”Η Τουρκία είναι παντού. Σε Ανατολική Μεσόγειο, Κύπρο, Παλαιστίνη…”,
παραληρούσε απ’ τον Μάιο ακόμα ο Ταγίπ Ερντογάν ανεμίζοντας σαν σημαία
θριαμβικά το κόκκινο φέσι του μεγαλοϊδεατισμού του.
Γράφει η Κρινιώ Καλογερίδου
Και ο χρόνος — φευ! — τον δικαίωσε. Του έκανε το χατίρι και τον
δικαίωσε, δεδομένων των γεγονότων που μεσολάβησαν έκτοτε. Γεγονότων που
αποδεικνύουν περίτρανα ότι η πληθωρική προσωπικότητα του Τούρκου Προέδρου
(προσωπικότητα που συνδυάζει αριστοτεχνικά την επιθετική ρητορική με την
στρατηγική ευφυΐα και τη διπλωματική ευελιξία) έχει συμπαρασύρει σε
εντυπωσιακή αναβάθμιση την Τουρκία, ώστε να παίζει επί ίσοις όροις με τους
”Μεγάλους” στη διεθνή σκακιέρα γεωπολιτικής.
”Θαρσείν χρη, τάχ’ αύριον έσσετ’ άμεινον”.(”Έχε θάρρος, το μέλλον θα
είναι ίσως καλύτερο”), έλεγε ο ποιητής Θεόκριτος τον 3οαι. πΧ. Και ο πρώτος
ηγέτης που ανταποκρίθηκε στην προτροπή του αυτή στα χρόνια μας δεν είναι
Έλληνας, αλλά Τούρκος.
Ένα απ’ τα διαχρονικά σφάλματα των Ελλήνων πολιτικών στην
Εξωτερική πολιτική είναι ότι αδυνατούν να ”διαβάσουν” σωστά την Τουρκία
επιλέγοντας μόνιμα τον εύκολο δρόμο της υποτίμησης, αν και — όπως αποδείχθηκε
ιστορικά — αυτός ”δουλεύει” πάντα υπέρ του υποτιμώμενου αντιπάλου.
Την λανθασμένη αυτή τακτική ακολουθούμε, δυστυχώς, και τώρα.
Επικεντρώνουμε την κριτική μας στα όσα δεν πέτυχε ο Ταγίπ Ερντογάν (τα οποία
μεγεθύνουμε αδικαιολόγητα, για να καλύψουμε τις δικές μας αδυναμίες),
αφήνοντας εσκεμμένα απέξω τα κέρδη που αποκόμισε.
Και τα κέρδη που αποκόμισε σε διεθνές επίπεδο ο Ταγίπ Ερντογάν
είναι πολλαπλάσια. Γιατί δεν είναι μικρό πράγμα να αλλάξεις την πείσμωνα στάση
των ΗΠΑ που δεν άκουγαν λέξη ως τώρα για το αίτημα έκδοσης του Γκιουλέν στην
Τουρκία.
Δεν είναι μικρό πράγμα να πείσεις τους ”Μεγάλους” του ΝΑΤΟ να
περάσουν στο κείμενο συμπερασμάτων του τελευταίου Συμβουλίου Κορυφής (29-30
Ιουνίου 2022, Μαδρίτη) ότι η FETO του Φετουλάχ Γκιουλέν είναι ”τρομοκρατική
οργάνωση”, όπως και οι κουρδικές οργανώσεις στη Συρία (YPD/PYG), που
συνεργάζονται με το αποκηρυγμένο PKK (Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν) το οποίο
θεωρείται προ πολλού τρομοκρατική οργάνωση από την Άγκυρα και τους δυτικούς
της συμμάχους.
Ούτε είναι ασήμαντο το να έχεις επηρεάσει τον βασικό σου Ευρωπαίο
αντίπαλο (Εμμανουέλ Μακρόν) σε βαθμό που να διατυπώσει (στο περιθώριο της
Συνόδου κορυφής της G7 στην Βαυαρία, μετά την ολοκλήρωση της Γαλλικής
προεδρίας τον Ιούνιο) σχέδιο συγκρότησης Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας
εμπνευσμένης απ’ την Mare Nostrum της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, με μέλη (μεταξύ
άλλων) την Τουρκία, το Ισραήλ και τις χώρες του Μαγκρέμπ (Μαρόκο, Αλγερία,
Τυνησία και ένα κομμάτι της Λιβύης).
