Φωτογραφία ΓΡ. ΤΥΠΟΥ ΓΕΕΘΑ / EUROKINISSI
Γράφει ο
Επγός ε.α Στέφανος Καραβίδας
Πρώην Ιπτάμενος 335Μ «ΤΙΓΡΗΣ»/Εκπαιδευτής ΚΕΑΤ
Κομβικό σημείο για την εξέλιξη της άσκησης ΗΝΙΟΧΟΣ, υπήρξε η απόφαση του 2013 για επί τόπου σχεδίαση και εκτέλεση των αποστολών, στο πρότυπο του λεγόμενου «SINGLE BASE CONCEPT» και η διεύρυνσή της, σε μεσαίας κλίμακας άσκηση. Αντικειμενικός Σκοπός όπως τον έθεσε στα θεσμικά της κείμενα η Π.Α, ήταν «η εξάσκηση του προσωπικού στη σχεδίαση και εκτέλεση μικτών και σύνθετων Αεροπορικών Επιχειρήσεων (COMAO), σύμφωνα με το Επιχειρησιακό Δόγμα της ΠΑ και τα Εθνικά σχέδια, σε περιβάλλον που προσομοιάζει κατά το δυνατόν την πραγματική κατάσταση, ώστε να δοκιμάζονται και αξιολογούνται τα υπάρχοντα και προτεινόμενα σχέδια και οι ακολουθούμενες τακτικές κατά την διάρκεια των επιχειρήσεων». Ενδεικτικό της σημασίας αλλά και της κλιμακούμενης συν τω χρόνω πολυπλοκότητας της, αποτελούσε το γεγονός ότι προϋπόθεση για συμμετοχή ενός Ιπταμένου Πολεμικής Μοίρας, ήταν να κατέχει αρχηγία σχηματισμού τετράδας αεροσκαφών, τουλάχιστον.
Η απόφαση του 2013, υπήρξε απότοκο της πρωτοβουλίας και της καλώς εννοούμενης υπηρεσιακής εμμονής ανωτέρων ως επί το πλείστον και κατωτέρων στελεχών, με σημαντική εμπειρία σε αντίστοιχες ασκήσεις στο εξωτερικό, αλλά και στο Τactical Leadership Programme (TLP). Οι εν λόγω Ιπτάμενοι με τους ανοιχτούς ορίζοντες, κατάφεραν να δώσουν Όραμα στον Οργανισμό της Π.Α, πείθοντας τα (συχνά δυσκίνητα και απρόθυμα σε αλλαγές) κλιμάκια της Ιεραρχίας της, μέχρι και την Ηγεσία. Το δε ΓΕΕΘΑ που εσχάτως επιχειρεί να καπηλευτεί ΆΚΟΜΨΑ την επιτυχία της άσκησης, δεν υπήρχε πουθενά στην εξίσωση. Ο πρώτος ΗΝΙΟΧΟΣ που πραγματοποιήθηκε το 2014 με τη φιλοσοφία του «SINGLE BASE CONCEPT», αποτέλεσε αεροπορική επανάσταση για τα δεδομένα της Π.Α. Έκανε πρόδηλο και τιτλοποίησε σε επίπεδο Οργανισμού, το υψηλό επίπεδο που είχαν ήδη κατακτήσει τα προηγούμενα έτη, τα στελέχη της Π.Α. Κοσμογονία, ενθουσιασμός, αποφασιστικότητα, μεθοδικότητα, εμπιστοσύνη στις δυνατότητές μας! Καρδιά και νους της άσκησης το Σχολείο Όπλων Τακτικής (ΣΟΤ), το οποίο παλαιότερα «γέννησε» το ΚΕΑΤ (και όχι αντίστροφα) και οι πολύπειροι «κοσμοκαλόγεροι» Εκπαιδευτές του.
Η εκ του σύνεγγυς σχεδίαση, εκτέλεση και απενημέρωση των αποστολών, διοχέτευσε πολύτιμη εμπειρία και γνώσεις από τα νέα αποκτήματα της Π.Α σε όλες τις Πολεμικές Μοίρες, ανεβάζοντας το συνολικό επίπεδο. Η «κοσμογονία» του LINK-16 και των δικτυοκεντρικών επιχειρήσεων που έγιναν δυνατές με τα ΑΣΕΠΕ, PATRIOT, F-16 Advanced, η πληρότητα του τελευταίου στην εκτέλεση κάθε είδους αποστολής με τα ειδικά όπλα JDAM, JSOW, RECCE POD, IRIS-T, AIM-120C7 και το φονικό συνδυασμό LINK-16, ΑPG-69 V9 και ASPIS II, καθώς και οι εξαιρετικές δυνατότητες του εκτός δικτυοκεντρικών επιχειρήσεων (ακόμα) Μ2000-5, δημιούργησαν ένα νέο επιχειρησιακό πλαίσιο και μια νέα κουλτούρα σχεδίασης. Ίσως το σημαντικότερο «όπλο» της ΗΝΙΟΧΟΣ να είναι το πρόγραμμα αξιολόγησης βολών (SHOTLOG), το οποίο συνδυάζει τα δεδομένα αντίστοιχου προγράμματος του AMRAAM και των δεδομένων GPS trackers που φέρουν οι Ιπτάμενοι, δίνοντας τη δυνατότητα για γρήγορα και αξιόπιστα αποτελέσματα κατά την απενημέρωση των αποστολών. Χαρακτηριστικό ότι το εν λόγω πρόγραμμα το οποίο έχει εντυπωσιακές δυνατότητες, σχεδιάστηκε από στέλεχος της Πολεμικής Αεροπορίας.
