ είχε επιτύχει να στηρίξει το νόμισμα καθώς η τουρκική λίρα είχε ανακάμψει, με την ισοτιμία της να κυμαίνεται στις 7,2 λίρες προς ένα δολάριο, ενώ σε λιγότερο από δύο εβδομάδες έχει και πάλι διολισθήσει συνολικά κατά 12%, στις 8,26 τουρκικές λίρες προς το δολάριο. Ο Αγκμπάλ είχε, άλλωστε, επιτύχει να προσελκύσει και πάλι το ξένο κεφάλαιο στην Τουρκία καθώς, σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Τουρκίας, μόνον την τελευταία εβδομάδα πριν από την καθαίρεση του Αγκμπάλ είχαν εισρεύσει σε τουρκικούς τίτλους, ομόλογα και μετοχές, 500 εκατ. δολάρια. Τις ίδιες ημέρες συμφωνίες swap ανάμεσα στις τουρκικές και στις ξένες τράπεζες έφεραν στη χώρα 1,3 δισ. δολάρια. Το σύνολο των ξένων επενδύσεων ανερχόταν σε 70,7 δισ. δολάρια, εκ των οποίων 28,9 δισ. δολάρια σε μετοχές, 10,2 δισ. σε ομόλογα και 31,6 δισ. δολάρια σε τραπεζικές καταθέσεις.
Η ανησυχία είναι διάχυτη, όμως, για το ενδεχόμενο να αντιστραφεί και πάλι η ροή των ξένων κεφαλαίων και να σημειωθεί νέα μαζική έξοδος από την Τουρκία, όπως φάνηκε να συμβαίνει τις πρώτες ημέρες μετά την αποπομπή Αγκμπάλ. Υπήρξε, άλλωστε, άμεση σύσταση της επενδυτικής Société Générale προς τους επενδυτές, τους οποίους καλούσε ευθέως να εγκαταλείψουν τις θέσεις τους σε τουρκικά περιουσιακά στοιχεία. Ενδεικτική της τάσης που αναμένεται να επικρατήσει ήταν η πρώτη αντίδραση της αγοράς, που την πρώτη εβδομάδα μετά την καθαίρεση του Αγκμπάλ οδήγησε το χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης σε απώλειες 13% και τις αποδόσεις των δεκαετών ομολόγων της Τουρκίας σε εκτίναξη πέντε εκατοστιαίων μονάδων στο 19%. Και ίσως το χειρότερο όλων, το κόστος ασφάλισης έναντι κινδύνου πτώχευσης της Τουρκίας (cds) εκτινάχθηκε από τις 300 στις 416 μονάδες βάσης.
Καθημερινή