Θα μου πείτε τώρα το γνωστό και χιλιοειπωμένο ”Δεν υπάρχουν
μεγάλοι ηγέτες με οράματα, παρά μονάχα μεγάλα συμφέροντα”. Κι εγώ θα
συμφωνήσω μαζί σας, αν και δεν αποκλείω την ύπαρξη ηγετών με πολιτική και
στρατηγική ευφυΐα που ξέρουν να συνδυάζουν θαυμάσια αμφότερα.
Ηγετών που διεκδικούν τα καλύτερα για τη χώρα τους, χωρίς τον
κίνδυνο να χαρακτηριστούν ”μαξιμαλιστές” στο εσωτερικό της. Και τα
διεκδικούν μεγιστοποιώντας τις απαιτήσεις τους με όπλα την διπλωματική τους
ευελιξία και πανουργία, που τους επιτρέπουν να μην ηττώνται κατά την
αναδίπλωση, αλλά να υποχωρούν στρατηγικά προκειμένου να επανέλθουν στον δέοντα
χρόνο δριμύτεροι.
Η περίπτωση Ερντογάν τα λέει όλα απ’ τη στιγμή που πότε με
αγριάδες, πότε με ωμά τελεσίγραφα και πότε με στρατιωτικές προκλήσεις και
αναφορές στο Αιγαίο και την Μικρασιατική Καταστροφή πέτυχε να μας κάνει να
ξεπλύνουμε το σημάδι του εισβολέα απ’ το κούτελο της Τουρκίας (βλ. συνάντηση
Μητσοτάκη-Ερντογάν στην Κωνσταντινούπολη με πρώτο θέμα τη ρωσική εισβολή στην
Ουκρανία και καμιά αναφορά στην Κύπρο και την τουρκική εισβολή το ’74).
Αυτόν τον κακό γείτονα για μας, τον Ταγίπ Ερντογάν, ενισχύσαμε
συνειδητά εμείς οι Έλληνες απαλλάσσοντάς τον απ’ την κύρια κατηγορία του
ατιμώρητου εισβολέα με το να αποδεχόμαστε αδιαμαρτύρητα κάθε
παρέμβαση-προτροπή των ΝΑΤΟϊκών συμμάχων για γύρους διαπραγματεύσεων και
διαιώνιση Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) με την Τουρκία.
Τον ενισχύσαμε συνειδητά τροχοδρομώντας στις ράγες της
κατευναστικής πολιτικής και της μυστικής διπλωματίας (που μόνο ”αθώα” δεν
είναι, όπως απέδειξαν τα μετέπειτα της τριμερούς συνάντησης του Βερολίνου το
’20), κατόπιν ”συμμαχικών” υποδείξεων οι οποίες έχουν πετύχει να μας
αποπροσανατολίσουν γεωπολιτικά και να ανοίξουν τον δρόμο των παράνομων
τουρκικών διεκδικήσεων σε Ελλάδα (Αιγαίο) και Κύπρο.
Ναι, πέτυχαν να μας αποπροσανατολίσουν απ’ τη στιγμή που μας
ώθησαν με τον τρόπο τους να κάνουμε εχθρό τη Ρωσία. Μας ώθησαν να ξεφύγουμε
πέρα απ’ τα όρια καταδίκης της εισβολής της στην Ουκρανία και να πυκνώνουμε
”επιθετικά” προς την Μόσχα τις αποστολές όπλων σ’ αυτήν.
Ας γυρίσουμε όμως στον υπ’ αριθμόν ένα κίνδυνο για την Ελλάδα,
την Τουρκία (και όχι τη Ρωσία). Την Τουρκία η οποία μας έπιασε και πάλι
καθεύδοντες υπό μανδραγόρα στην προσπάθειά της να παραποιήσει εθνογεωγραφικά
το Αιγαίο, με στόχο — δια του αναθεωρητισμού — να το αφελληνίσει (βλ.
κατοχύρωση απ’ την Ε.Ε του όρου ”Turkaegean”, που πάει να την επεκτείνει ο
Ταγίπ Ερντογάν σε άλλες 84 χώρες).