Ήταν τέτοιος ο ενθουσιασμός και η αυτοπεποίθηση από την ΗΝΙΟΧΟΣ του 2014, που αναπόδραστα την αμέσως επόμενη χρονιά, το 2015, εξελίχθηκε σε ΙΝVITEX με τη συμμετοχή της Ισραηλινής Αεροπορίας. Μεγάλη επίσης σημασία είχε η δυνατότητα πλέον της Π.Α να σχεδιάζει αλλά και να υλοποιεί αποστολές CLOSE AIR SUPPORT (CAS) και TIME SENSITIVE TARGETING (TST), σύμφωνα με τα αμερικανικά πρότυπα και διδάγματα από τους πολέμους σε Αφγανιστάν και Ιράκ. Είχε προηγηθεί η εκπαίδευση Ιπταμένων αλλά και στελεχών της 31ΜΕΕΔ στο USAFΕ AGOS (Air to Ground Operations School), σε ρόλο JTAC (Joint Terminal Attack Controller) και FAC (Forward Air Controller), η επανίδρυση του ΣΕΑΕ (Σχολείου Επιχειρήσεων Αέρος Επιφανείας) στο ΚΕΑΤ υπό νέα πρότυπα και η δημιουργία «δεξαμενής» JTAC από στελέχη των Ειδικών Δυνάμεων και των τριών Κλάδων. Η επιβράβευση για τη σημαντική αυτή προσπάθεια ήρθε από τη Διοίκηση της Αμερικανικής Αεροπορίας στην Ευρώπη (USAF EUROPE), η οποία πλαισίωσε την άσκηση με Διμοιρία Ειδικών Δυνάμεων (SOF) με εξειδίκευση JTAC.
Η εξέλιξη της ΗΝΙΟΧΟΣ υπήρξε συνεχώς ανοδική τα επόμενα έτη, με κορύφωση τις ασκήσεις της διετίας 2021-22, όπου 100+ συμμαχικά και ελληνικά αεροσκάφη, συνασκήθηκαν με τα κορυφαία οπλικά συστήματα και των τριών Κλάδων των Ε.Δ. Περιλαμβάνοντας τα πλέον σύνθετα και ολοκληρωμένα σενάρια, με τη συνέργεια σημαντικών δυνάμεων του Π.Ν, του Ε.Σ αλλά και της ΔΕΠ του ΓΕΕΘΑ, η ΗΝΙΟΧΟΣ έχει αναδειχθεί στην ανταγωνιστικότερη άσκηση μεσαίας κλίμακας στην Ευρώπη και μία από τις σημαντικότερες παγκοσμίως. Το παραπάνω ο γράφων το αναφέρει μετά λόγου γνώσεως, έχοντας προσωπική εμπειρία από συμμετοχή σε ασκήσεις ΝΑΜ (ΝΑΤΟ ΑΙR MEET), TIGER MEET, STEADFAST NOON, TLP και την τουρκική ANATOLIAN EAGLE. Η ΗΝΙΟΧΟΣ «υιοθέτησε» ένα «BATTLE RYTHM» που προσέγγιζε το 24ωρο, παρέχοντας 4 μεγάλα κύματα αεροσκαφών COMAO (Composite Air Operations), μεταξύ των οποίων το ένα νυχτερινό και ένα SIDE WAVE όπου γινόταν εξάσκηση σε αποστολές CAS και χαμηλές ναυτιλίες που κατέληγαν σε Πεδία Βολής, αλλά και σε σενάρια Α/Α. Είναι χαρακτηριστικό ότι στις δύο εβδομάδες της ΗΝΙΟΧΟΣ 2021, εκτελέστηκαν συνολικά περισσότερες από 1200 έξοδοι, χωρίς το παραμικρό περιστατικό ασφάλειας πτήσεων και υπό τον ασφυκτικό «κλοιό» του COVID-19, γεγονός που καταδεικνύει το υψηλό επίπεδο οργάνωσης και την αποτελεσματικότητα των πρωτοκόλων που υιοθετήθηκαν. Αναφορικά με την Π.Α, θα ήταν παράλειψη να αγνοήσουμε τη συνεισφορά του ΣΑΕ (Σύστημα Αεροπορικού Ελέγχου), των Μονάδων Αντιαεροπορικών Συστημάτων και κυρίως του Τεχνικού προσωπικού, αλλά και του προσωπικού Άμυνας Φρούρησης, Διοικητικής Μέριμνας και Επιχειρησιακής Υποστήριξης, που προσήλθε από όλες τις Μονάδες, προς υποστήριξη του ΚΕΑΤ και της 117ΠΜ. Άλλωστε πάντοτε το αποτέλεσμα για την Π.Α είναι «γινόμενο και όχι άθροισμα».
