Η αποδοχή της ήττας των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν από την Ουάσινγκτον έλαβε χρόνια
πριν την φυγή τους, επί προέδρου Ομπάμα. Σήμερα ο τότε αντιπρόεδρος απλώς
ολοκληρώνει την απεμπλοκή των ΗΠΑ από το μάταιο μέτωπο της χώρας των Αφγανών.
Η εν λόγω αλλαγή στρατηγικής από τις ΗΠΑ συνεπάγεται εν δυνάμει γεωπολιτικές
συνέπειες για τους γεωπολιτικούς της αντιπάλους στην Ευρασία.
Δρ. Ευάγγελος Βενέτης – Ειδικός σε θέματα Ισλάμ και Μέσης Ανατολής
Το Αφγανιστάν είναι ένα από τα πιο ευαίσθητα γεωπολιτικά θέατρα της Ευρασίας,
καθώς εκεί συναντώνται οι παγκόσμιοι και περιφερειακοί γεωπολιτικοί παίκτες
είτε όμοροι είτε μη. Το Αφγανιστάν αποτελεί κυρίως άξονα Βορρά-Νότου
επιτρέποντας την επαφή της Κεντρικής Ασίας με τις μέσω τρίτων χωρών ακτές του
Ινδικού Ωκεανού.
Όσο οι ΗΠΑ βρίσκονταν στο Αφγανιστάν έχοντας τον ρόλο του κατακτητή,
χωροφύλακα κι επίδοξου αναμορφωτή του κοινωνικο-πολιτικού συστήματος της
χώρας, ήλπιζαν ότι θα άλλαζαν τα δεδομένα υπέρ της Ουάσινγκτον και κατά των
γεωπολιτικών τους αντιπάλων στην Κίνα, τη Ρωσία και το Ιράν. Συνέβη όμως το
αντίθετο: οι ΗΠΑ όχι μόνο δεν κατόρθωσαν ν’ ελέγξουν τα ορεινά και να
υποτάξουν τους Ταλιμπάν αλλά κατέστησαν όμηροι των φιλοδοξιών τους σ’ ένα
αδιέξοδο που ευνοούσε τους αντιπάλους τους οι οποίοι μειδιώντας με νόημα
βλέποντας τις ΗΠΑ να δεσμεύουν ανθρώπινους κι υλικούς πόρους σ’ έναν πόλεμο εκ
προοιμίου χαμένο. Παράλληλα οι αντίπαλοι των ΗΠΑ ήταν σε θέση να εξοικονομούν
τους δικούς τους πόρους σε άλλα μέτωπα κατά των ΗΠΑ.
Με την φυγή τους από το Αφγανιστάν οι ΗΠΑ επιχειρούν ν’ αλλάξουν τα δεδομένα.
Βάζοντας το φιλαμερικανικό δίκτυο των Ταλιμπάν να κυβερνήσει την χώρα με
αμερικανικά όπλα και κεκαλυμμένη στήριξη η Ουάσινγκτον επιδιώκει να αυξήσει
την γεωπολιτική της επιρροή μέσω των Ταλιμπάν. Βασικός κανόνας κάθε εξουσίας
και καθεστώτος είναι η εξαγωγή του συστήματος του στις όμορες, κι όχι, μόνο
χώρες. Εφόσον οι Ταλιμπάν επιδιώξουν κάτι τέτοιο, τότε οι χώρες που θα κληθούν
να εμπλακούν στην γεωπολιτική αντιπαράθεση με τους Ταλιμπάν θα είναι αρχικά οι
γειτονικές οι έχουσε αντιαμερικανική πολιτική. Η Κίνα με τους Ουιγούρους
πολίτες της κι η Ρωσία με τα ευαίσθητα πεδία της Κ. Ασίας και του Καυκάσου
αναμένεται να κληθούν να εξουδετερώσουν με ασύμμετρο ή συμβατικό τρόπο τις
γεωπολιτικές φιλοδοξίες των Ταλιμπάν.
Οι Ταλιμπάν, έχουν τη δυνατότητα να αποκτήσουν τον ρόλο του επιτήδειου
ουδέτερου, εάν επιδείξουν πνεύμα διπλωματίας ανώτερο της στρατιωτικής τους
εμπλοκής. Έως τότε όμως οι ΗΠΑ θα επιδιώξουν να αποκτήσουν το τακτικό
πλεονέκτημα στις εξελίξεις εντός κι εκτός Αφγανιστάν. Το αν οι αμερικανικές
επιδιώξεις θα παραμείνουν επιδιώξεις θα εξαρτηθεί από την αντίδραση των άλλων
χωρών στην περιοχή και την αξιοπιστία του φιλαμερικανικού δικτύου των
Ταλιμπάν.