Στα κέρδη του Τούρκου Προέδρου συγκαταλέγεται ήδη η συγκατάβαση Μπάιντεν
στον εκσυγχρονισμό του τουρκικού στόλου των F16 (βλ. επίσημη δήλωση της
βοηθού ΥΠΑΜ των ΗΠΑ Celeste Wallander, αν και ανθίσταται το Κογκρέσο), πέραν
του οποίου δεν αποκλείεται να δούμε και αγορά δεκάδων άλλων σύγχρονων
αεροσκαφών μοντέλου Viper από την γείτονα.
Αν γίνει πραγματικότητα όμως αυτό, τότε θα υπάρξει πρόβλημα
εθνικής ασφάλειας στην Ελλάδα, κι ας λένε οι Αμερικανοί ότι — ”ακόμη και αν
η Τουρκία καταφέρει να αποκτήσει εκσυγχρονισμένα F16 — η Ελλάδα θα
εξακολουθεί να έχει τεχνολογικό πλεονέκτημα στην αεροπορική της δύναμη” (βλ.
forbes.com, ιστοσελίδα του ομώνυμου αμερικανικού περιοδικού, που είχε
αναρωτηθεί σε άρθρο του τις προάλλες αν η Ελλάδα χρειάζεται τους ρωσικούς
πυραύλους στην Κρήτη…).
Επιπλέον, ο εκσυγχρονισμός των τουρκικών F16 θα είναι ατράνταχτη
απόδειξη ότι η συνάντηση Μητσοτάκη-Μπάιντεν στην Ουάσιγκτον (17/5/’22) δεν
ήταν τόσο καρποφόρα όσο νομίζαμε, συγκριτικά με εκείνην του Ερντογάν με τον
Αμερικανό Πρόεδρο όπου τέθηκε θέμα σταθερότητας στο Αιγαίο, κάτι που δεν
συζητήθηκε στη συνάντηση των πρώτων αν και το ζήτημα κυριαρχίας στο
Αρχιπέλαγος θα έπρεπε να είναι κυρίαρχο στην ελληνική ατζέντα…
Τέλος, πέραν της δυσμενούς για μας απόφασης για άρση του εμπάργκο
πώλησης όπλων απ’ τη Σουηδία και τη Φινλανδία στην Τουρκία (εμπάργκο που είχε
επιβληθεί μετά την τουρκική εισβολή στη Συρία το ’19), υπάρχει εθνικός
κίνδυνος αν — μέσω του ΝΑΤΟ — η Τουρκία κατορθώσει να μπει απ’ την πίσω
πόρτα στην PESCO (ευρωπαϊκό θεσμό στρατιωτικής συνεργασίας των κρατών-μελών
της ΕΕ).
Κι αυτό γιατί, συμμετέχοντας ως χώρα-παραγωγός εξοπλιστικών στα
ευρωπαϊκά προγράμματα αμυντικών συμπαραγωγών (PESCO), θα αναβαθμιστεί
γεωπολιτικά περαιτέρω (ήδη το πέτυχε σε μεγάλο βαθμό μετά την ανακάλυψη
τεράστιου κοιτάσματος σπανίων γαιών στο έδαφός της) και φυσικά θα κοιτάξει να
εκμεταλλευτεί την ενδυνάμωση της πυγμής της στο Αιγαίο και την Ανατολική
Μεσόγειο.
Όπερ σημαίνει ότι θα είναι ανοιχτός ο δρόμος για την αναθεωρητική
Τουρκία να κάνει… παιχνίδι επί του πεδίου των ελληνικών κεκτημένων (ήδη το
4ο τουρκικό γεωτρύπανο Abdülhamid Han ζεσταίνει τις μηχανές του στο λιμάνι
Taşucu της Μερσίνας, για να καταπλεύσει τον Δεκαπενταύγουστο σε Ελλάδα ή
Κύπρο).
Κι αν γίνει αυτό, θα της δοθεί ιδανική ευκαιρία να ανεμίσει
θριαμβικά στο Αιγαίο το κόκκινο φέσι του μεγαλοϊδεατισμού της, την ίδια στιγμή
που θα προσαρτά τα Κατεχόμενα (20 Αυγούστου, κατά τον επικεφαλής του ελληνικού
λόμπι στις ΗΠΑ Έντι Ζεμενίδη) και θα αλωνίζει ανεμπόδιστα στα 12 οικόπεδα της
ΑΟΖ της Κύπρου…