Τι ξεχωρίζει λοιπόν την ΗΝΙΟΧΟΣ από τις υπόλοιπες διεθνείς ασκήσεις; Πέρα από τα σενάρια και τα μέσα που παρέχουν οι ελληνικές Ε.Δ, τα δύο κρισιμότερα είναι οι χωρίς περιορισμούς τεράστιες περιοχές πτήσεων και η μορφολογία του ελληνικού ηπειρωτικού και αρχιπελαγικού χώρου. Αναφορικά με το πρώτο, η πολιτική αεροπορική κυκλοφορία σε όλη την Ευρώπη επιβάλει σοβαρούς περιορισμούς στη ρεαλιστική εκπαίδευση των πληρωμάτων, τόσο πλευρικά στις στρατιωτικές αλλά και στις με ΝΟΤΑΜ δεσμευμένες περιοχές πτήσεων, όσο κυρίως κατακόρυφα. Αντίθετα, η Π.Α σε συνεργασία με την Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ), εξασφαλίζουν για την άσκηση μεγάλου εύρους περιοχές πτήσεων χωρίς κανέναν κατακόρυφο περιορισμό (SEA LEVEL- UNLIMITED) κυρίως στο Ιόνιο, ενώ η άσκηση προσφέρει καθημερινά «συγκινήσεις», δεδομένου ότι πέραν του Ιονίου, οι περιοχές επεκτείνονται άνωθεν του ηπειρωτικού κορμού, αλλά και μέχρι το ανατολικό Αιγαίο και το σύμπλεγμα της Μεγίστης. Από κει και πέρα, η ίδια η μορφολογία της ηπειρωτικής Ελλάδας από την Πελοπόννησο μέχρι τη Μακεδονία μας και τα σύνορα με τα Σκόπια, προσφέρουν εξαιρετική ευκαιρία στα πληρώματα να εξασκηθούν στη χαμηλή ναυτιλία και την παρακολούθηση αναγλύφου, με είσοδο και άφεση πυρομαχικών στο Π.Β Κρανέας. Η δε μοναδικότητα του «θαλασσοχερσαίου αιγαιακού χώρου», από μόνη της αποτελεί «μαγνήτη» για κάθε Ιπτάμενο που πετά άνωθεν. Οι φιλοξενούμενοί μας ανέκαθεν δήλωναν μαγεμένοι και εκστασιασμένοι από τη μοναδική ομορφιά του ελληνικού τοπίου.
Το εξαιρετικό αποτέλεσμα της άσκησης ΗΝΙΟΧΟΣ οφείλεται, στο Όραμα, την πατριωσύνη και την αγάπη των Συναδέλφων ΟΛΩΝ των Ειδικοτήτων και των Βαθμών και των τριών Κλάδων. Η σχεδίαση, ο συντονισμός και η υλοποίηση μιας τόσο πολύπλοκής και με πληθώρα εναέριων, επίγειων και θαλάσσιων μέσων άσκησης, καταδεικνύουν το υψηλό επιχειρησιακό επίπεδο της Π.Α αλλά και τη δυνατότητα επιχειρησιακής σχεδίασης και υποστήριξης επιχειρήσεων, των ελληνικών Ε.Δ συνολικά. Οι τελευταίες, παρέχουν ένα σημαντικότατο πολιτικό κεφάλαιο στην πολιτική ηγεσία, προσδίδοντας ιδιαίτερη αξιοπιστία και ειδικό βάρος στη χώρα μας, στα μάτια των συμμάχων μας. Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι το «αποτέλεσμα» της άσκησης ΗΝΙΟΧΟΣ παράγει από μόνο του πολιτική.
Στο νέο γεωπολιτικό άξονα που αναπτύσσεται από τον Ινδικό έως τη Μάγχη, η Ελλάδα κατέχει κομβική θέση. Η στρατιωτική διπλωματία βρίσκεται όχι απλά σε συνέργεια, αλλά ανοίγει το δρόμο στη συμβατική διπλωματία. Η παρουσία των ινδικών SU-30 στη φετινή ΗΝΙΟΧΟΣ αποτελεί ένα κορυφαίο γεγονός, καθώς σχηματοποιεί πλήρως τον «Άξονα των RAFALE». Γαλλία, Ελλάδα, Αίγυπτος, Ινδία και ΗΑΕ που φέτος απείχαν, συνδιαμορφώνουν με τη συμμετοχή και του Ισραήλ, αυτόν τον άτυπο άξονα, που συμπληρώνει τους παράλληλους- επάλληλους μηχανισμούς ασφαλείας της Δύσης όπως ΝΑΤΟ, AUKUS, QUAD, FIVE EYES. Στο υπό διαμόρφωση γεωστρατηγικό τοπίο, διαφαίνονται πέρα από τους κινδύνους και τρομερά «παράθυρα ευκαιρίας» για την Ελλάδα, κάνοντας εμφανές ότι το πρόβλημα της τα προηγούμενα χρόνια δεν ήταν οικονομικό η δημοσιονομικό, αλλά κυρίως γεωπολιτικό. Στην παρούσα γεωπολιτική συγκυρία, από τους τέσσερις γεωπολιτικούς πυλώνες, είναι αυτός της Σκληρής Ισχύος που δίνει την αξιοπιστία, το κύρος και τα μέσα στην Πατρίδα για να πραγματώσει τους στόχους της, αρκεί το πολιτικό σύστημα να έχει θέσει τέτοιους. Κλείνοντας, ιδιαίτερη σημασία για τα ελληνικά συμφέροντα, έχουν τα σενάρια στη βάση των οποίων, τα συμμαχικά πληρώματα σχεδιάζουν και ασκούνται στην ευρύτερη περιοχή του συμπλέγματος της Μεγίστης και άνωθεν των νήσων του ανατολικού Αιγαίου, «τσαλακώνοντας» τις σχετικές αιτιάσεις της Τουρκίας αναφορικά με την αποστρατιωτικοποίηση τους. Πέρα από το νομικό αβάσιμο των τουρκικών ισχυρισμών, καλό το de jure και η επίκλησή του, αλλά το de facto πάντοτε κερδίζει!
ΑΙΕΝ ΥΨΙΚΡΑΤΕΙΝ
Επγός ε.α Στέφανος Καραβίδας
Πρώην Ιπτάμενος 335Μ «ΤΙΓΡΗΣ»/Εκπαιδευτής ΚΕΑΤ
Παραλειπόμενα ΗΝΙΟΧΟΣ 2023:
- Είναι τουλάχιστον ενοχλητικό, επιχειρώντας κάποιος να δει φωτογραφίες της ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗΣ άσκησης ΗΝΙΟΧΟΣ στην ιστοσελίδα του ΓΕΑ, να παραπέμπεται στην αντίστοιχη του ΓΕΕΘΑ, το οποίο «συντόνισε» την άσκηση. Η άσκηση ΗΝΙΟΧΟΣ δεν οργανώθηκε «παράλληλα» με την άσκηση ΩΡΙΩΝ της ΔΕΠ, όπως αναφέρεται. Είναι η ΩΡΙΩΝ που προέκυψε από την ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗ άσκηση ΗΝΙΟΧΟΣ, η οποία μέσω των αποστολών CAS, «αγκάλιασε» την κοινότητα των JTAC της ΔΕΠ, που η ΠΑ εκπαίδευσε, ετοιμάζοντας το πλαίσιο για την αντίστοιχη άσκηση της ΔΕΠ.
- Η USAF είχε ελάχιστη παρουσία στη φετινή άσκηση με λίγες πτήσεις αεροσκαφών F-16 που απογειώθηκαν από το Αβιάνο της Ιταλίας και επέστρεψαν σε αυτό, αφου πρώτα ασκήθηκαν αποκλειστικά στην περιοχή του Ιονίου. Υπό το πρόσχημα της μη μεταστάθμευσης στην 117ΠΜ, δεν συμμετείχαν σε αποστολές στο Αιγαίο. Με τη δικαιολογία επίσης ότι η μέρα διακεκριμένων επισκεπτών (DV DAY), συνέπεφτε με το DELPHI ECONOMIC FORUM, δεν παρέστη ο Πρέσβης των ΗΠΑ, όπως και ο Έλληνας Υπουργός Άμυνας. Παρέστη ο Έλληνας ΑΓΕΕΘΑ, ο οποίος κατάφερε και παραβρέθηκε και στο DELPHI FORUM.
- Oι φετινές έξοδοι ήταν σαφώς μειωμένες σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια λόγω καιρικών συνθηκών, καθώς το απαρχαιωμένο ραντάρ GCΑ, υπεύθυνο για την παλινόστηση των αεροσκαφών, λειτουργούσε «κατά διαστήματα», όσο η 117ΠΜ περιμένει την έλευση των F-35…
